باطری قلب چیست؟

اگر شما هم نام باطری قلب به گوشتان خورده باشد، احتمالا این سوال برایتان پیش آمده که این وسیله دقیقا چیست و چه کاری انجام می‌دهد. برای شفاف سازی این موضوع، پیش از هر چیزی لازم است بدانید که در حالت طبیعی قلب انسان چیزی حدود 60 الی 100 بار در هر دقیقه ضربان دارد که به کمک گره‌ای سینوسی دهلیزی در داخل قلب به وجود می‌آید. حالا تصور کنید که به هر دلیلی این گره نتواند به درستی کار خودش را انجام بدهد و در انجام این پروسه اختلالی ایجاد شود.

در چنین شرایطی ضربان قلب فرد دچار کاهش قابل توجهی می‌شود که حتما باید به آن رسیدگی شود؛ در غیر این صورت عواقب جبران ناپذیری در پی خواهد داشت. پزشکان برای مدیریت این وضعیت و جلوگیری از ایجاد مشکلات جدی، از دستگاهی به نام باطری قلب (heart battery) کمک می‌گیرند. در این مقاله قصد داریم با این دستگاه آشنا شده و عملکرد آن را مورد بررسی قرار دهیم.

آیا می‌دانید باطری قلب چیست؟

در علم پزشکی، باطری قلبی که به اسم‌های پیس میکر یا ضربان ساز نیز شناخته می‌شود یک دستگاه تولید ایمپالس الکتریکی است که به دلیل ویژگی‌هایی که دارد می‌تواند در کنترل کردن ضربان قلب بسیار کمک کننده و مفید باشد. جهت درک بهتر این موضوع، پیش از هر چیزی لازم است بدانید که ضربان نامنظم قلب را آریتمی (arrhythmia) می‌نامند؛ در طول آریتمی قلبی، قلب فرد ممکن است خیلی آرام، خیلی سریع یا به صورت یک ریتم نامشخصی ضربان داشته باشد.

توجه داشته باشید که نام دیگر این وسیله پیس میکر قلبی(pacemaker) است و می‌تواند در کنترل و منظم کردن ضربان قلب نقش مهمی را ایفا کند متخصص قلب این دستگاه را داخل بدن فردی که از مشکل آریتمی رنج می‌برد، قرار می‌دهد. باتری قلب با ارسال پالس‌های الکتریکی سبب تحریک قلب می‌شود و در نهایت ضربان آن به حالت طبیعی خودش برمی‌گردد.

باطری قلب از چه اجزایی تشکیل شده است؟

همانطور که در بخش بالا اشاره کردیم، پیس میکر قلبی را داخل بدن قرار می‌دهند؛ در رابطه با اجزای سازنده این دستگاه لازم است بدانید که باطری‌های قلبی و مدرنی که به تازگی ساخته شده‌اند، از دو بخش لید (هدایت کننده‌ها) و مولد پالس تشکیل می‌شوند.

مولد پالس بخشی از باطری قلب است که دربردارنده لوازم الکترونیکی و باطری می‌شود که در نهایت منجر به کنترل ضربان قلب خواهند شد. بخش دوم پیس میکر که لید نام دارد، شامل سیم‌های کوچکی است که با فرستادن سیگنال‌های الکتریکی به داخل قلب، سبب تحریک گره‌های ضربان ساز قلب و در نتیجه منظم سازی ضربان قلب می‌شوند.

استفاده از باطری قلب به چه افرادی توصیه می‌شود؟

در نظر داشته باشید که ضربان قلب برای یک فرد سالم و معمولی باید بین 60 تا 100 بار در هر دقیقه باشد. در صورتی که این تعداد کم‌تر یا بیشتر شود و یا فاصله بین ضربان‌ها نامنظم باشد یعنی مشکلی در این پروسه وجود دارد.

برای درک بهتر این موضوع؛ در نظر داشته باشید که اگر قلب فرد از میزان طبیعی، ضربان کمتری داشته باشد و به کندی بزند، اصطلاحا به این وضعیت برادی‌کاردی می‌گویند. اما اگر قلب در مقایسه با حالت طبیعی خودش تندتر بزند، به آن تاکی کاردی می‌گویند. علاوه بر موارد گفته شده، افرادی که به باطری قلب نیاز دارند شامل موارد زیر می‌شوند:

• افرادی که برای درمان فیبریلاسیون دهلیزی که نوع دیگری از آریتمی است، تحت نظر باشند.
• کسانی که در ابتدای تولد به صورت ارثی با بیماری قلبی به دنیا آمده‌اند.
• برخی از بیمارانی که عمل جراحی قلب باز را تجربه کرده‌اند.
• افراد مبتلا به بیماری‌هایی که طی آن‌ها عملکرد گره سیسنوسی جهت تنظیم ضربان قلب دچار اخلال شده باشد.
• افرادی که با کاهش ضربان قلب، غش می‌کنند و از علائم این بیماری رنج می‌برند.
• بیمارانی که برای درمان برخی بیماری‌های قلبی مجبورند از داروهایی مانند بتا بلاکرها استفاده کنند زیرا این داروها این قابلیت را دارند که ضربان قلب را کند کنند.
• افرادی که در شکل و فرم عضله قلبی خود دارای مشکلاتی هستند که به جهت آن سیگنال‌های الکتریکی به کندی از بین عضله قلب حرکت کنند.

این نکته را در نظر داشته بایشد که حتی در صورت مشاهده عوامل گفته شده در این بخش هم شما باید طبق دستور مستقیم پزشک متخصص قلب و عروق و آریتمی خود، به استفاده از باطری قلب اقدام نمایید. برای این کار قطعا پزشک در گام اول تمامی عوامل مورد نیاز را در بدن شما و عملکرد قلب مورد بررسی قرار می‌دهد.

آشنایی با چگونگی مراحل کاشت باطری قلب در بدن

پزشکان برای این که بتوانند این دستگاه را در بدن بیمار قرار بدهند، باید از عمل جراحی کمک بگیرند. در نظر داشته باشید که این عمل در بیمارستان و مراکز مخصوص باید صورت بگیرد. در ابتدای عمل و قبل از هر گونه اقدامی از راه وریدی داروی آرامبخشی به بدن فرد تزریق می‌کند که به سبب آن بیمار دچار خواب آلودگی یا سدیشن می‌شود. همچنین پزشکان برای پیشگیری از هر نوع دردی و راحتی هر چه بیشتر بیمار، محلی که قرار است باطری قلب در آن نصب شود را نیز بی حس می‌کنند.

• در گام بعدی باید مشخص شود که محل کاشت پیس میکر قلب سمت چپ است یا سمت راست.
• بعد از مشخص شدن جهت قرارگیری باطری قلب، پزشک متخصص از طریق سیاهرگ موجود در نزدیکی شانه سیم‌های باتری قلب را به محل مورد نظر درون قلب می فرستد. در نظر داشته باشید که این مرحله با مشاهده اشعه ایکس روی مانیتور مخصوص صورت می‌گیرد و به آن هدایت فلوروسکوپی می‌گویند.
• در گام بعدی، بعد از اینکه پزشک از محل قرارگیری سیم‌ها در محل مناسب اطمینان حاصل کرد، روی سطح پوست سینه برش کوچکی را ایجاد می‌کند.
• سپس محفظه باطری قلب را درون بدن قرار داده و آن سر سیم‌هایی که داخل قلب قرار گرفته‌اند را به سر محفظه باطری متصل می‌کند.
• در مرحله نهایی، پزشک متخصص عملکرد باتری قلب را تست کرده و بعد از اطمینان از درستی آن، محل برش را بخیه می‌زند و عمل به پایان می‌رسد.

کاشت باطری قلب و پیس میکر قلبی در تهران

آیا پزشک متخصص به شما گفته است نیاز به کاشت باطری قلب یا همان پیس میکر دارید؟ و در تهران به دنبال تیم حرفه‌ای و بهترین متخصص عمل باطری قلبی هستید؟ در ادامه با ما همراه باشید تا یکی از حرفه ای ترین مراکز با بهترین پزشکان متخصص باطری قلبی را به شما معرفی کنیم.

برای درک بهتر نقش باطری قلب یا پیس میکر، ابتدا لازم است ضربان طبیعی قلب را بررسی کنیم. در شرایط عادی، قلب انسان با ضربانی بین 60 تا 100 بار در دقیقه می‌تپد تا نیازهای بدن را برطرف سازد. این ضربان‌ها توسط گره‌های تولیدکننده پیام‌های عصبی در خود قلب ایجاد می‌شوند و از طریق رابط‌هایی در سرتاسر ماهیچه قلب منتشر می‌گردند. اما در صورتی که به دلایلی مانند اختلال در گره مولد پیام عصبی یا مشکل در سیستم انتقال آن، ضربان قلب دچار اختلال شده و تعداد آن از حد طبیعی کمتر گردد، پزشک برای پیشگیری از عوارض خطرناک این وضعیت، کاشت باطری قلب یا همان پیس میکر قلبی را به بیمار توصیه می‌نماید. در واقع، پیس میکر نقش یک ضربان‌ساز مصنوعی را ایفا می‌کند و ضربان قلب را تنظیم و کنترل می‌نماید.

کاشت پیس میکر یا باطری قلب در مواردی مانند آریتمی‌های قلبی، بلوک‌های گره‌ای، نارسایی دهلیزی – بطنی و برخی بیماری‌های مادرزادی قلبی نیاز می‌شود. این دستگاه با تنظیم ریتم ضربان قلب، از بروز عوارض جدی مانند سنکوپ (غش کردن)، خستگی شدید و در موارد حاد، ایست قلبی جلوگیری می‌کند؛ بنابراین، برای افرادی که دچار اختلالات ضربان قلب هستند، کاشت پیس میکر می‌تواند نقش حیاتی در حفظ سلامت و کیفیت زندگی آن‌ها داشته باشد.

کاشت پیس میکر یا باتری قلب اگر توسط یک تیم پزشکی حرفه‌ای و متخصص انجام شود، روشی ایمن و بدون عارضه جانبی خواهد بود و بیماران می‌توانند با خیال آسوده می‌توانند از مزایای این روش درمانی بهره‌مند شوند.

آشنایی با انواع پیس میکر و باتری قلبی

پیس میکر یا باطری قلب، یک دستگاه الکترونیکی کوچک است که برای درمان اختلالات ضربان قلب (آریتمی قلبی) کاربرد دارد. این دستگاه کوچک زیر پوست قفسه سینه کاشته می‌شود و از طریق سیم‌های رابطی که به ماهیچه قلب متصل هستند، امواج الکتریکی را به قلب منتقل می‌کند. اگر نیاز به کاشت پیس میکر دارید بهتر است با انواع آن آشنا شوید که در ادامه برسی می‌کنیم:

1. پیس میکر تک حفره‌ای یا تک سیمی (Single-chamber pacemaker):

این نوع پیس میکر دارای یک الکترود (سیم رابط) است که ژنراتور پیس میکر را به یکی از حفرات قلب متصل می‌کند. در بیشتر موارد، پیس میکر تک حفره‌ای برای کنترل ضربان بطن راست (حفره پایینی قلب) استفاده می‌شود. بسته به علائم و نوع تحریک موردنیاز، الکترود می‌تواند به دهلیز راست (حفره بالایی قلب) نیز متصل شود تا ضربان آن حفره را تنظیم کند.

2. پیس میکر دو حفره‌ای یا دوسیمی (Dual-chamber pacemaker):

این دستگاه دارای دو الکترود (سیم رابط) است که به هر دو حفره سمت راست قلب یعنی دهلیز راست و بطن راست متصل می‌شوند. پزشک پیس میکر دو حفره‌ای را برای تنظیم ضربان و انقباضات هر دو حفره برنامه‌ریزی می‌کند. این پیس میکر به دو حفره کمک می‌کند تا با هماهنگی و در ریتم صحیح منقبض و منبسط شوند تا جریان خون از دهلیز به بطن به‌درستی انجام شود.

3. پیس میکر سه حفره ای با سه سیم رابط (Biventricular pacemaker/CRT):

این پیس میکر که به‌عنوان دستگاه درمان همگام‌سازی قلبی (CRT) نیز شناخته می‌شود، دارای سه الکترود است که به دهلیز راست و هر دو بطن (چپ و راست) متصل می‌گردند. از پیس میکر سه حفره‌ای برای درمان آریتمی‌های ناشی از نارسایی قلبی پیشرفته استفاده می‌شود.

در بسیاری از بیماران مبتلا به نارسایی قلبی، بطن‌های چپ و راست هم‌زمان منقبض نمی‌شوند. پزشکان این پیس میکر را برای هماهنگ‌سازی انقباضات بطن‌ها برنامه‌ریزی می‌کنند تا هر دو بطن هم‌زمان پمپاژ کنند. هماهنگی انقباضات بطن‌ها باعث می‌شود قلب خون را به طور مؤثرتری پمپاژ کند و علائم نارسایی قلبی را کاهش دهد. این درمان به‌عنوان درمان همگام‌سازی قلبی شناخته می‌شود، زیرا عمل پمپاژ بطن‌ها را همگام می‌سازد.

پیس میکر با آپشن اتو ام‌آرآی (سازگار با MRI):

افرادی که انواع باطری قلب دارند ممکن است به دلیل بیماری‌های قلبی عروقی و یا سایر بیماری‌ها مانند سکته مغزی، سرطان و آرتروز نیاز به انجام اسکن‌ MRI داشته باشند. درگذشته، انجام تصویربرداری MRI برای بیماران دارای پیس میکر یا سایر دستگاه‌های الکتریکی قلب با محدودیت‌های جدی همراه بود. این محدودیت‌ها، به دلیل تداخل میدان‌های مغناطیسی قوی و امواج الکترومغناطیسی تولید شده در حین MRI با عملکرد پیس میکر قلبی بود که می‌توانست منجر به عوارضی مانند اختلال در تنظیمات دستگاه شود.

اما امروزه با پیشرفت تکنولوژی، نسل جدیدی از پیس میکرها با قابلیت سازگاری با MRI (AutoMRI) طراحی شده‌اند که این نگرانی‌ها را برطرف می‌کنند. پیس میکرهای سازگار با MRI قادرند به طور خودکار میدان مغناطیسی قوی دستگاه MRI را تشخیص دهند و به حالت خاصی از تنظیمات خود (ناهم‌زمان) تغییر حالت می‌دهند. پس از اتمام اسکن MRI، این پیس میکرهای پیشرفته بدون نیاز به مداخله و تنظیم دستی پزشک، به طور خودکار به حالت عادی خود برمی‌گردند.

برای بیمارانی که در آینده احتمال نیاز به انجام MRI را خواهند داشت، توصیه می‌شود حتماً از این نوع پیس میکرهای سازگار با MRI استفاده نمایند. با مراجعه به کلینیک آریتمی توانیر و مشاوره با متخصصان این مرکز، می‌تواند فرصت مناسبی برای بیماران باشد تا از انواع پیس میکر سازگار با MRI مطلع شوند و باتوجه‌به شرایط خاص خود، بهترین گزینه را انتخاب نمایند.

درمان آریتمی قلبی با کاشت پیس میکر و باطری قلبی

آریتمی‌ قلبی معمولاً ناشی از اختلال در سیستم هدایت الکتریکی قلب هستند. این سیستم شامل گره‌های سینوسی، گره دهلیزی – بطنی و دسته‌های رابط پیام الکتریکی (دسته هیس) است که مسئول تولید و انتشار پالس‌های الکتریکی در سرتاسر ماهیچه قلب هستند.

هرگونه اختلال در این مسیرهای الکتریکی می‌تواند منجر به آریتمی‌های متفاوتی مانند بردیکاردی (ضربان آهسته)، تاکی‌کاردی (ضربان تند) یا دیگر آریتمی‌ها شود. در این زمان پیس میکرها با ارسال پالس‌های الکتریکی کنترل شده به قلب، نقش ضربان‌ساز مصنوعی قلب را ایفا می‌کنند. الکترودهای پیس میکر که به ماهیچه قلب متصل هستند، پالس‌های الکتریکی را به قلب منتقل می‌کنند تا انقباضات منظم ماهیچه‌ای را القا کنند. باتری قلب با این کار ضربان قلب را افزایش داده و به سطح طبیعی باز می‌گرداند.

از سوی دیگر، در انواعی از آریتمی‌ها که به دلیل نامنظم بودن ریتم ضربان قلب به وجود میاید پیس میکر می‌تواند با ارسال پالس‌های الکتریکی هماهنگ، این ضربان‌های نامنظم قلب را مهار کند و ریتم قلبی را به حالت طبیعی بازگرداند. علاوه بر این، انواع دیگر پیس میکرهای پیشرفته‌تر مانند پیس میکرهای دو یا سه حفره‌ای فعالیت انقباضی حفره‌های قلب را هماهنگ و منظم می‌کنند.

نحوه کار باطری قلب در بدن فرد به چه صورت است؟

برای درک بهتر عملکرد باطری قلب لازم است بدانید که در صورتی که وجود ضربان نامنظم داخل قلب توسط پیس میکر تشخیص داده شود، شروع به تولید جریان الکتریکی کرده و آن را از طریق سیم‌هایی که داخل قلب قرار گرفته‌اند، به سمت این عضله حیاتی ارسال می‌کند. پس از ارسال سیگنال‌های الکتریکی، قلب تحریک شده و در اثر این عمل، ضربان استاندارد و معمول در قلب به جریان می‌افتد.

معرفی بهترین پزشکان متخصص کاشت باطری قلب در تهران

ازآنجایی‌که قلب مهم‌ترین عضو بدن محسوب می‌شود و نقش بسیار حیاتی را در اینکه فرد بتواند بدون مشکل به زندگی و فعالیت‌های روزمره خود ادامه دهد، ایفا می‌کند؛ توصیه ما به شما عزیزان این است که برای انجام عمل جراحی کاشت باطری قلب یا پیس میکر در بدن، حتماً به پزشک متخصصی مراجعه نمایید که تجربه، سابقه درخشان و تخصص کافی در این زمینه را در اختیار داشته باشد.

در این راستا، کلینیک آریتمی توانیر در تهران، یکی از برترین مراکز تخصصی محسوب می‌شود که دارای پزشکان متخصص و باتجربه در زمینه آریتمی و کاشت باطری قلب (پیس میکر) است. اگر به دنبال کسب اطمینان در این زمینه هستید، نظرات کسانی که باتری قلب دارند می تواند کمک دهنده باشد.

دکتر محمود افتخارزاده و دکتر مهرداد میرمعصومی، متخصصان قلب و عروق، فلوشیپ الکترو فیزیولوژی، متخصص آریتمی و پیس میکر و اعضای انجمن پیس میکر و الکتروفیزیولوژی آمریکا می‌باشند. با این سوابق آموزشی و تجربه بالا در زمینه کاشت باطری قلب بهترین پزشکان متخصص کاشت باطری قلب در تهران هستند.

برای کسب اطلاعات بیشتر و دریافت مشاوره تخصصی در خصوص کاشت باطری قلب یا همان پیس میکر، می‌توانید به کلینیک آریتمی توانیر در تهران مراجعه و از خدمات ارزشمند این مرکز و پزشکان باتجربه آن بهره‌مند شوید.

بهترین کلینیک کاشت پیس میکر در تهران

در صورتی که پزشک متخصص قلب و عروق، نیاز به کاشت باطری قلبی را برای شما تشخیص داده است، انتخاب کلینیک کاشت پیس میکر معتبر و پزشک متخصص باطری قلب در این زمینه از اهمیت بسزایی برخوردار است. عمل کاشت پیس میکر یک جراحی حساس است که باید توسط متخصصان باتجربه و حرفه ای در مراکز درمانی تخصصی انجام شود.

کلینیک آریتمی توانیر با یک دهه سابقه فعالیت، بهترین کلینیک کاشت پیس میکر در تهران است. این کلینیک واقع در خیابان توانیر (عباسپور)، مجهز به آخرین تجهیزات و فناوری‌های روز دنیا در زمینه کاشت باطری قلبی است.

اگر برای کاشت پیس میکر به یک کلینیک قلب کاشت باطری و پزشکان حرفه‌ای در این زمینه نیاز دارید، کلینیک توانیر می‌تواند گزینه مناسبی برای شما باشد. برای کسب اطلاعات بیشتر و رزرو نوبت می‌توانید از طریق راه های ارتباطی سایت اقدام نمایید.