تشخیص بیماری قلبی با استفاده از اکو

اکو قلب که آن را با اکوکاردیوگرافی قلبی نیز می شناسند نوعی تصویر برداری با امواج فراصوت است که بیماری های قلبی زیر را می توان به کمک آن تشخیص داد:

• تشخیص سایز و اندازه قلب و دریچه های آن با استفاده از اکو
• تشخیص قدرت پمپاژ خون توسط قلب با اکوکاردیوگرافی
• بررسی آسیب های ماهیچه های قلب با اکو قلبی
• تشخیص آسیب دریچه های قلبی با اکوکاردیوگرافی
• تشخیص بیماری هایی مادرزادی قلبی با اکوکاردیوگرام قلب

تشخیص انواع بیماری های قلبی با استفاده از اکو دید واضحی به پزشک معالج جهت بررسی وضعیت ساختمانی قلب و پمپاژ خون می دهد.  حدود 70 درصد بیماری های قلبی توسط اکو قلب مشخص می شوند.

اكوكارديوگرافی چيست؟

‎اکوکاردیوگرافی، تصويربرداری قلب بوسيله اولتراسوند يا امواج فوق صوتی می‌باشد. در اين روش تشخیص علاوه بر تصاویر مختلفی كه از زوايای متفاوت از قلب تهیه می‌شود، پزشک می‌تواند اندازه و حجم حفرات قلبی، نحوه و مسير حركت خون، سرعت و ميزان جريان خون، حجم خون ورودی و خروجی از بطن‌ها و كسر جهشی را اندازه گيری كند.

این روش تشخیصی به پزشک ‎اکو کمک می‌کند تا پزشک از وضعیت ساختمانی قلب و پمپاژ خون آگاه شود. در صورتی که مشکلی در ساختار یا عملکرد قلب وجود داشته باشد، پزشک متخصص می‌تواند به کمک تصاویر حاصل از اکوکاردیوگرافی آن را تشخیص دهد.

اکوکاردیوگرافی انواع مختلفی دارد و بسته به اطلاعاتی که پزشک شما نیاز دارد، ممکن است یک یا چند نوع از آن را درخواست کند. چون امواج اولتراسوند هیچ خطری ندارد، اكوكارديوگرافی همانند الكتروكارديوگرافی دو روش تشخيصی كاملا بي‌خطر می‌باشند.

اکوی قلب چه چیزی را نشان می‌دهد؟

با انجام اکوکاردیوگرافی، می‌توانید نسبت به موارد زیر اطلاعات بیش‌تری کسب کنید:

1. تغییر در اندازه قلب
ضعیف شدن یا آسیب دیدن درچه‌های قلبی، فشار خون بالا و بیماری‌های دیگر می‌تواند باعث بزرگ شدن حفره‌های قلب و یا ضخیم شدن غیرطبیعی دیواره‌های قلب شود.

2. قدرت پمپاژ خون توسط قلب
اطلاعات به دست آمده از اکوکاردیوگرافی می‌تواند درصد خونی را که با هر ضربان از بطن‌ها خارج می‌شود (کسر جهشی) و حجم خون پمپاژ شده توسط قلب در هر دقیقه (برون ده قلبی) را نشان دهد. در صورتی که قلب، خون مورد نیاز بدن را نتواند تامین کند، علائم نارسایی قلبی در فرد ظاهر می‌شود.

3. آسیب ماهیچه قلبی
در صورتی که بخشی از ماهیچه قلبی عملکرد درستی نداشته باشد، پزشک می‌تواند به کمک اطلاعات حاصل از اکوکاردیوگرافی این موضوع را تشخیص بدهد.

ممكن است علت آسيب قسمت‌هایی از عضله قلب که عملکرد ضعیفی دارند اختلال در خون رسانی باشد، در فرمی از اكو به نام استرس اكو، پزشك می‌تواند ضايعات و اختلالات عضله ناشی از تنگی عروق قلب را بهتر بررسی نمايد، حتی ممكن است پزشك معالج پس از آنژيوگرافی عروق كرونر براي تصميم گيری عمل جراحي يا تعبيه استنت قلبی استرس اكو درخواست نمايد.
4. آسیب دریچه‌های قلبی
دریچه‌های قلبی نقش بسیار پر رنگی در عملکرد صحیح قلب دارند. در صورتی که دریچه‌ها هنگام ورود خون به درستی باز شوند، خون کافی به قلب وارد می‌شود و هنگامی که دریچه‌های بسته می‌شوند، از برگشت خون به حفره‌های قلبی جلوگیری می‌شود. در صورتی که مشکلی در عملکرد این دریچه‌ها وجود داشته باشد، اکوکاردیوگرافی می‌تواند به پزشک در تشخیص آن کمک کند.

5. بيماری‌های مادرزادی قلب
به کمک اکوکاریوگرام می‌توان مشکلات مربوط به حفره‌های قلبی، ارتباطات غیر طبیعی بین حفرات قلب و نقایص مادرزادی و پیچیده قلبی را تشخیص داد، ممكن است در اين موارد پزشك اكو همراه با تزريق ( كنتراست اكو ) انجام دهد.

اكوكارديوگرافی در بيماران با تپش قلب و آريتمی چه كاربردی دارد؟

ممكن است شما با تپش قلب يا با آريتمي به متخصص قلب – آريتمی مراجعه كنيد، پزشك از شما خواهد خواست علاوه بر تست‌های اختصاصی برای تشخيص آريتمي اكوكارديوگرافی نيز انجام دهيد.
هدف از انجام اكوكارديوگرافی در اين مرحله:
1. تشخيص بيماري زمينه‌ای بعنوان علت آريتمی.
2. بررسي كاركرد قلب در حضور آريتمي است.
اگر بيماری ساختمانی قلب، علت ايجاد آريتمی باشد علاوه بر درمان آريتمی لازم خواهد شد كه بيماری ساختاری قلب هم درمان شود كه اين درمان ممكن است بازكردن رگ‌های قلب، جراحي دريچه، بالون برای دريچه و يا جراحی براي بيماران مادرزادی باشد.
هم چنين در بيماران با آريتميی فيبريلاسيون دهليزی (AF) اندازه و حجم دهليز و وجود يا عدم وجود لخته حائز اهميت است و ممكن است انجام اكوكارديوگرافی از راه مری تقاضا شود.

اکوکاردیوگرافی درچه شرایطی ضروری است؟

پزشک شما ممکن است در موارد زیر انجام این روش را پیشنهاد کند:
• بررسی مشکلات مربوط به دریچه‌ها و یا حفره‌های قلبی.
• بررسی وجود ارتباط بین دردهای ناحیه قفسه سینه و تنگی نفس با مشکلات قلبی.
• تشخیص نقایص مادرزادی قلب، قبل از تولد.
• بررسی آسیب‌های ناشی از حمله قلبی و یا شواهدی از وجود بیماری قلبی.
• در صورتي كه تپش قلب يا آريتمی قلبي داشته باشيد. 
• در تمامي موارد سنكوپ و اختلالات هوشياری
• در تمام موارد ضربه به قفسه سينه.
• پس از يا در حين بعضی از بيماری‌ها مثلا نارسايی كليه، سكته مغزی، بعضی از بيماري‌های عفونی از جمله كوويد، شك به آندوكارديت.

همچنین در وبلاگ کلینیک آریتمی توانیر بخوانید:

تفسیر اکوکاردیوگرافی

‎داشتن درک صحیح علمی و آشنایی با فيزيك اولتراسوند و قوانين مكانيك مايعات و همچنين آشنايي با اثر داپلر، اولین قدم برای تفسیر نتایج اکوکاردیوگرافی است.
‎هنگام تفسیر اکوکاردیوگرام، می‌توان امواج ناشی از حركت خون از درون دريچه‌ها را بررسی کرد. با استفاده از داپلر رنگي اين امواج به طول رنگ‌های متفاوت بر مبنای سرعت و دور شدن يا نزديك شدن به پروب اكو كدگزاری می‌شوند و رنگ آميزی آشنايی را براي پزشك ايجاد می‌كنند، پزشك بر اساس امواج و تصاویر رنگی به تشخيص دقيق‌تری می‌رسد.

تفسیر اکو قلب غیر طبیعی

تفسیر نتایج حاصل از اکوکاردیوگرافی می‌تواند دشوار و نیازمند دقت و جزئی نگری باشد. در نتیجه تفسیر دقیق نتایج بر عهده پزشک متخصص با تجربه می‌باشد. به کمک روش‌هایی که در ادامه بررسی خواهیم کرد، می‌توانید یک دید کلی نسبت به نتایج آزمایش کسب کنید.

بزرگ شدن قلب

بزرگ شدن قلب می‌تواند نشانه بیماری‌های جدی باشد. در طول اکو، پزشک دیواره‌ها و حفره‌های قلب شما را اندازه‌گیری می‌کند. اگر نتایج نشان دهنده بزرگ شدن قلب باشد، معمولا مشخصات و توضیحاتی در مورد ناحیه تحت تاثیر، وجود دارد.

تفسیر اکو شما اندازه بطن چپ (LV)، بطن راست (RV)، دهلیز چپ (LA) و دهلیز راست (RA) را نشان می‌دهد. این‌ها چهار حفره اصلی قلب هستند. اندازه‌ها معمولا بر حسب میلی متر ثبت می‌شوند. شما می‌توانید اندازه‌های خود را با محدوده نرمال موجود در گزارش مقایسه کنید.

عملکرد پمپاژ، دریچه‌ها و قدرت

اکوکاردیوگرام یک تصویر زنده و لحظه‌ای از قلب شما در هنگام پمپاژ است. در نتیجه، اکوکاردیوگرافی، یک روش عالی برای پزشکان است تا نحوه عملکرد قلب را در زمان واقعی مشاهده کنند.

پزشکان برای تعیین میزان پمپاژ قلب از مقداری به نام کسر جهشی یا (EF) استفاده می‌کنند. این کسر معمولا به صورت درصد بیان می‌شود و محدوده طبیعی این کسر بین 55 تا 70 است و اعداد زیر 40 غیر طبیعی محسوب می‌شوند. EF پایین می‌تواند به معنی وجود مشکلاتی در دریچه‌ها و یا قدرت پمپاژ ماهیچه قلبی باشد.

تشخیص نقایص قلبی با اکوکاردیوگرافی

نقایص مادرزادی می‌تواند قلب کودکان را تحت تاثیر قرار دهد. در برخی مواقع، این نقایص در زمان بزرگسالی نتایج خود را نشان می‌دهد. اکوی قلب را می‌توان در دوران بارداری، برای بررسی مشکلات جنین انجام داد. از نقایص قلبی رایج می‌توان به وجود حفره در ناحیه‌ای از عضله قلب و یا اختلال در ارتباط عروق خونی و عضله قلب اشاره کرد.

با بررسی اندازه قلب، قدرت پمپاژ و ضربان‌های قلبی، پزشک می‌تواند نقایص و مشکلات قلبی را تشخیص دهد. پرولاپس دریچه‌های قلبی نیز از موارد شایع در بین بانوان ایرانی است که در تشخیص آن می‌توان از اکو قلبی استفاده کرد.
کلینیک آریتمی توانیر از معتبرترین کلینیک‌های آریتمی با حضور پزشکان حاذق و پرسنل با تجربه در تهران می‌باشد که می‌توانید برای پیگیری و بررسی وضعیت قلب خویش، وجود آریتمی و درمان آن و در صورت لزوم انجام تست‌های تشخیصی از جمله اکوکاردیوگرافی به این مرکز مراجعه نمایید، لطفا برای رزرو نوبت و مشاهده راه‌های ارتباطی به بخش تماس با ما مراجعه نمایید.

منابع:
https://www.mayoclinic.org
https://specialistdirectinc.com/telecardiology-articles
https://specialistdirectinc.com/telecardiology-article