فریز یا کرایو با بالون چگونه انجام می‌شود؟

کرایو با بالون یا کرایو ابلیشن (Balloon Cryoablation)، از جدید ترین روش های درمان آریتمی قلبی است. در صورتیکه دارو ها تاثیری بر درمان آریتمی و بی نظمی های ریتم قلب نداشته باشند، از عمل فریز رگ قلب به عنوان درمان جایگزین استفاده می شود. با وجود کم بودن خطر کرایو با بالون، این عمل باید تحت نظر یک متخصص توانمند قلب و عروق انجام شود.

در عمل کرایو ابلیشن، از سرما برای تخریب کانون‌های آریتمی در قلب استفاده می‌شود. مزیت‌ اصلی این روش نسبت به ابلیشن معمولی، کم‌خطرتر بودن آن است؛ زیرا بافت‌های اطراف را تخریب نمی‌کند. همچنین بالون می‌تواند در یک ‌بار مصرف، سطح وسیع‌تری از بافت قلب را تحت‌تأثیر قرار دهد.

در ادامه به نگارش تیم متخصص کلینیک آریتمی توانیر درباره روش انجام فریز رگ قلب با بالون، مراقبت های پیش و پس از انجام کرایو با بالون، رژیم غذایی و عوارض جانبی این عمل خواهید خواند.

روش فریز رگ قلب با بالون چگونه است؟

انجام عمل کرایو با بالون از طریق فریز کردن بافت معیوب، برای از بین بردن کانون آریتمی انجام می‌شود. در کرایو با بالون، پزشک متخصص آریتمی‌های قلبی با استفاده از کاتتر خاص و منبع سرما، می‌تواند بافت قلبی را تا ۴۰ درجه زیر صفر سرد کرده و قسمت معیوب بافت قلبی را از کار بیندازد و به این ترتیب، ریتم‌های غیرطبیعی قلب را متوقف کند. ^{Balloon Cryoablation for Arrhythmia | Stanford Health Care}

کرایو ابلیشن، می‌تواند به‌صورت ابلیشن استاندارد (کاتتر خطی و ساده) و یا به‌صورت بالون‌های کرایو انجام شود. زمانی که محل آریتمی به مناطق حساس قلب نزدیک باشد، فریز رگ قلب برای کاهش خطر آسیب‌رسانی به این مناطق توصیه می‌شود، زیرا آسیب ناشی از آن برگشت‌پذیرتر از ابلیشن استاندارد است.

کرایو با بالون چگونه انجام می‌شود؟

فریز رگ قلب به روش کرایوابلیشن یک روش نسبتاً جدید برای درمان آریتمی‌های قلبی است، که طی آن یک بالون کوچک به انتهای کاتتر متصل می‌شود. پس از ورود کاتتر به داخل قلب و قرارگرفتن بالون در محل موردنظر، بالون از طریق مایع خنک‌کننده‌ای که از کاتتر عبور می‌کند، تا دمای بسیار پایین (منفی ۸۰ درجه) سرد می‌شود.

این کار باعث منجمدشدن و مرگ بافت اطراف بالون و به دنبال آن، قطع مسیرهای الکتریکی غیرطبیعی در قلب می‌گردد. تفاوت اصلی این روش با ابلیشن معمول قلب این است که به‌جای گرم‌کردن، بافت موردنظر را منجمد می‌کند که باعث کاهش خطر آسیب به بافت اطراف و سایر عوارض می‌شود. همچنین بالون می‌تواند در یک‌بارمصرف، سطح وسیع‌تری از بافت را تحت‌تأثیر قرار دهد.

در روش کرایو با بالون، کاتتر (لوله باریک انعطاف‌پذیر) از طریق یک شریان اصلی وارد بدن می‌شود. معمولاً کاتتر از طریق شریان فمورال در ناحیه عروقی کشاله ران یا شریان رادیال در ناحیه مچ دست، وارد بدن می‌گردد.

سپس تحت هدایت فلوروسکوپی (تصویربرداری)، کاتتر از طریق شریان‌های بزرگ به سمت قلب هدایت می‌شود تا به دهلیزهای قلب برسد. پس از انجام عمل، کاتتر و بالون از همان مسیر خارج می‌شوند و نیازی به جراحی و برش قفسه سینه نیست. ^{Cryoballoon Ablation to Treat Arrhythmia, AFib | Froedtert & MCW}

در ویدئوی زیر توضیحات دکتر محمود افتخارزاده، متخصص قلب و عروق و آریتمی و همچنین، رئیس انجمن پیس میکر ایران را درباره این روش نوین خواهیم شنید. همچنین جهت کسب اطلاعات بیشتر در حوزه سلامت قلب و بیماری های مرتبط با آن از جمله آریتمی قلبی میتوانید پیج اینستاگرام کلینیک آریتمی توانیر را دنبال کنید.

موارد کاربرد کرایو ابلیشن با بالون

فریز رگ قلب به صورت کرایو با بالون، نسبت به سایر روش‌ها دارای مزایای متعددی از جمله سادگی انجام، زمان کمتر عمل، اثربخشی بهتر و عوارض پس از عمل کمتر است؛ بنابراین، به‌سرعت جای خود را در میان روش‌های درمانی قلبی بازکرده و یکی از پرکاربردترین و مؤثرترین روش‌ها محسوب می‌شود.

از جمله کاربردهای فریز رگ قلب با بالون، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

1. درمان فیبریلاسیون دهلیزی؛ یکی از کاربردهای رایج کرایو با بالون، درمان فیبریلاسیون دهلیزی است که باعث نامنظم شدن ضربان قلب می‌شود. کرایو ابلیشن دهلیزهای قلب را منجمد کرده و عامل ایجاد آریتمی را از بین می‌برد.
2. درمان تاکی‌کاردی بطنی؛ فریز رگ قلب، می‌تواند در درمان نوعی تپش قلب بنام تاکی‌کاردی بطنی که منشأ آن بطن‌های قلب است، بکار رود.
3. درمان ولف – پارکینسون – وایت؛ این اختلال که با اختلال در هدایت الکتریکی و ضربان‌های زودرس بطنی همراه است نیز، با کرایو با بالون درمان‌پذیر است.
4. حذف مسیرهای الکتریکی غیرطبیعی؛ کرایو با بالون، می‌تواند مسیرهای الکتریکی اضافه که منشأ آریتمی‌های قلبی هستند، را نابود کند.

بنابراین، کرایو با بالون کاربردهای گسترده‌ای در درمان‌پذیری بسیاری از اختلالات ضربان و ریتم قلب دارد.

آمادگی‌های قبل از عمل فریز رگ قلب با بالون

قبل از انجام عمل کرایو با بالون، رعایت چند مرحله آماده‌سازی ضروری است. از جمله مهم‌ترین این مراحل، می‌توان به ناشتا بودن بیمار به مدت حداقل 6 ساعت اشاره کرد. همچنین با تجویز پزشک، داروهای آریتمی باید 5 روز قبل از عمل و داروهای خون رقیق‌کننده مانند وارفارین 48 ساعت قبل قطع شوند.

علاوه بر اینها، ارزیابی کامل وضعیت قلبی بیمار توسط پزشک و انجام آزمایش‌های تشخیصی همچون نوار قلب، اکوکاردیوگرافی و سی‌تی‌اسکن ضروری است.

عوارض جانبی کرایو ابلیشن

عمل کرایو با بالون یا همان فریز قلب، علی‌رغم موفقیت بالا و کم عارضه بودن، دارای چند عارضه احتمالی است. این عمل حدود یک ساعت طول می‌کشد و بیمار پس از آن، باید به مدت 6 تا 7 ساعت استراحت کند تا از خونریزی جلوگیری شود.

عوارض این روش، اگرچه نادر است، اما ممکن است شامل خونریزی یا کبودی در محل ورود کاتتر، عفونت، آسیب به عروق یا ساختارهای قلبی، و ایجاد ریتم‌های غیرطبیعی جدید باشد. علاوه بر این، در موارد نادر، ممکن است خطراتی مانند انسداد عروق یا آسیب به سیستم الکتریکی قلب وجود داشته باشد که نیاز به درمان‌های اضافی دارد.

از دیگر عوارض ممکن می‌توان به احساس ناراحتی یا درد در قفسه سینه، و به ندرت، نیاز به جراحی باز قلب اشاره کرد. با این حال، بیشتر بیماران پس از انجام این روش بهبودی قابل توجهی در علائم خود مشاهده می‌کنند و با نظارت دقیق پزشکان، این عوارض به حداقل می‌رسند. در مجموع، فریز قلب یک روش ایمن و مؤثر در درمان آریتمی‌هاست و بیماران معمولاً ظرف 2-3 روز پس از عمل، قادر به ادامه فعالیت‌های روزمره خود خواهند بود.

انتخاب این روش درمانی، باید با مشورت کامل با متخصص قلب و با در نظر گرفتن مزایا و معایب آن صورت گیرد؛ تا بهترین نتیجه برای بیمار حاصل شود. تیم تخصصصی کلینیک آریتمی توانیر، از ابتدای تشخیص بیماری تا انتهای مسیر درمان بیماران، در کنار مراجعین خود می باشد. جهت رزرو نوبت و مشاوره، به بخش تماس با ما در وبسایت مراجعه نمائید.

مراقبت‌های پس از عمل

ازآنجایی‌که کاتتر از طریق عروق وارد بدن می‌شود، ناحیه ورود کاتتر باید به‌دقت کنترل شود تا از خونریزی یا عفونت جلوگیری شود. وضعیت قلبی بیمار، باید مداوم پایش شود تا از بروز هرگونه عارضه‌ای مثل آریتمی یا اختلال عملکرد بطنی، جلوگیری به عمل آید. تجویز آنتی‌بیوتیک‌های وریدی برای پیشگیری از عفونت نیز ضروری است.

همچنین استراحت کافی، محدودکردن فعالیت‌های سنگین و کنترل علائم حیاتی مثل ضربان قلب و فشارخون در روزهای اول پس از کرایو با بالون، از اهمیت بسزایی برخوردار است.

عمل جراحی فریز کردن قلب چقدر طول می‌کشد؟

در ابتدای عمل، کاتتر ویژه‌ای که حاوی بالون کوچکی در انتهای آن است، وارد بدن می‌شود. سپس تحت هدایت تصویربرداری، کاتتر طی مسیری به درون قلب و دهلیزها هدایت می‌گردد. مرحله بعدی کار قراردادن بالون در محل موردنظر و سردکردن آن با استفاده از گاز خنک‌کننده است که حدود ۳۰ تا ۹۰ ثانیه طول می‌کشد. سپس بالون و کاتتر از بدن خارج می‌شوند و محل ورود کاتتر بسته می‌شود.

در مجموع عمل جراحی کرایو با بالون، معمولاً بین یک تا دو ساعت به طول می‌انجامد. البته این زمان بسته به وسعت بافت مورد درمان، ممکن است بیشتر یا کمتر هم باشد.

آیا عمل کرایو ابلیشن دردناک است؟

این عمل یک روش درمانی بدون درد محسوب می‌شود؛ که با استفاده از بیهوشی عمومی یا بی‌حسی موضعی انجام می‌شود. بنابراین، بیمار هیچ‌گونه احساس دردی حین عمل نخواهد داشت. البته در برخی افراد ممکن است پس از عمل، در ناحیه ورود کاتتر، اندکی درد وجود داشته باشد که با مسکن‌های ساده قابل‌کنترل است.

موفقیت و درصد بهبودی کرایو با بالون در درمان آریتمی چقدر است؟

فریز رگ قلب با کمک بالون، یکی از موفق‌ترین و مؤثرترین روش‌های درمان آریتمی‌های قلبی است. مطالعات نشان می‌دهند این روش در 75 تا 90 درصد موارد، منجر به درمان کامل آریتمی و برطرف‌شدن علائم آن ظرف 3 تا 6 ماه پس از عمل می‌شود. ^{Balloon Cryoablation for the Treatment of Paroxysmal Atrial Fibrillation – PMC (nih.gov)}

البته این میزان موفقیت، بسته به نوع آریتمی و ویژگی‌های بیمار متفاوت است؛ بنابراین باتوجه‌به درصد بالای موفقیت و ماندگاری اثر درمان، کرایو با بالون به‌عنوان خط اول درمان در بسیاری از بیماران آریتمی توصیه می‌شود.

سخن پایانی

عمل کرایو با بالون، یک روش درمانی نوین و مؤثر در درمان طیف گسترده‌ای از آریتمی‌های قلبی است. این روش، با استفاده از سرما برای تخریب کانون‌های آریتمی، نسبت به روش‌های سنتی کم‌خطرتر بوده و عوارض کمتری دارد.

علاوه بر این، فریز رگ قلب به دلیل توانایی تأثیرگذاری بر سطح وسیع‌تری از بافت قلب طی یک مرتبه استفاده، کارایی بالاتری در درمان نشان می‌دهد. به همین دلیل در سال‌های اخیر کاربرد این روش درمانی مدرن و مؤثر رو به گسترش بوده و جایگاه ویژه‌ای در درمان آریتمی‌های قلبی پیدا کرده است.