ارتباط سیگار و آریتمی قلبی

سیگارکشیدن یکی از مهم‌ترین عوامل خطرساز برای ابتلا به آریتمی قلبی و از مهم‌ترین علل قابل‌پیشگیری مرگ‌ومیر است. اگرچه اثرات سیگار بر پیشرفت بیماری‌های عروق کرونر به‌خوبی شناخته شده‌اند، اما تأثیر سیگار بر آریتمی‌ قلبی همچنان نامشخص است. مکانیسم تأثیر سیگار بر آریتمی قلبی پیچیده بوده و شامل اثرات التیام‌بخش نیکوتین، افزایش حساسیت به کاتکول‌آمین‌ها، منوکسید کربن، استرس اکسیداتیو و نیز ابتلا به بیماری‌های عروق کرونر و انسداد مزمن ریوی ناشی از سیگار است. هدف از این مقاله به برسی تأثیر سیگار بر آریتمی قلبی و راهکارهای پیشگیرانه آن می‌پردازیم.

ارتباط سیگار و آریتمی قلبی

آریتمی، ضربان نامنظم قلب است. به آن ریتم نامنظم قلبی نیز گفته می‌شود. تأثیر سیگار بر آریتمی قلبی می‌تواند منجر به ضربان نامنظم قلب یا ضربان تند قلب به نام تاکی‌کاردی شود. نیکوتین موجود در سیگار نیز ضربان قلب را افزایش می‌دهد که می‌تواند باعث تاکی‌کاردی شود. مصرف دخانیات تقریباً بر تمام اعضای بدن تأثیر می‌گذارد. آن می‌تواند باعث بروز خطرات سلامتی متعددی شود که از جمله آنها می‌توان به تأثیر بر قلب اشاره کرد. چند نکته کلیدی در مورد تأثیر سیگار بر آریتمی قلبی:

• سیگاری‌ها 2 تا 4 برابر بیشتر از افراد غیرسیگاری در معرض خطر ابتلا به فیبریلاسیون دهلیزی، رایج‌ترین نوع آریتمی، هستند. این خطر با تعداد سیگارهای دود کرده در روز افزایش می‌یابد.
• سیگارکشیدن درمان آریتمی‌ها را دشوارتر می‌کند. همچنین تأثیر سیگار بر آریتمی قلبی و ریتم نامنظم منشأ گرفته از حفرات پایین قلب را افزایش می‌دهد. این می‌تواند منجر به مرگ ناگهانی قلبی شود.
• حتی دود دست‌دوم هم باعث تأثیر سیگار بر آریتمی قلبی شود. افراد غیرسیگاری در معرض دود دست‌دوم 30-50٪ بیشتر در معرض خطر ابتلا به فیبریلاسیون دهلیزی هستند.
• ترک سیگار می‌تواند از تأثیر سیگار بر آریتمی قلبی جلوگیری کند. پس از یک سال ترک سیگار، خطر فیبریلاسیون دهلیزی به طور قابل‌توجهی کاهش می‌یابد. هرچه فردی زمان بیشتری از سیگارکشیدن اجتناب کند، تأثیر سیگار بر آریتمی قلبی بیشتر کاهش می‌یابد.

خلاصه اینکه، سیگارکشیدن یک عامل خطر اصلی برای ابتلا به آریتمی قلبی است. ترک سیگار و اجتناب از دود دست‌دوم راه‌های مهمی برای کاهش تأثیر سیگار بر آریتمی قلبی هستند.

 

سیگارکشیدن چه عوارضی روی قلب و عروق خونی دارد؟

در واقع، مصرف سیگار بر کل سیستم قلبی – عروقی شامل قلب، خون و رگ‌ها تأثیر می‌گذارد. تأثیر سیگار بر آریتمی قلبی می‌تواند جدی باشد. باگذشت زمان، آنها می‌توانند منجر به بروز مشکلات شدید سلامتی مانند سکته یا نارسایی قلب شوند. بیماری قلبی – عروقی اصطلاحی چتری برای بیماری‌هایی است که قلب یا رگ‌های خونی را تحت‌تأثیر قرار می‌دهند.

مواد شیمیایی موجود در سیگار باعث می‌شوند دیواره‌های رگ‌های شما چسبنده شوند. این باعث می‌شود مواد چرب به دیواره‌ها بچسبند. این مواد چرب می‌توانند شروع به مسدودکردن رگ‌های شما کنند و فضای لازم برای جریان خون را کاهش دهند.

• اگر رگ‌هایی که خون را به قلب می‌رسانند مسدود شوند، می‌تواند منجر به حمله قلبی شود.
• اگر رگ‌هایی که خون را به مغز می‌رسانند مسدود شوند، می‌تواند منجر به سکته مغزی شود.

سیگارکشیدن همچنین می‌تواند با موارد زیر بر قلب و عروق خونی شما تأثیر بگذارد:

1. افزایش خطر لخته‌شدن خون
2. افزایش ناگهانی و سریع ضربان قلب
3. افزایش ناگهانی فشارخون
4. کاهش میزان اکسیژن‌رسانی شده به سایر قسمت‌های بدن

خطرات جدی سیگار بر بیماران قلبی

ازآنجاکه بیماری قلبی – عروقی به هر بیماری مرتبط با قلب یا رگ‌های خونی اشاره دارد، بیشتر مشکلات قلبی ناشی از مصرف سیگار در این دسته قرار می‌گیرند. اما برخی شرایط علت بیماری قلبی – عروقی هستند و نه انواع آن. در مورد سلامت قلب، تأثیر سیگار بر آریتمی قلبی می‌تواند منجر به:

1- فشارخون بالا

فشارخون بالا زمانی اتفاق می‌افتد که خون در سرخرگ‌های شما با نیروی زیادی جریان داشته باشد. به آن فشارخون بالا هم گفته می‌شود. دود سیگار باعث افزایش فشارخون می‌شود؛ زیرا حاوی نیکوتین است. نیکوتین یک ماده شیمیایی مضر است که باعث افزایش فشارخون می‌شود.

2- فیبریلاسیون دهلیزی

یکی از شایع‌ترین انواع آریتمی‌های قلبی است که طی آن دهلیزهای قلب به‌صورت نامنظم و غیرطبیعی منقبض می‌شوند. سیگاری‌ها دو تا چهار برابر بیشتر از افراد غیرسیگاری در معرض ابتلا به فیبریلاسیون دهلیزی هستند. مواد شیمیایی موجود در دود سیگار باعث التهاب و آسیب دهلیزها و بافت هدایت‌کننده الکتریکی قلب می‌شود. نیکوتین موجود در سیگار نیز باعث تحریک گیرنده‌های سمپاتیک شده و باعث تأثیر سیگار بر آریتمی قلبی در دهلیزها می‌شود.

3- آترواسکلروز

در آترواسکلروز، سرخرگ‌ها به دلیل تجمع پلاک تنگ و سفت می‌شوند. پلاک از موادی مانند کلسترول، چربی و بافت اسکار تشکیل شده است. پلاک جریان خون را مسدود می‌کند و مانع از رسیدن خون به سایر قسمت‌های بدن می‌شود و همچنین باعث التهاب می‌شود. به طور خاص، دود سیگار التهاب را افزایش می‌دهد و باعث بروز و تشدید آترواسکلروز می‌شود. التهاب انباشت کلسترول و تشکیل پلاک را در سرخرگ‌ها تسریع می‌کند.

4- بیماری عروق کرونر قلب

بیماری عروق کرونر قلب (CHD) زمانی رخ می‌دهد که سرخرگ‌های قلب به نام سرخرگ‌های کرونر، قادر به انتقال خون کافی به قلب نباشند. به آن بیماری قلبی ایسکمیک یا بیماری عروق کرونری نیز گفته می‌شود. علاوه بر این، مواد شیمیایی موجود در دود سیگار می‌تواند باعث غلیظ شدن خون و تشکیل لخته شود که ممکن است منجر به مسدودشدن سرخرگ‌های کرونری شود.

5- سکته مغزی

مصرف سیگار باعث تشکیل پلاک و لخته می‌شود که می‌تواند منجر به مسدودشدن رگ‌های خونی در سراسر بدن شود. اگر این اتفاق در مغز رخ دهد، می‌تواند باعث سکته مغزی شود. سکته مغزی یا حمله مغزی زمانی رخ می‌دهد که جریان خون به مغز قطع شود. این اتفاق زمانی رخ می‌دهد که یک رگ خونی در مغز مسدود یا ترکیده باشد. در نتیجه، مغز قادر به دریافت اکسیژن کافی نیست و سلول‌های مغزی می‌میرند.

6- سکته قلبی

اگر مصرف سیگار باعث مسدودشدن جریان خون به قلب شود، می‌تواند منجر به سکته قلبی شود که به آن انفارکتوس میوکارد نیز گفته می‌شود. بدون خون غنی از اکسیژن کافی، عضله قلب شروع به مرگ می‌کند.

7- نارسایی قلب

نارسایی قلب زمانی رخ می‌دهد که قلب قادر به پمپاژ خون کافی به بدن نباشد. شرایط متعددی می‌تواند منجر به نارسایی قلب شود. علل مرتبط با مصرف سیگار شامل بیماری عروق کرونر و تاثیر سیگار بر آریتمی قلبی است؛ بنابراین ازآنجایی‌که مصرف سیگار باعث بروز این شرایط می‌شود، خطر نارسایی قلب را نیز افزایش می‌دهد.

8- بیماری عروق محیطی

بیماری عروق محیطی (PAD) زمانی رخ می‌دهد که سرخرگ‌ها خیلی تنگ باشند تا بتوانند خون را به بازوها، دست‌ها، پاها و انگشتان پا منتقل کنند. مصرف سیگار می‌تواند با ایجاد التهاب و آترواسکلروز منجر به PAD شود. این می‌تواند از رسیدن خون غنی از اکسیژن به اندام‌ها جلوگیری کند.

از دیگر مواد غذایی خطرناک برای قلب و عروق می توان به تاثیر مصرف کافئین بر آریتمی های قلبی اشاره کرد. مصرف بالای کافئین در هر سنی می تواند مشکلات آریتمی را به دنبال داشته باشد.

فواید ترک سیگار

ترک سیگار یکی از مهم‌ترین اقداماتی است که افراد می‌توانند برای بهبود سلامت و جلوگیری از تأثیر سیگار بر آریتمی قلبی انجام دهند. این موضوع صرف‌نظر از سن یا مدت‌زمان مصرف سیگار آنها است. چند مورد از فواید ترک سیگار به شرح زیر است:

• وضعیت سلامتی را بهبود می‌بخشد و کیفیت زندگی را ارتقا می‌دهد.
• خطر مرگ‌ومیر زودرس را کاهش می‌دهد و می‌تواند تا 10 سال به امید به زندگی اضافه کند.
• خطر بسیاری از اثرات مضر بر سلامتی از جمله نتایج نامطلوب باروری، تأثیر سیگار بر آریتمی قلبی، بیماری مزمن انسدادی ریوی و سرطان را کاهش می‌دهد.
• به افرادی که قبلاً تشخیص بیماری عروق کرونر قلب گرفته‌اند، سود می‌رساند.
• به‌سلامت زنان باردار و جنین و نوزاد آنها سود می‌رساند.
• بار مالی ناشی از مصرف سیگار برای افراد سیگاری، سیستم‌های بهداشتی و جامعه را کاهش می‌دهد.

اگرچه ترک سیگار در سنین پایین‌تر منافع بهداشتی بیشتری دارد، ترک سیگار در هر سنی برای سلامتی مفید است. حتی برای افرادی که برای سال‌ها سیگار کشیده‌اند یا به‌شدت سیگار مصرف کرده‌اند نیز ترک سیگار بسیار سودمند است.

مزایای ترک سیگار برای سلامت قلب و عروق

ترک سیگار یکی از مهم‌ترین اقداماتی است که سیگاری‌ها می‌توانند برای جلوگیری از تأثیر سیگار بر آریتمی قلبی و بیماری های قلبی_عروقی انجام دهند. ترک سیگار:

1. خطر بیماری و مرگ ناشی از بیماری‌های قلبی – عروقی را کاهش می‌دهد.
2. نشانگرهای التهاب و افزایش لخته‌شدن خون را کاهش می‌دهد.
3. منجر به بهبود سریع سطوح کلسترول LDL می‌شود.
4. پیشرفت آترواسکلروز غیربالینی را کاهش داده و باگذشت زمان سرعت پیشرفت آن را کند می‌کند.
5. خطر بیماری عروق کرونر قلب را کاهش می‌دهد، به‌طوری‌که این خطر 1 تا 2 سال پس از ترک سیگار به شدت کاهش یافته و سپس با سرعت کمتری در طولانی مدت کاهش می‌یابد
6. خطر بیماری و مرگ ناشی از سکته مغزی را کاهش می‌دهد، به‌طوری‌که این خطر پس از ترک سیگار به خطر در افراد غیرسیگاری نزدیک می‌شود.
7. خطر آنوریسم آئورت شکمی را کاهش می‌دهد، به‌طوری‌که این کاهش خطر باگذشت زمان از ترک سیگار بیشتر می‌شود.
8. خطر فیبریلاسیون دهلیزی، مرگ ناگهانی قلبی، نارسایی قلب، آمبولی وریدی و بیماری عروق محیطی را کاهش می‌دهد.

 

ترک سیگار پس از تشخیص بیماری عروق کرونر قلب:

• خطر مرگ زودرس را کاهش می‌دهد.
• خطر مرگ ناشی از بیماری قلبی را کاهش می‌دهد.
• خطر بروز اولین حمله قلبی یا حمله قلبی مجدد را کاهش می‌دهد.

اقدامات مناسب برای ترک سیگار

برای اکثر افرادی که از محصولات دخانی استفاده می‌کنند، اشتیاق و وسوسه مصرف دخانیات می‌تواند بسیار قوی باشد. اما شما می‌توانید در برابر این وسوسه‌ها مقاومت کنید. وقتی احساس می‌کنید که وسوسه مصرف دخانیات دارید، به‌خاطر داشته باشید که اگرچه این وسوسه ممکن است قوی باشد، احتمالاً ظرف 5 تا 10 دقیقه از بین می‌رود. هر بار که وسوسه مصرف دخانیات را در خود سرکوب کنید، یک گام به ترک دائمی مصرف دخانیات نزدیک‌تر شده‌اید.

این 7 راه به شما کمک می‌کند تا در برابر وسوسه سیگار یا مصرف دخانیات زمانی مقاومت کنید:

1. استفاده از جایگزین‌های نیکوتین: از ارائه‌دهنده مراقبت‌های بهداشتی خود در مورد درمان جایگزین نیکوتین سؤال کنید. گزینه‌ها شامل:
   • نیکوتین تجویزی در اسپری بینی یا استنشاق‌کننده
   • قرص، آدامس و پاستیل نیکوتین که می‌توانید بدون نسخه تهیه کنید
   • داروهای ترک سیگار بدون نیکوتین مانند بوپروپیون و وارنیکلین
2. اجتناب از عوامل تحریک‌کننده: احتمالاً وسوسه مصرف دخانیات در مکان‌هایی که بیشترین سیگار یا توتون را مصرف می‌کردید، مانند مهمانی‌ها یا بارها، یا در زمان‌هایی که استرس داشتید یا قهوه می‌نوشیدید، قوی‌تر است. عوامل تحریک‌کننده خود را پیدا کنید و برنامه‌ای برای اجتناب از آن‌ها یا گذر از آن‌ها بدون مصرف دخانیات داشته باشید.
3. تأخیر: اگر احساس می‌کنید قرار است در برابر وسوسه مصرف دخانیات تسلیم شوید، به خود بگویید که باید اول 10 دقیقه دیگر صبر کنید. سپس در طول این مدت چیزی را انجام دهید تا حواستان پرت شود. سعی کنید به یک منطقه عمومی بدون دود سیگار بروید. این ترفندهای ساده ممکن است برای رد کردن وسوسه مصرف دخانیات کافی باشد.
4. دهان خود را مشغول کنید: به دهانتان کاری بدهید تا در برابر وسوسه مصرف دخانیات مقاومت کنید. آدامس یا شیرینی بدون قند بجوید یا هویج، مغزها یا دانه آفتاب‌گردان – چیزی خوراکی و خردلی بجوید.
5. حتی یک نخ هم نکشید: شاید وسوسه شوید که فقط یک نخ سیگار بکشید تا وسوسه‌تان را برطرف کنید. اما خود را فریب ندهید که می‌توانید در همان‌جا متوقف شوید. اغلب اوقات، کشیدن یک نخ منجر به کشیدن نخ دوم می‌شود. و شما ممکن است دوباره شروع به مصرف دخانیات کنید.
6. فعالیت بدنی: فعالیت بدنی می‌تواند به حواس‌پرتی از وسوسه‌های مصرف دخانیات کمک کند. حتی فعالیت‌های کوتاه‌مدت مانند چندبار بالا و پایین دویدن از پله‌ها می‌تواند وسوسه مصرف دخانیات را از بین ببرد. پیاده‌روی یا دویدن کنید.
7. تکنیک‌های آرام‌سازی: شاید سیگارکشیدن راه شما برای مقابله با استرس بوده باشد. مبارزه با وسوسه مصرف دخانیات نیز خود می‌تواند عامل استرس‌زا باشد. با امتحان‌کردن راه‌های آرام‌سازی مانند تنفس عمیق، آرام‌سازی عضلانی، یوگا، تصور ذهنی، ماساژ یا گوش‌دادن به موسیقی آرام‌بخش، استرس خود را کاهش دهید.

مزایای ترک سیگار را از یاد نبرید و به‌خاطر داشته باشید که هر کاری برای شکستن وسوسه استفاده از محصولات دخانی بهتر از بی‌تفاوتی است و هر بار که در برابر وسوسه مصرف دخانیات مقاومت می‌کنید، یک گام به زندگی بدون دخانیات نزدیک‌تر شده‌اید.

سخن پایانی کلینیک توانیر درباره تاثیر سیگار بر آریتمی قلبی

باتوجه‌به موارد بیان شده، تأثیر سیگار بر آریتمی‌ قلبی بسیار قابل‌توجه است. نیکوتین و سایر مواد شیمیایی موجود در دود سیگار باعث انقباض و آسیب‌دیدگی عروق خونی می‌شود. این امر جریان خون و اکسیژن‌رسانی به بدن را کاهش داده و باعث آسیب به دیواره رگ‌ها می‌شود. تأثیر سیگار بر آریتمی‌ قلبی باگذشت زمان تشدید می‌شود. باتوجه‌به آسیب‌های جبران‌ناپذیر سیگار، ترک آن هر چه سریع‌تر توصیه می‌شود.

 

منابع و مآخذ

1. ^{https://www.bhf.org.uk/informationsupport/risk-factors/smoking}
2. ^{https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/2}