اثر منفی نوشابه‌های انرژی زا بر قلب

مصرف نوشابه های انرژی زا در سال های اخیر، در بین جوانان و نوجوانان مشتاقان زیادی پیدا کرده است؛ ترکیب اصلی این گونه نوشابه ها، کافئین، جینسینگ، تائورین، گوارنا، شکر و گروه ویتامین های B است که با تولید انرژی زیاد، منجر به ایجاد حالتی نشاط آور خواهند شد. افزایش تمرکز، کاهش خستگی و بهبود عملکرد ارگان های بدن، از جمله مزیت های مصرف نوشابه های انرژی زا محسوب می شوند. اما مصرف انرژی زاها عوارض خاص خود را دارد که در این مقاله قصد داریم درباره عوارض نوشابه انرژی زا برای مردان و زنان صحبت کنیم.

در یک پژوهش بالینی، عوارض مصرف نوشابه های انرژی زا بر روی افراد بررسی گردید؛ نتایج این پژوهش نشان می دهد، که این نوشیدنی ها با تغییر در فشار خون، سرعت و ریتم ضربان قلب و آریتمی هایی همچون فیبریلاسیون دهلیزی، در عملکرد این عضله حیاتی اختلال ایجاد می کنند. این مساله در بیماران قلبی، بیشتر از افراد سالم به چشم می خورد و لازم است این افراد احتیاط بیشتری داشته باشند. ^{Are Energy Drinks Bad for You? | URMC Newsroom (rochester.edu)}

مصرف نوشابه های انرژی زا چه اثرات منفی بر بدن دارند؟

مصرف نوشابه های انرژی زا مزیت ها و عوارضی دارد که بسته به سلامت جسمی شخص، می توانند متفاوت باشند؛ مصرف نوشیدنی های انرژی زا، با رفع خستگی جسمی فرد و بهبود عملکرد مغزی و تمرکز، سطح هوشیاری افراد را بالا برده و منجر به افزایش بازده او می گردد.

در واقع، مصرف به اندازه این گونه نوشیدنی ها مشکلی ایجاد نخواهد کرد؛ اما مصرف بیش از حد آن ها، به دلیل مواد تشکیل دهنده ای که عمده آن را کافئین تشکیل می دهد، ممکن است اثرات بدی به دنبال داشته باشد. برخی از عوارض نوشابه انرژی زا برای مردان و زنان عبارت اند از:

• احتمال بروز یا تشدید بیماری های قلبی مانند کاردیومیوپاتی
• افزایش فشار خون
• افزایش چاقی، قند خون و احتمال ابتلا به دیابت نوع دو
• افزایش استرس، پرخاشگری و حس خشونت
• تمایل به استفاده از الکل
• کاهش کیفیت خواب
• اختلال در عملکرد معده
• بروز التهابات کبدی

چه کسانی نباید از نوشابه های انرژی زا استفاده کنند؟

به طور کلی، پژوهش ها نشان می دهند که افراد مبتلا به بیماری های قلبی و یا کسانی که انواع مختلفی از آریتمی قلبی (نامنظمی ضربان قلب) را دارند، باید از مصرف نوشابه های انرژی زا دوری کنند. با اینکه تاکنون شواهدی در مورد مرگ بیماران قلبی، در اثر مصرف این نوشیدنی ها وجود نداشته است؛ اما تغییر ریتم ضربان قلب، خود می تواند اثرات جبران ناپذیری در پی داشته باشد.

علاوه بر بیماران مبتلا به آریتمی قلبی، بهتر است افراد دیگری که در ادامه اشاره می کنیم هم در مصرف نوشابه های انرژی زا، کمی محتاط باشند و یا اصلا مصرف نکنند.

• بانوان باردار
• افرادی که مبتلا به فشار خون بالا هستند
• افراد سالخورده
• بیمارانی که دارای Long QT هستند
• اشخاصی که بیماری های قلبی مخصوصا در سطح پیشرفته دارند
• کودکان و نوجوانان

همچنین در وبلاگ کلینیک آریتمی توانیر بخوانید: تغذیه مبتلایان به کلسترول بالا در بیماران قلب

مصرف نوشابه های انرژی زا چگونه بر قلب تاثیر می گذارد؟

همان طور که قبل تر اشاره کردیم، مصرف نوشابه های انرژی زا قادر است قلب و فشار خون را تحت تاثیر قرار داده و مصرف طولانی مدت آن ها، در نهایت اثرات جبران ناپذیری می تواند در پی داشته باشد؛ در ادامه، برخی از مهم ترین عوارض قلبی که ممکن است در اثر مصرف این نوشیدنی ها در افراد مختلف بروز کند را، توضیح خواهیم داد.

بالا بردن بیش از حد فشار خون

نوشابه های انرژی زا، دارای سطوح بالایی از کافئین هستند که با مصرف آن ها، فشار خون به طور قابل توجهی افزایش می یابد؛ همین مساله، منجر به بر هم خوردن نظم ضربان های قلب شده و حتی بر اساس تحقیقات، می تواند خطر حمله قلبی را در پی داشته باشد.

بالابردن ضربان قلب و ایجاد اختلالات عملکردی در قلب

ضربان طبیعی قلب، در بازه 60 تا 100 تپش در دقیقه است و هر مقدار بالاتر یا پایین تر از آن، می تواند نشان دهنده نارسایی های قلبی باشد. تحقیقات نشان می دهند که نوشیدنی های انرژی زا، قادر هستند تعداد ضربان قلب را تا 130 تپش در دقیقه هم افزایش دهند؛ حتی در ادامه مطالعات بالینی مشخص شد که مصرف این نوشیدنی ها، می تواند منجر به فیبریلاسیون دهلیزی و یا ریتم غیرطبیعی ضربان قلب شده و یا حتی در نهایت، سکته مغزی را در پی داشته باشد.

بالا بودن سطح کافئین

بدن هر فرد سالم، می تواند در حدود 400 میلی گرم کافئین در روز دریافت کند (البته بهتر است احتیاط شود)؛ با این حال، این موضوع که مصرف نوشابه های انرژی زای با سطح کافئین کمتر از این مقدار، تا این حد می تواند بر قلب اثر بگذارد نشان می دهد که غیر از کافئین، مواد دیگری که در ساخت این نوشابه ها به کار رفته است که می تواند اثربخشی کافئین را تشدید کند. مثلا ماده گوارانا، یک ماده حاوی کافئین است و تورین اثر کافئین را شدیدتر می کند؛ بنابراین، سطح کافئین یک نوشابه انرژی زا، مجموع همه این موارد در نظر گرفته می شود؛ نه فقط خود ماده کافئین!!

تغییر میزان کلسیم در قلب

سطح کافئین نوشابه های انرژی زا در مقابل سایر نوشابه های حاوی کافئین، بیش از چهار برابر محاسبه می شود؛ با افزایش کافئین دریافتی توسط بدن، میزان کلسیمی که از سلول های قلب منتشر می شود افزایش یافته و به این ترتیب، شدت تپش قلب بالا می رود. در برخی این موارد، بالا رفتن سطح کافئین و انتشار کلسیم منجر به استفراغ، افزایش فشار خون، عدم هوشیاری و حتی ایست قلبی نیز خواهد شد.

تشدید اثر کافئین در اثر استفاده از الکل

در صورتی که افراد، همراه با مصرف نوشابه های انرژی زا الکل هم مصرف کنند، سطح کافئین خون بالا رفته و این ماده زمان طولانی تری در خون باقی می ماند؛ همچنین، استفاده از کافئین و الکل به صورت همزمان، تاثیر الکل را کاهش داده و در نتیجه، فرد به مصرف مقدار بیشتری از الکل گرایش پیدا می کند. پس در انتها میتوان نتیجه گرفت که بیمار، هم در معرض خطرات ناشی از سطح بالای کافئین در خون و هم در معرض عواقب ناشی از تاثیرات مصرف الکل بر قلب قرار خواهد گرفت.

در افرادی که به دلایل مختلفی مانند ژنتیک، بیشتر از سایر افراد در معرض ابتلا به آریتمی قلبی هستند؛ درصورت مصرف همزمان نوشابه های انرژی زا و الکل، بدون شک باید منتظر بروز مسمومیت الکلی و آریتمی قلبی باشند.

ارتباط حمله قلبی و نوشابه های انرژی زا

در پاسخ به این سوال که: آیا نوشابه های انرژی زا باعث حمله های قلبی می شوند یا خیر؟ باید گفت بله! مطابق آخرین تحقیقات انجام شده، افرادی که بیماری های قلبی مزمن تشخیص داده شده و داده نشده داشتند و از نوشابه های انرژی زا مصرف می کردند، حدود 65 درصد بیشتر از افراد بیمار و سالم دیگری که نوشیدنی های انرژی زا مصرف نمی کردند، در خطر حمله های قلبی خفیف و شدید قرار داشتند.

در نتیجه، شروع ناگهانی درد قفسه سینه به دنبال مصرف نوشابه های انرژی زا را، باید شاخصی جهت سوء ظن را به سندرم حاد عروق کرونر در نظر گرفت. با تکیه بر داده های حاکی از افزایش بروز وقایع عروق کرونر با نوشیدنی های انرژی زا، محتاطانه است که افراد را به مصرف محدود چنین نوشیدنی ها تشویق کنیم. ^{Acute Myocardial Infarction Following the Consumption of Energy Drink in a 28-Year-Old Male: A Case Report – Pedro Pallangyo, Smita V. Bhalia, Makrina Komba, Zabella S. Mkojera, Happiness J. Swai, Henry A. Mayala, Peter R. Kisenge, 2023 (sagepub.com)}

آیا مصرف نوشابه های انرژی زا در طولانی مدت باعث بیماری قلبی می شود؟

مصرف نوشابه های انرژی زا در طولانی‌مدت، می‌تواند به طور جدی بر سلامت قلب تأثیر بگذارد و خطر بیماری‌های قلبی را افزایش دهد؛ نوشابه‌های انرژی‌زا، معمولاً حاوی مقدار زیادی کافئین و شکر هستند که هر دو می‌توانند اثرات منفی بر سیستم قلبی‌عروقی داشته باشند. مصرف مکرر و بیش از حد کافئین می‌تواند منجر به افزایش ضربان قلب، فشار خون بالا و آریتمی‌های قلبی شود. این علائم به مرور زمان، می‌توانند فشار زیادی بر قلب وارد کنند و خطر ابتلا به مشکلات جدی‌تری مانند بیماری‌های قلبی و سکته‌های قلبی را افزایش دهند.

علاوه بر کافئین، شکر موجود در نوشابه‌های انرژی‌زا نیز می‌تواند به سلامت قلب آسیب برساند. مصرف بالای شکر، باعث افزایش وزن و چاقی می‌شود که هر دو از عوامل خطر اصلی بیماری‌های قلبی هستند؛ همچنین، شکر می‌تواند به مقاومت انسولینی و دیابت نوع 2 منجر شود، که هر دوی این شرایط می‌توانند مشکلات قلبی را در پی داشته باشد.

تحقیقات علمی نشان داده‌اند که مصرف مکرر نوشابه‌های انرژی‌زا، می‌تواند به تغییرات منفی در فشار خون و عملکرد رگ‌های خونی منجر شود؛ این تغییرات، می‌توانند به تصلب شرایین و مشکلات دیگر قلبی منجر شوند. برای حفظ سلامت قلب و پیشگیری از بیماری‌های قلبی، توصیه می‌شود که مصرف نوشابه های انرژی زا محدود شده و به جای آن‌ها از گزینه‌های سالم‌تری مانند آب، چای سبز و آبمیوه‌های طبیعی استفاده شود.

در این مقاله، به بررسی دقیق مصرف نوشابه های انرژی زا و اثر منفی آن بر قلب پرداخته و اطلاعات جامع و علمی را در این باره ارائه دادیم. هدف این است که با افزایش آگاهی عمومی، افراد بتوانند تصمیمات بهتری برای حفظ سلامت قلب خود بگیرند و از خطرات ناشی از مصرف این نوشیدنی‌ها دوری کنند.