تشخیص مشکل قلبی با استفاده از اکو

اکوکاردیوگرافی، که به عنوان اکو قلب شناخته می‌شود، یکی از پیشرفته‌ترین روش‌های تصویربرداری غیرتهاجمی برای بررسی سلامت قلب است. این روش با استفاده از امواج فراصوت، تصاویری دقیق از ساختار و عملکرد قلب ارائه می‌دهد که به پزشکان کمک می‌کند تا بیماری‌های قلبی را با دقت تشخیص دهند.

جواب اکو قلب نرمال نشان‌دهنده عملکرد صحیح قلب و نبود ناهنجاری‌های ساختاری است، در حالی که عکس اکو قلب ناسالم می‌تواند مشکلاتی مانند آسیب دریچه‌ها، نقایص مادرزادی یا ضعف ماهیچه قلب را آشکار کند. این فناوری ایمن و بدون عارضه، ابزاری کلیدی برای ارزیابی دقیق وضعیت قلب و تصمیم‌گیری‌های درمانی است.

تشخیص انواع بیماری های قلبی با استفاده از اکو، دید واضحی به پزشک معالج جهت بررسی وضعیت ساختمانی قلب و پمپاژ خون می دهد؛ حدود 70 درصد از بیماری های قلبی، توسط اکو قلب مشخص می شوند. در صورت تمایل می توانید با ارتباط با کلینیک آریتمی تهران، بهترین نتیجه را زیر نظر فوق تخصص اکو قلب در تهران داشته باشید.

اكوكارديوگرافی چيست؟

‎اکوکاردیوگرافی، تصويربرداری قلب بوسيله اولتراسوند يا امواج فوق صوتی می‌باشد؛ در اين روش تشخیصی، علاوه بر تصاویر مختلفی كه از زوايای متفاوت از قلب تهیه می‌شود، پزشک می‌تواند اندازه و حجم حفرات قلبی، نحوه و مسير حركت خون، سرعت و ميزان جريان خون، حجم خون ورودی و خروجی از بطن‌ها و كسر جهشی را اندازه گيری كند.

این روش تشخیصی، به پزشک ‎مسئول اکو کمک می‌کند تا پزشک از وضعیت ساختمانی قلب و پمپاژ خون آگاه شود؛ در صورتی که مشکلی در ساختار یا عملکرد قلب وجود داشته باشد، پزشک متخصص می‌تواند به کمک تصاویر حاصل از اکوکاردیوگرافی آن را تشخیص دهد.

اکوکاردیوگرافی انواع مختلفی دارد و بسته به اطلاعاتی که پزشک شما نیاز دارد، ممکن است یک یا چند نوع از آن را درخواست کند؛ چون امواج اولتراسوند هیچ خطری ندارند. نقش اکوکاردیوگرافی در تشخیص بیماری های قلبی همانند الکتروکاردیوگرام بدون ایجاد هیچ عارضه ای انجام می شود.

اکوکاردیوگرافی چه چیزی را نشان می‌دهد؟

با انجام اکوکاردیوگرافی، می‌توانید نسبت به موارد زیر اطلاعات بیش‌تری کسب کنید:

تغییر در اندازه قلب

ضعیف شدن یا آسیب دیدن دریچه‌های قلبی، فشار خون بالا و بیماری‌های دیگر می‌تواند باعث بزرگ شدن حفره‌های قلب و یا ضخیم شدن غیرطبیعی دیواره‌های قلب شود؛ این اختلال از طریق انجام اکوکاردیوگرافی، قابل تشخیص است.

 قدرت پمپاژ خون توسط قلب

اطلاعات به دست آمده از اکوکاردیوگرافی، می‌تواند درصد خونی را که با هر ضربان از بطن‌ها خارج می‌شود (کسر جهشی) و حجم خون پمپاژ شده توسط قلب در هر دقیقه (برون ده قلبی)، را نشان دهد. در صورتی که قلب، نتواند خون مورد نیاز بدن رااز طریق پمپاژ تامین کند، علائم نارسایی قلبی در فرد ظاهر می‌شود؛ البته، پیش از اینکه علائم نارسایی قلبی در فرد بروز کند، با استفاده از اکوکاردیوگرافی میتوان به نارسا بودن قلب بیمار پی برد.

آسیب ماهیچه قلبی

در صورتی که بخشی از ماهیچه قلبی عملکرد درستی نداشته باشد، پزشک می‌تواند به کمک اطلاعات حاصل از اکوکاردیوگرافی، این اختلال را تشخیص دهد. ممكن است علت آسيب قسمت‌هایی از عضله قلب که عملکرد ضعیفی دارند، اختلال در خون رسانی به آن قسمت باشد. در فرمی از اكو به نام استرس اكو، پزشك می‌تواند ضايعات و اختلالات ناشی از تنگی عروق قلب را بهتر بررسی نمايد؛ حتی در مواردی، ممكن است پزشك معالج پس از آنژيوگرافی عروق كرونر، براي تصميم گيری عمل جراحي يا تعبيه استنت قلبی استرس اكو درخواست نمايد.

آسیب دریچه‌های قلب

دریچه‌های قلبی، نقش بسیار پر رنگی در عملکرد صحیح قلب دارند؛ در صورتی که دریچه‌ها هنگام ورود خون به درستی باز شوند، خون کافی به قلب وارد می‌شود و هنگامی که دریچه‌ها بسته می‌شوند، از برگشت خون به حفره‌های قلبی جلوگیری می‌شود. در صورتی که مشکلی در عملکرد این دریچه‌ها وجود داشته باشد، عکس اکو قلب ناسالم می‌تواند به پزشک در تشخیص آن کمک کند.

بيماری‌های مادرزادی قلب

به کمک اکوکاریوگرام می‌توان مشکلات مربوط به حفره‌های قلبی، ارتباطات غیر طبیعی بین حفرات قلب و نقایص مادرزادی و پیچیده قلبی را تشخیص داد، ممكن است در اين موارد، پزشك كنتراست اكو یا همان اكو همراه با تزريق انجام دهد.

به گزارش Nature Reviews Cardiology، محققان به تازگی توانسته اند دستگاه پوشیدنی را مهندسی کنند که به پوست می‌چسبد؛ این دستگاه، از تصویربرداری اولتراسوند و یک مدل یادگیری عمیق برای بررسی عمیق، پویا و همچنین حین فالیت روزانه بیمار و عملکرد تحت استرس قلب، استفاده می‌کند.

اكوكارديوگرافی در بيماران با تپش قلب و آريتمی چه كاربردی دارد؟

ممكن است شما با تپش قلب يا با آريتمي، به متخصص قلب – آريتمی مراجعه كنيد؛ پزشك از شما خواهد خواست، علاوه بر تست‌های اختصاصی برای تشخيص آريتمي اكوكارديوگرافی نيز انجام دهيد. هدف از انجام اكوكارديوگرافی در اين مرحله، تشخيص بيماري زمينه‌ای بعنوان علت آريتمی و بررسي كاركرد قلب در حضور آريتمی است.

اگر علت ايجاد آريتمی، بيماری ساختمانی قلب باشد؛ علاوه بر درمان آريتمی، لازم خواهد شد كه بيماری ساختاری قلب هم درمان شود كه اين درمان ممكن است بازكردن رگ‌های قلب، جراحي دريچه، بالون گذاری برای دريچه و يا جراحی براي بيماری های مادرزادی باشد. هم چنين، در بيماران با آريتمی فيبريلاسيون دهليزی (AF) اندازه و حجم دهليز و وجود يا عدم وجود لخته حائز اهميت است؛ در این بیماران ممكن است انجام اكوكارديوگرافی از راه مری تقاضا شود.

اکوکاردیوگرافی درچه شرایطی ضروری است؟

پزشک شما ممکن است در شرایط زیر انجام این روش را پیشنهاد کند:

• بررسی مشکلات مربوط به دریچه‌ها و یا حفره‌های قلبی
• بررسی وجود ارتباط بین دردهای ناحیه قفسه سینه و تنگی نفس با مشکلات قلبی
• تشخیص نقایص مادرزادی قلب، قبل از تولد و بر اساس تپش قلب در دوران بارداری
• بررسی آسیب‌های ناشی از حمله قلبی و یا شواهدی از وجود بیماری قلبی
• در صورتي كه تپش قلب يا آريتمی قلبي داشته باشيد
• در تمامي موارد سنكوپ و اختلالات هوشياری
• در تمام موارد ضربه به قفسه سينه
• پس از يا در حين بعضی از بيماری‌ها مثلا نارسايی كليه، سكته مغزی، بعضی از بيماري‌های عفونی از جمله كوويد، شك به آندوكارديت

تفسیر جواب اکو قلب نرمال

‎داشتن درک صحیح علمی، آشنایی با فيزيك اولتراسوند، قوانين مكانيك مايعات و همچنين آشنايي با اثر داپلر، اولین قدم برای تفسیر نتایج اکوکاردیوگرافی است. هنگام تفسیر اکوکاردیوگرام، می‌توان امواج ناشی از حركت خون از درون دريچه‌ها را بررسی کرد؛ با استفاده از داپلر رنگي، اين امواج به طول رنگ‌های متفاوت بر مبنای سرعت و دور شدن يا نزديك شدن به پروب اكو كدگزاری شده و رنگ آميزی آشنايی را براي پزشك متحصص ايجاد می‌كنند، تا پزشک بتواند به تشخیص دقیق تری برسد.

تفسیر نتایج حاصل از اکوکاردیوگرافی، می‌تواند دشوار و نیازمند دقت و جزئی نگری باشد؛ در نتیجه تفسیر دقیق نتایج، بر عهده پزشک متخصص با تجربه می‌باشد. شما به کمک روش‌هایی که در ادامه بررسی خواهیم کرد، می‌توانید یک دید کلی نسبت به نتایج این آزمایش کسب کنید.

بزرگ شدن قلب

بزرگ شدن قلب، می‌تواند نشانه بیماری‌های جدی باشد. در طول اکو، پزشک دیواره‌ها و حفره‌های قلب شما را اندازه‌گیری می‌کند؛ اگر نتایج نشان دهنده بزرگ شدن قلب باشد، معمولا مشخصات و توضیحاتی در مورد ناحیه تحت تاثیر، در نتیجه تست وجود دارد.

تفسیر اکو شما اندازه بطن چپ (LV)، بطن راست (RV)، دهلیز چپ (LA) و دهلیز راست (RA) را نشان می‌دهد؛ این‌ها چهار پارامتر، مربوط به حفره های اصلی قلب هستند. شما می‌توانید اندازه‌های  حفرات قلب خود را با محدوده نرمال موجود در گزارش، مقایسه کنید (اندازه‌ها معمولا بر حسب میلی متر ثبت می‌شوند). 

عملکرد پمپاژ، دریچه‌ها و قدرت

اکوکاردیوگرام، یک تصویر زنده و لحظه‌ای از قلب شما در هنگام پمپاژ است؛ در نتیجه، اکوکاردیوگرافی یک روش عالی برای پزشکان است تا نحوه عملکرد قلب را مشاهده کنند. پزشکان برای تعیین میزان پمپاژ قلب، از مقداری به نام کسر جهشی یا (EF) استفاده می‌کنند؛ این کسر، معمولا به صورت درصد بیان می‌شود و محدوده طبیعی آن بین 55 تا 70 است و اعداد زیر 40 غیر طبیعی محسوب می‌شوند. EF پایین، می‌تواند به معنی وجود مشکلاتی در دریچه‌ها و یا قدرت پمپاژ ماهیچه قلبی باشد.

تشخیص نقایص قلبی با اکوکاردیوگرافی

برخی مواقع، نقایص مادرزادی که قلب کودکان را تحت تاثیر قرار می دهد در زمان بزرگسالی نتایج خود را نشان می‌دهد؛ به همین منظور میتوان اکوی قلب را در دوران بارداری، برای بررسی مشکلات جنین انجام داد. از نقایص قلبی رایج، می‌توان به وجود حفره در ناحیه‌ای از عضله قلب و یا اختلال در ارتباط عروق خونی و عضله قلب اشاره کرد.

با بررسی اندازه قلب، قدرت پمپاژ و ضربان‌های قلبی، پزشک می‌تواند نقایص و مشکلات قلبی را تشخیص دهد. پرولاپس دریچه‌های قلبی نیز، از موارد شایع در بین بانوان ایرانی است که برای تشخیص آن، می‌توان از اکو قلبی استفاده کرد. ^{Top-ranked Hospital in the Nation – Mayo Clinic}

تشخیص بیماری قلبی با اکو قلب در کلینیک آریتمی تهران

اکوکاردیوگرافی به عنوان یک روش تشخیصی بی‌خطر و مؤثر، نقش حیاتی در شناسایی و مدیریت بیماری‌های قلبی ایفا می‌کند. با استفاده از اکو قلب، پزشکان می‌توانند جواب اکو قلب نرمال را از عکس اکو قلب ناسالم تمایز داده و مشکلات احتمالی مانند نارسایی قلبی، آسیب دریچه‌ها یا نقایص مادرزادی را تشخیص دهند. 

کلینیک آریتمی تهران، از معتبرترین کلینیک‌های آریتمی کشور، با حضور پزشکان حاذق و پرسنل با تجربه در شهر تهران می‌باشد که می‌توانید برای پیگیری و بررسی وضعیت قلب خویش، وجود آریتمی قلبی، درمان آن و در صورت لزوم انجام تست‌های تشخیصی از جمله اکوکاردیوگرافی به این مرکز مراجعه نمایید؛ لطفا برای رزرو نوبت و مشاهده راه‌های ارتباطی، به بخش تماس با ما مراجعه نمایید.

سؤالات متداول درباره اکوکاردیوگرافی (FAQ)

در این بخش، به برخی از رایج‌ترین سؤالات درباره اکوکاردیوگرافی (اکو قلب) پاسخ داده شده است تا ابهامات شما برطرف شود و اطلاعات دقیق‌تری درباره این روش تشخیصی به دست آورید. 

• آیا اکو قلب درد دارد؟

خیر، اکوکاردیوگرافی کاملاً بدون درد است. در اکو ترانس‌توراسیک (TTE)، پروب روی پوست قفسه سینه حرکت می‌کند و ممکن است کمی فشار احساس شود. در اکو از راه مری (TEE)، به دلیل ورود پروب به مری، ممکن است کمی ناراحتی ایجاد شود، اما معمولاً با بی‌حسی موضعی یا آرام‌بخش این احساس به حداقل می‌رسد.

• برای انجام اکو قلب چه آمادگی‌هایی لازم است؟

برای اکو ترانس‌توراسیک معمولاً نیازی به آمادگی خاصی نیست. می‌توانید غذا بخورید و داروهای خود را مصرف کنید. در اکو از راه مری، باید ۶ تا ۸ ساعت قبل از تست ناشتا باشید. همچنین، اگر داروی خاصی مصرف می‌کنید یا حساسیت دارید، حتماً به پزشک اطلاع دهید.

• آیا اکوکاردیوگرافی برای زنان باردار بی‌خطر است؟

بله، اکو قلب کاملاً ایمن است و از امواج صوتی بی‌خطر استفاده می‌کند، نه اشعه. این روش برای بررسی قلب جنین یا مادر در دوران بارداری مناسب است و هیچ خطری برای جنین یا مادر ندارد. با این حال، تست باید فقط در صورت نیاز پزشکی انجام شود.

• هزینه اکوکاردیوگرافی چقدر است؟

هزینه اکو قلب بسته به نوع تست (ترانس‌توراسیک، استرس یا مری) و مرکز درمانی متفاوت است. برای اطلاعات دقیق‌تر، می‌توانید با کلینیک آریتمی تهران تماس بگیرید یا به وب‌سایت ما مراجعه کنید. برخی بیمه‌ها ممکن است بخشی از هزینه را پوشش دهند.

• چه زمانی اکو قلب لازم است؟

اکو قلب در مواردی مانند درد قفسه سینه، تنگی نفس، تپش قلب، آریتمی، فشار خون بالا، یا بررسی نقایص مادرزادی قلب توصیه می‌شود. همچنین، پس از سکته قلبی یا برای ارزیابی اثرات بیماری‌هایی مثل نارسایی کلیه یا عفونت‌ها (مانند اندوکاردیت) کاربرد دارد.

• تفاوت اکو قلب با نوار قلب (ECG) چیست؟

نوار قلب (ECG) فعالیت الکتریکی قلب را ثبت می‌کند و بیشتر برای تشخیص آریتمی یا اختلالات ریتم قلب استفاده می‌شود. اما اکو قلب تصاویری از ساختار و عملکرد قلب (مانند دریچه‌ها و حفره‌ها) ارائه می‌دهد و به تشخیص مشکلات ساختاری کمک می‌کند.

• آیا اکو قلب می‌تواند گرفتگی عروق را نشان دهد؟

اکو قلب به‌طور مستقیم گرفتگی عروق را نشان نمی‌دهد، اما نشانه‌های غیرمستقیم مانند کاهش حرکت دیواره‌های قلب یا ضعف پمپاژ می‌تواند به کمبود خون‌رسانی (ناشی از گرفتگی عروق) اشاره کند. برای تشخیص دقیق‌تر، ممکن است پزشک تست استرس اکو یا آنژیوگرافی توصیه کند.

• چگونه جواب اکو قلب را تفسیر کنیم؟

تفسیر اکو قلب نیاز به تخصص دارد و باید توسط پزشک متخصص قلب انجام شود. نتایج شامل اطلاعاتی مثل کسر جهشی (EF) برای قدرت پمپاژ، اندازه حفره‌ها و وضعیت دریچه‌هاست. EF نرمال معمولاً بین ۵۵ تا ۷۰ درصد است. برای توضیح دقیق نتایج، حتماً با پزشک خود مشورت کنید.