هولتر مانیتورینگ ضربان قلب

هولتر مانیتورنگ قلب چیست؟

هولتر مانیتوریتگ قلب یکی از ابزار های کاربردی برای تشخیص مشکلات آریتمی و دیس آریتمی است. دستگاه هولتر مانیتورینگ قلب که عملکردی مشابه الکتروکاردیوگرافی دارد اما در مواردی استفاده می شود که مشکلات آریتمی بر روی نوار قلب تشخیص داده نشود. هولتر مانیتور یک دستگاه سیار بوده که به بدن بیمار متصل می شود و با ثبت وضعیت ریتم قلب بیمار در طول روز، تشخیص آریتمی و دیس آریتمی با هولتر مانیتورینگ آسان تر می شود.

این دستگاه توسط دکتر نورمن جِی هولتر (Dr. norman J. Holter) در سال 1957 ابداع شد و در حال حاضر یکی از پرکاربردترین ابزارها در زمینه تشخیص بیماری‌های قلبی محسوب می‌شود.

هولتر در بیماران قلبی چه کار می‌کند؟

هولتر برای ثبت و ضبط هرگونه ناهنجاری در ریتم قلبی (دیس ریتمی یا آریتمی) به کار برده می‌شود. اساس کار هولتر مانیتورینگ قلب مشابه الکتروکاردیوگرافی روتین است.

زمانی که فرد یکسری علائم به نفع مشکلات قلبی (بخصوص آریتمی‌ها) را داشته باشد ولی نوار قلب بیمار نرمال باشد، ممکن است که از هولتر استفاده کنیم. به عبارتی هولتر بهترین ابزار برای تشخیص آریتمی‌ها در افرادی است که به صورت گاه به گاه دچار یک سری علائم می‌شوند.

هولتر یک دستگاه سیار است و به بدن بیمار متصل می‌شود. بیمار به فعالیت‌های روزانه خود ادامه می‌دهد و به محض شروع علائم، دکمه‌ی روی دستگاه را فشار می‌دهد تا فعالیت الکتریکی قلب هنگام حمله ثبت و ضبط گردد. داشتن نوار قلب بیمار هنگام بروز علائم، کمک شایانی به تشخیص و درمان بیماری زمینه‌ای فرد خواهد کرد.

 هولتر در بیماران قلبی چه کار می‌کند

هولتر فشار خون و تفاوت آن با هولتر قلبی

هولتر فشار خون یکی دیگر از دستگاه‌های پرکاربرد در زمینه‌ی بیماری‌های قلبی عروقی محسوب می‌شود. این دستگاه از یک کاف فشار تشکیل شده که بر روی بازوی بیمار بسته می‌شود و یک دستگاه کوچک که کاف را باد می‌کند و عدد فشار خون بیمار را  در خود ذخیره می‌نماید. هولتر فشار خون در فواصل زمانی منظم فشار بیمار را اندازه می‌گیرد و می‌تواند نوسانات فشار خون بیمار در طی یک شبانه روز را به ما نشان دهد.

موارد استفاده از هولتر فشار خون عبارتند از:

  • سندرم روپوش سفید (White Coat Syndrome): بیمارانی هستند که فشار خون طبیعی و نرمال دارند ولی به هنگام مشاهده روپوش سفید دچار اضطراب شده و فشارشان بالا می‌رود. در این بیماران برای تشخیص دقیق فشار خون می‌توان از هولتر فشار خون استفاده نمود.
  • پرفشاری مخفی (Masked Hypertension): این بیماران معمولا فشارشان در کلینیک پایین‌تر از حالت عادی است.
  • همچنین هنگام شروع درمان با داروهای ضد فشار خون (Anti Hypertensive) می‌توان با کمک هولتر فشار خون، نوسانات فشار بیمار را ردیابی و دوز داروهای تجویز شده را تعدیل و اصلاح نمود.

هولتر فشار خون و تفاوت آن با هولتر قلبی

نحوه استفاده از هولتر به چه صورت است؟

هولتر مانیتورینگ قلب یک دستگاه کوچک است که ممکن است بر روی استخوان جناغ فرد متصل گردد. همچنین ممکن است که آن‌ را به کمربند فرد ببندند و یا به گردن بیمار بیندازند.

در الکتروکاردیوگرافی معمولی، از 9 الکترود استفاده می‌شود (6 الکترود برای ثبت لید‌های پریکاردیال و 3 الکترود هم برای ثبت لید‌های اندام)؛ ولی تعداد الکترودهای موجود در هولتر مانیتورینگ قلب معمولا 3 یا 5 عدد است؛ هرچند هولترهای 12 لیدی (12 Lead Holter’s Monitoring) هم موجود هستند که تعداد الکترودهای آن‌ها،  10 عدد است.

در هولترهای 12 لیدی، الکترودهای پریکاردیال مشابه الکتروکاردیوگرافی معمولی نصب می‌گردد و برای نصب الکترودهای اندامی به طریق زیر عمل می‌کنیم:

  • الکترود اندام فوقانی راست را به روی شانه راست و الکترود اندام فوقانی چپ را به روی شانه چپ نصب می‌کنیم.
  • الکترود اندام تحتانی راست را به روی حاشیه دنده‌ای (Costal Margin) سمت راست و الکترود اندام تحتانی چپ را به حاشیه دنده‌ای سمت چپ متصل می‌کنیم.

نحوه قرارگیری هولتر با 5 الکترود به صورت زیر است:

  • الکترود سفید بر روی شانه راست نصب می‌گردد.
  • الکترود سبز بر روی حاشیه دنده‌ای راست نصب می‌گردد.
  • الکترود طوسی رنگ به شانه چپ متصل می‌شود.
  • الکترود قرمز به حاشیه دنده‌ای چپ متصل می‌شود.
  • الکترود قهوه‌ای هم در فاصله بین‌دنده‌ای 4 و 5 در سمت راست جناغ متصل می‌شود.

قبل از اتصال الکترودها بیمار حتما باید موی سینه خود را تراشیده باشد. محل اتصال الکترودها را با الکل ضدعفونی و خشک می‌کنیم و کاغذ سمباده (Sand Paper or Exfoliation paper) را به پوست بیمار می‌مالیم. این اقدامات جهت چسبیدن بهتر الکترودها و ثبت بهتر فعالیت الکتریکی قلب صورت می‌گیرد.

در صورتی که هولتر قلبی از بدن شما جدا شده است و یا در خصوص نصب آن سؤال دارید، می‌توانید با متخصصین ما در کلینیک توانیر تماس بگیرید.

استفاده از هولتر قلبی در منزل

هولتر معمولا برای 24 الی 48 ساعت به بدن بیمار متصل باقی می‌ماند و حتما باید به بیمار توضیح داده شود که آن را به هیچ وجه از بدن خود دور نکند.

بیمار هنگامی که هولتر را پوشیده است باید از استحمام کردن پرهیز نماید. همچنین باید از وسایل الکتریکی دوری نماید چون منجر به اختلال در ثبت نتایج می‌گردد. برخی از این وسایل عبارتند از:

  • مسواک الکتریکی
  • ریش تراش
  • مایکروویو (Microwave)
  • آهن‌ربا
  • صندلی و تخت‌های ماساژ الکتریکی

دستگاه هولتر بر روی خود یک دکمه دارد. حتما باید به بیمار توضیح داده شود که در صورت بروز هرگونه علائم (نظیر تپش قلب و Palpitation، سرگیجه، سیاهی رفتن چشم‌ها و …..) دکمه دستگاه را فشار دهد تا فعالیت الکتریکی قلب در آن زمان ثبت شود.

 استفاده از هولتر قلبی در منزل

عوارض هولتر قلبی چیست؟

عارضه مهمی برای هولتر قلبی ذکر نشده است؛ به جز ایجاد یکسری ضایعات پوستی و خارش در محل قرارگیری الکترودها. به همین دلیل قبل از نصب الکترودها، حتما توصیه می‌شود که از ژل و لوسیون‌های مختلف استفاده کرد تا احتمال ایجاد این عارضه کاهش یابد.

اندیکاسیون‌های انجام هولتر قلبی

اندیکاسیون مشخص و مکتوبی برای هولتر مانیتورینگ قلبی وجود ندارد ولی هرگاه که شک به مشکلات قلبی بخصوص آریتمی‌ها، همراه با علائم گهگاهی و نوار قلب نرمال داشتیم، می‌توانیم از هولتر استفاده کنیم؛ برخی از این موارد عبارتند از:

  • بیماری که به صورت گهگاهی دچار تاکی کاردی و Palpitation می‌شود.
  • بیماری که به صورت گهگاهی دچار درد قفسه سینه می‌شود.
  • بیماری که به صورت دوره‌ای دجار تنگی نفس می‌شود.
  • بیماری که به صورت مکرر دچار سنکوپ می‌شود.
  • بروز وقایع و علائم نورولوژیک دوره‌ای در فردی که مشکوک به آریتمی‌های دوره‌ای بخصوص فیبریلاسیون دهلیزی (AF) و فلوتر است.
  • بررسی کارایی (Efficacy) داروهای آنتی آریتمیک و عوارض جانبی (Side effects) سایر داروها در افرادی که ریسک فاکتور قلبی عروقی دارند.
  • بررسی احتمال بروز مرگ ناگهانی قلبی (Sudden Cardiac Death Or SCD) در افراد دارای ریسک فاکتور مثلا بیماران مبتلا به سندروم کرونری حاد (ACD یا هایپرتروفی بطن‌ها (VH)

به بیمار توضیح داده می‌شود که در صورت بروز تاکی کاردی یا تپش قلب و همچنین علائم پیش از سنکوپ (مثل احساس یخ کردن، سبکی سر، سرگیجه، سیاهی رفتن چشم‌ها و….) ، دکمه‌ی واقع بر دستگاه هولتر را فشار دهد تا ریتم قلبی حین حمله ثبت و ضبط گردد.

در صورت وجود هرگونه آریتمی در نوار قلب بیمار، متوجه می‌شویم که علت بروز علائم بیمار، احتمالا همین آریتمی‌ها و مشکلات قلبی هستند. در این صورت می‌توانیم درمان مناسب را برای فرد انجام داده و از تکرار مجدد این حملات جلوگیری کنیم.

اگر با هر یک از علائم یا نشانه‌های فوق مواجه هستید حتما باید به یک مرکز تخصصی قلب مراجعه نمایید. در مرکز فوق تخصصی آریتمی توانیر، پزشکانی همچون دکتر محمود افتخار زاده حضور دارند که مشکل شما را در کوتاه‌ترین زمان ممکن تشخیص داده و با کمک پیشرفته‌ترین تجهیزات پزشکی سیر بهبود شما را تسریع تسریع می‌بخشند.

کانترااندیکاسیون هولتر قلبی

کانترااندیکاسیون خاصی هم برای هولتر قلبی ذکر نشده است.

تنها نکته حیاتی در این زمینه این است که اگر بیمار از لحاظ اختلالات قلبی عروقی High RISK باشد، باید حتما به صورت بستری (Inpatient) تحت نظر و از انجام هولتر پرهیز شود؛ چون که در این صورت زمان از دست می‌رود و در این بازه‌ی زمانی ممکن است که اتفاقات ناگواری مثل CVA، MI، و….. برای بیمار رخ دهد.

نقش هولتر در تشخیص آریتمی

گفتیم که هولترها می‌توانند دارای دارای 3 یا 12 لید باشند. اینکه کدام یک از این دو نوع هولتر مورد استفاده قرار گیرند، بستگی به تشخیص پزشک دارد:

  • اگر هدف فقط تشخیص آریتمی‌هاست می‌توان از هولترهای دارای 3 لید استفاده نمود.
  • ولی اگر پزشک قصد دارد که محل کانون ضربان‌ساز را تشخیص دهد، استفاده از هولترهای دارای 12 لیده ارجحیت دارند. هولترهای 12 لیده دقت بسیار بالاتری برای تشخیص انواع آریتمی‌ها دارند.
  • اگر علائم بیمار بیش‌تر حالت مداوم داشته باشد و با فواصل کوتاهی علائم بیمار تکرار گردد، بهتر است که از هولترهای 12 لیده استفاده کرد.

هولتر مانیتورینگ قلبی (بخصوص انواع 12 لیده) می‌تواند بسیاری از انواع آریتمی‌ها (اعم از دهلیزی‌ها، پیوستگاهی‌ها (Junctional) و بطنی‌ها) را تشخیص دهد؛ مثل:

  • تاکی کاردی‌های فوق بطنی (Supraventricular Tachycardia or SVT )
  • تاکی کاردی‌های بطنی (Ventricular Tachycardia or VT or VTac)
  • فلوتر دهلیزی (Atrial Flutter)
  • فیبریلاسیون دهلیزی (Atrial Fibrillation or AF)
  • سندروم QT طولانی (Long QT Syndrome)
  • انقباض زودرس دهلیزی (Premature Atrial Contraction or PAC)
  • انقباض زودرس بطنی (Premature Ventricular Contraction or PVC)
  • بلوک‌های دهلیزی بطنی (Atrioventricular Block)
  • بلوک شاخه‌ای راست (Right Bundle Branch Block or RBBB)
  • بلوک شاخه‌ای چپ (Left Bundle Branch Block or LBBB)

بسیاری از انواع دیگر آریتمی‌ها هم با کمک هولترها قابل ردیابی و تشخیص هستند. پس از تشخیص آریتمی، پزشک می‌تواند درمان مناسب را برای بیمار شروع کند.

قیمت هولتر قلبی

بسته به این که هولتر دارای 3، 5 و یا 12 الکترود باشد و همچنین بسته به شرکت تولیدکننده، قیمت هولتر مانیتورینگ قلب می‌تواند بسیار متغیر باشد.

اجاره هولتر قلب

با توجه به هزینه‌ی نسبتا بالای هولتر مانیتورینگ قلبی و همچنین با توجه به اینکه در عمده موارد، بیمار فقط یکبار (آن هم به مدت 24 الی 48 ساعت) از آن استفاده می‌کند، بسیاری از بیماران تمایلی به خرید آن ندارند و می‌توانند آن را اجاره نمایند و پس از اتمام کار و مشاهده نوار قلب توسط پزشک، آن را عودت دهند.

کلینیک آریتمی توانیر از معتبرترین کلینیک‌های آریتمی با حضور پزشکان حاذق و پرسنل با تجربه در تهران می‌باشد که می‌توانید برای پیگیری و بررسی وضعیت قلب خویش،  مانند وجود آریتمی و درمان آن و در صورت لزوم انجام تست‌های تشخیصی از جمله اکوکاردیوگرافی به این مرکز مراجعه نمایید، لطفا برای رزرو نوبت و مشاهده راه‌های ارتباطی به بخش تماس با ما مراجعه نمایید.

منابع:

National Center for Biotechnology Information (NCBI) – Holter Monitor by Mubarik A, Iqbal AM.

Facebook
Twitter
Pinterest
LinkedIn

مقالات مرتبط

آریتمی سینوسی در کودکان

آریتمی سینوسی در کودکان یک الگوی ضربان قلب شایع و کاملاً طبیعی است که ممکن است والدین را نگران سلامت قلب فرزندشان کند. اما در

معرفی انواع بیماری های قلبی با کلینیک آریتمی توانیر

معرفی انواع بیماری قلبی

انواع بیماری‌های قلبی – عروقی، بزرگ‌ترین تهدید سلامتی بشر در عصر حاضر محسوب می‌شوند. طبق آمارهای موجود، این دسته از بیماری‌ها مسئول بیش از 45

دیدگاه‌ خود را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *