ارتباط سیگار و قلب و همچنین مشکلات قلبی و عروقی، کاملا تایید شده است. سیگارکشیدن یکی از مهمترین عوامل خطرساز، برای ابتلا به آریتمی قلبی و از مهمترین علل قابلپیشگیری مرگومیر است.
اگرچه اثرات سیگار بر عود بیماریهای عروق کرونر بهخوبی شناخته شدهاند، اما ارتباط سیگار و آریتمی قلبی همچنان نامشخص است. مکانیسم تأثیر سیگار بر آریتمی قلبی پیچیده بوده و شامل اثرات التیامبخش نیکوتین، افزایش حساسیت به کاتکولآمینها، منوکسید کربن، استرس اکسیداتیو و نیز ابتلا به بیماریهای عروق کرونر و انسداد مزمن ریوی ناشی از سیگار است. هدف از این مقاله، بررسی ارتباط سیگار و و قلب و ارائه راهکارهای پیشگیری از ایجاد عوارض آن است.
ارتباط سیگار و آریتمی قلب
آریتمی، ضربان نامنظم قلب است؛ و به آن، ریتم نامنظم قلبی نیز گفته میشود. ارتباط سیگار و قلب، میتواند منجر به ضربان نامنظم قلب یا ضربان تند قلب به نام تاکیکاردی شود. نیکوتین موجود در سیگار نیز ضربان قلب را افزایش میدهد، که میتواند باعث تاکیکاردی شود. مصرف دخانیات، تقریباً بر تمام اعضای بدن تأثیر میگذارد. ارتباط سیگار و قلب خطرات سلامتی متعددی در پی دارد، که از جمله آنها میتوان به آریتمی قلبی اشاره کرد.
در زیر، چند نکته کلیدی در مورد ارتباط سیگار و قلب و ایجاد آریتمی قلبی بیان خواهد شد:
- سیگاریها 2 تا 4 برابر بیشتر از افراد غیرسیگاری در معرض خطر ابتلا به فیبریلاسیون دهلیزی، رایجترین نوع آریتمی، هستند. این خطر با تعداد سیگارهای دود کرده در روز افزایش مییابد.
- سیگارکشیدن درمان آریتمیها را دشوارتر میکند. همچنین تأثیر سیگار بر آریتمی قلبی و ریتم نامنظم منشأ گرفته از حفرات پایین قلب را افزایش میدهد. این میتواند منجر به مرگ ناگهانی قلبی شود.
- حتی دود دستدوم هم باعث تأثیر سیگار بر آریتمی قلبی شود. افراد غیرسیگاری در معرض دود دستدوم 30-50٪، بیشتر در معرض خطر ابتلا به فیبریلاسیون دهلیزی هستند.
- ترک سیگار میتواند از تأثیر سیگار بر آریتمی قلبی جلوگیری کند؛ پس از یک سال ترک سیگار، خطر فیبریلاسیون دهلیزی به طور قابلتوجهی کاهش مییابد. هرچه فردی زمان بیشتری از سیگارکشیدن اجتناب کند، عوارض ناشی از ارتباط سیگار و قلب همچون آریتمی کاهش می یابد.
بطور خلاصه، سیگارکشیدن یک عامل خطر اصلی برای ابتلا به آریتمی قلبی است. ترک سیگار و اجتناب از دود دستدوم،، راههای مهمی برای کاهش تأثیر سیگار بر آریتمی قلبی هستند. Nicotine, cigarette smoking and cardiac arrhythmia: an overview – PubMed (nih.gov)
سیگارکشیدن چه عوارضی روی قلب و عروق خونی دارد؟
ارتباط سیگار و قلب در بلندمدت میتواند باعث به خطر افتادن حیات انسان شود؛ در واقع، مصرف سیگار بر کل سیستم قلبی – عروقی شامل قلب، خون و رگها تأثیر میگذارد. باگذشت زمان، مصرف سیگار میتوانند منجر به بروز مشکلات شدید سلامتی مانند سکته یا نارسایی قلب شوند (بیماری قلبی – عروقی اصطلاحی برای بیماریهایی است که قلب یا رگهای خونی را تحتتأثیر قرار میدهند). Smoking – BHF
مواد شیمیایی موجود در سیگار، باعث میشوند دیوارههای رگهای شما چسبنده شوند. این باعث میشود مواد چرب به دیوارهها بچسبند؛ این مواد چرب، میتوانند شروع به مسدودکردن رگهای شما کنند و فضای لازم برای جریان خون را کاهش دهند. این فرایند می تواند باعث ایجاد خطر جدی شود:
- اگر رگهایی که خون را به قلب میرسانند مسدود شوند؛ میتواند منجر به حمله قلبی شود.
- اگر رگهایی که خون را به مغز میرسانند مسدود شوند؛ میتواند منجر به سکته مغزی شود.
ارتباط سیگار و قلب؛ بررسی عوارض قلبی
ازآنجاکه بیماری قلبی – عروقی به هر بیماری مرتبط با قلب یا رگهای خونی اشاره دارد، بیشتر مشکلات قلبی ناشی از مصرف سیگار در این دسته قرار میگیرند. در مورد سلامت قلب، ارتباط سیگار و آریتمی قلبی میتواند منجر به موارد زیر شود.
فشارخون بالا
فشارخون بالا زمانی اتفاق میافتد، که خون در سرخرگهای شما با نیروی زیادی جریان داشته باشد. به آن فشارخون بالا هم گفته میشود. دود سیگار باعث افزایش فشارخون میشود؛ زیرا حاوی نیکوتین است. نیکوتین یک ماده شیمیایی مضر است، که باعث افزایش فشارخون میشود.
فیبریلاسیون دهلیزی
یکی از شایعترین انواع آریتمیهای قلبی است، که طی آن دهلیزهای قلب بهصورت نامنظم و غیرطبیعی منقبض میشوند. سیگاریها دو تا چهار برابر بیشتر از افراد غیرسیگاری، در معرض ابتلا به فیبریلاسیون دهلیزی هستند.
مواد شیمیایی موجود در دود سیگار، باعث التهاب و آسیب دهلیزها و بافت هدایتکننده الکتریکی قلب میشود. نیکوتین موجود در سیگار نیز، باعث تحریک گیرندههای سمپاتیک شده و باعث تأثیر سیگار بر آریتمی قلبی در دهلیزها میشود.
آترواسکلروز
در آترواسکلروز، سرخرگها به دلیل تجمع پلاک تنگ و سفت میشوند. پلاک از موادی مانند کلسترول، چربی و بافت اسکار تشکیل شده است. پلاک، جریان خون را مسدود میکند و مانع از رسیدن خون به سایر قسمتهای بدن میشود و همچنین، باعث التهاب میشود. به طور خاص، دود سیگار التهاب را افزایش میدهد و باعث بروز و تشدید آترواسکلروز میشود. التهاب انباشت کلسترول و تشکیل پلاک را در سرخرگها تسریع میکند.
بیماری عروق کرونر قلب
بیماری عروق کرونر قلب (CHD)، زمانی رخ میدهد که سرخرگهای قلب به نام سرخرگهای کرونر، قادر به انتقال خون کافی به قلب نباشند؛ به آن بیماری قلبی ایسکمیک یا بیماری عروق کرونری نیز گفته میشود. علاوه بر این، مواد شیمیایی موجود در دود سیگار میتواند باعث غلیظ شدن خون و تشکیل لخته شود، که ممکن است منجر به مسدودشدن سرخرگهای کرونری شود.
سکته مغزی
مصرف سیگار باعث تشکیل پلاک و لخته میشود، که میتواند منجر به مسدودشدن رگهای خونی در سراسر بدن شود؛ اگر این اتفاق در مغز رخ دهد، میتواند باعث سکته مغزی شود. سکته مغزی یا حمله مغزی زمانی رخ میدهد که جریان خون به مغز، مثلا به علت مسدود شدن یا پارگی یک رگ خونی، قطع شود. در نتیجه، مغز قادر به دریافت اکسیژن کافی نیست و سلولهای مغزی میمیرند.
سکته قلبی
از دیگر اثرات ارتباط سیگار و قلب MI است؛ در توضیح این مسئله، اگر مصرف سیگار باعث مسدودشدن جریان خون به قلب شود، میتواند منجر به سکته قلبی شود که به آن انفارکتوس میوکارد نیز گفته میشود. بدون خون غنی از اکسیژن کافی، عضله قلب شروع به مرگ میکند.
نارسایی قلب
نارسایی قلب زمانی رخ میدهد، که قلب قادر به پمپاژ خون کافی به بدن نباشد. شرایط متعددی میتواند منجر به نارسایی قلب شود. علل مرتبط با مصرف سیگار شامل بیماری عروق کرونر و ارتباط سیگار و آریتمی قلبی است؛ بنابراین ازآنجاییکه مصرف سیگار باعث بروز این شرایط میشود، خطر نارسایی قلب را نیز افزایش میدهد.
بیماری عروق محیطی
بیماری عروق محیطی (PAD)، زمانی رخ میدهد که سرخرگها خیلی تنگ باشند تا بتوانند خون را به بازوها، دستها، پاها و انگشتان پا منتقل کنند. مصرف سیگار میتواند با ایجاد التهاب و آترواسکلروز منجر به PAD شود. این میتواند از رسیدن خون غنی از اکسیژن به اندامها جلوگیری کند.
از دیگر مواد غذایی خطرناک برای قلب و عروق می توان به تاثیر مصرف کافئین بر آریتمی های قلبی اشاره کرد. مصرف بالای کافئین در هر سنی می تواند مشکلات آریتمی را به دنبال داشته باشد.
فواید ترک سیگار در بیماران قلب و عروق
ترک سیگار، یکی از مهمترین اقداماتی است که افراد میتوانند برای بهبود سلامت و جلوگیری از اثرات منفی ارتباط سیگار و قلب انجام دهند. این موضوع، صرفنظر از سن یا مدتزمان مصرف سیگار آنها است. چند مورد از فواید ترک سیگار به شرح زیر است:
- وضعیت سلامتی را بهبود میبخشد و کیفیت زندگی را ارتقا میدهد.
- خطر مرگومیر زودرس را کاهش میدهد و میتواند تا 10 سال به امید به زندگی اضافه کند.
- خطر بسیاری از اثرات مضر بر سلامتی از جمله نتایج نامطلوب باروری، ارتباط سیگار و آریتمی قلبی، بیماری مزمن انسدادی ریوی و سرطان را کاهش میدهد.
- به افرادی که قبلاً تشخیص بیماری عروق کرونر قلب گرفتهاند، سود میرساند.
- بهسلامت زنان باردار و جنین و نوزاد آنها سود میرساند.
- بار مالی ناشی از مصرف سیگار برای افراد سیگاری، سیستمهای بهداشتی و جامعه را کاهش میدهد.
اگرچه ترک سیگار در سنین پایینتر منافع بهداشتی بیشتری دارد، ترک سیگار در هر سنی برای سلامتی مفید است. حتی برای افرادی که برای سالها سیگار کشیدهاند یا بهشدت سیگار مصرف کردهاند نیز ترک سیگار بسیار سودمند است. به طور کلی، اثرات مثبت ترک سیگار و قطع ارتباط سیگار و قلب از چهار جنبه قابل بررسی است.
بهبود جریان خون:
ترک سیگار، باعث بهبود عملکرد عروق خونی و افزایش جریان خون به قلب میشود. این امر میتواند به کاهش فشار خون و بهبود اکسیژنرسانی به عضله قلب منجر شود.
کاهش خطر حملات قلبی و سکته مغزی:
تحقیقات نشان میدهند، که خطر حملات قلبی و سکته مغزی در افراد سیگاری به مراتب بیشتر است؛ ترک سیگار به سرعت این خطرات را کاهش میدهد.
کاهش سطوح کلسترول:
سیگار کشیدن، میتواند سطح کلسترول بد (LDL) را افزایش و سطح کلسترول خوب (HDL) را کاهش دهد. ترک سیگار، میتواند این سطوح را بهبود بخشد و خطر بیماریهای قلبی را کاهش دهد.
کاهش التهاب:
نیکوتین و سایر مواد شیمیایی موجود در سیگار، میتوانند باعث التهاب در عروق خونی شوند. ترک سیگار میتواند این التهاب را کاهش داده و به سلامت عروق کمک کند.
مزایای ترک سیگار برای سلامت قلب و عروق
ترک سیگار یکی از مهمترین اقداماتی است، که سیگاریها میتوانند برای جلوگیری از اثرات زیان بار ارتباط سیگار و قلب و بیماری های قلبی_عروقی انجام دهند. ترک سیگار:
- خطر درگیری و مرگ ناشی از بیماریهای قلبی – عروقی را کاهش میدهد.
- نشانگرهای التهاب و افزایش لختهشدن خون را کاهش میدهد.
- منجر به بهبود سریع سطوح کلسترول LDL میشود.
- پیشرفت آترواسکلروز غیربالینی را کاهش داده و باگذشت زمان سرعت پیشرفت آن را کند میکند.
- خطر بیماری عروق کرونر قلب را کاهش میدهد، بهطوریکه این خطر 1 تا 2 سال پس از ترک سیگار به شدت کاهش یافته و سپس با سرعت کمتری در طولانی مدت کاهش مییابد
- خطر بیماری و مرگ ناشی از سکته مغزی را کاهش میدهد، بهطوریکه این خطر پس از ترک سیگار به خطر در افراد غیرسیگاری نزدیک میشود.
- خطر آنوریسم آئورت شکمی را کاهش میدهد، بهطوریکه این کاهش خطر باگذشت زمان از ترک سیگار بیشتر میشود.
- خطر فیبریلاسیون دهلیزی، مرگ ناگهانی قلبی، نارسایی قلب، آمبولی وریدی و بیماری عروق محیطی را کاهش میدهد.
ترک سیگار پس از تشخیص بیماری عروق کرونر قلب
- خطر مرگ زودرس را کاهش میدهد.
- خطر مرگ ناشی از بیماری قلبی را کاهش میدهد.
- خطر بروز اولین حمله قلبی یا حمله قلبی مجدد را کاهش میدهد.
آیا قطع ناگهانی سیگار برای بیماران قلبی خطرناک است؟
قطع ناگهانی سیگار برای بیماران قلبی نه تنها خطرناک نیست، بلکه به طور کلی بسیار مفید و توصیهشده است. ترک سیگار یکی از مهمترین اقدامات، برای بهبود سلامت قلب و کاهش خطر بیماریهای قلبی و عروقی است. سیگار کشیدن تأثیرات منفی زیادی بر قلب و سیستم عروقی دارد و ترک آن، میتواند بهبود قابل توجهی در وضعیت سلامت قلبی ایجاد کند. در ادامه به بررسی دلایل این موضوع و نکات مرتبط با ترک ناگهانی سیگار برای بیماران قلبی میپردازیم:
نکات مرتبط با ترک ناگهانی سیگار
اثرات ترک ناگهانی
ترک ناگهانی سیگار ممکن است با علائم ترک نیکوتین مانند اضطراب، تحریکپذیری، افزایش اشتها و مشکلات خواب همراه باشد. با این حال، این علائم معمولاً موقتی هستند و در مقایسه با فواید ترک سیگار برای سلامت قلب، بسیار کماهمیتترند.
کمکهای پزشکی و مشاوره
بیماران قلبی میتوانند از کمکهای پزشکی مانند مشاوره، درمانهای جایگزین نیکوتین (مانند چسبها یا آدامسهای نیکوتینی) و داروهای ترک سیگار استفاده کنند. این کمکها، میتوانند به کاهش علائم ترک و افزایش احتمال موفقیت در ترک سیگار کمک کنند.
پشتیبانی اجتماعی
حمایت از خانواده، دوستان و گروههای پشتیبانی میتواند نقش مهمی در موفقیت ترک سیگار داشته باشد. بیماران قلبی باید از این حمایتها بهرهمند شوند.
ترک سیگار یکی از بهترین اقداماتی است که بیماران قلبی میتوانند برای بهبود سلامت خود انجام دهند. قطع ناگهانی سیگار، علیرغم علائم موقت ترک نیکوتین، فواید بسیاری برای قلب و سیستم عروقی دارد و خطرات مرتبط با بیماریهای قلبی را به طور قابل توجهی کاهش میدهد. بیماران قلبی، باید تحت نظر پزشک خود روند ترک سیگار را آغاز کنند و از تمام منابع و حمایتهای موجود، برای موفقیت در این مسیر استفاده کنند.
اقدامات مناسب برای ترک سیگار در بیماران قلبی
برای اکثر افرادی که از محصولات دخانی استفاده میکنند، اشتیاق و وسوسه مصرف دخانیات میتواند بسیار قوی باشد. اما شما میتوانید در برابر این وسوسهها مقاومت کنید. وقتی احساس میکنید که وسوسه مصرف دخانیات دارید، بهخاطر داشته باشید که اگرچه این وسوسه ممکن است قوی باشد، احتمالاً ظرف 5 تا 10 دقیقه از بین میرود. هر بار که وسوسه مصرف دخانیات را در خود سرکوب کنید، یک گام به ترک دائمی مصرف دخانیات نزدیکتر شدهاید.
این 7 راه به شما کمک میکند تا در برابر وسوسه سیگار یا مصرف دخانیات زمانی مقاومت کنید:
- استفاده از جایگزینهای نیکوتین؛ از ارائهدهنده مراقبتهای بهداشتی خود، در مورد درمان جایگزین نیکوتین سؤال کنید. گزینهها شامل:
- نیکوتین تجویزی در اسپری بینی یا استنشاقکننده
- قرص، آدامس و پاستیل نیکوتین که میتوانید بدون نسخه تهیه کنید
- داروهای ترک سیگار بدون نیکوتین مانند بوپروپیون و وارنیکلین
- اجتناب از عوامل تحریککننده؛ احتمالاً وسوسه مصرف دخانیات در مکانهایی که بیشترین سیگار یا توتون را مصرف میکردید، مانند مهمانیها یا بارها، یا در زمانهایی که استرس داشتید یا قهوه مینوشیدید، قویتر است. عوامل تحریککننده خود را پیدا کنید و برنامهای برای اجتناب از آنها یا گذر از آنها، بدون مصرف دخانیات داشته باشید.
- تأخیر؛ اگر احساس میکنید قرار است در برابر وسوسه مصرف دخانیات تسلیم شوید، به خود بگویید که باید اول 10 دقیقه دیگر صبر کنید. سپس در طول این مدت چیزی را انجام دهید تا حواستان پرت شود. سعی کنید به یک منطقه عمومی بدون دود سیگار بروید. این ترفندهای ساده، ممکن است برای رد کردن وسوسه مصرف دخانیات کافی باشد.
- دهان خود را مشغول کنید؛ به دهانتان کاری بدهید، تا در برابر وسوسه مصرف دخانیات مقاومت کنید. آدامس یا شیرینی بدون قند بجوید یا هویج، مغزها یا دانه آفتابگردان – چیزی خوراکی و خردلی بجوید.
- حتی یک نخ هم نکشید؛ شاید وسوسه شوید که فقط یک نخ سیگار بکشید تا وسوسهتان را برطرف کنید. اما خود را فریب ندهید که میتوانید در همانجا متوقف شوید. اغلب اوقات، کشیدن یک نخ منجر به کشیدن نخ دوم میشود. و شما ممکن است دوباره شروع به مصرف دخانیات کنید.
- فعالیت بدنی؛ فعالیت بدنی، میتواند به حواسپرتی از وسوسههای مصرف دخانیات کمک کند. حتی فعالیتهای کوتاهمدت مانند چندبار بالا و پایین دویدن از پلهها، میتواند وسوسه مصرف دخانیات را از بین ببرد. پس پیادهروی کنید یا بدوید.
- تکنیکهای آرامسازی؛ شاید سیگارکشیدن، راه شما برای مقابله با استرس بوده باشد. مبارزه با وسوسه مصرف دخانیات نیز، خود میتواند عامل استرسزا باشد. با امتحانکردن راههای آرامسازی مانند تنفس عمیق، آرامسازی عضلانی، یوگا، تصور ذهنی، ماساژ یا گوشدادن به موسیقی آرامبخش، استرس خود را کاهش دهید.
مزایای ترک سیگار را از یاد نبرید و بهخاطر داشته باشید، که هر کاری برای شکستن وسوسه استفاده از محصولات دخانی، بهتر از بیتفاوتی است و هر بار که در برابر وسوسه مصرف دخانیات مقاومت میکنید، یک گام به زندگی بدون دخانیات نزدیکتر شدهاید.
سخن پایانی کلینیک توانیر درباره تاثیر سیگار بر آریتمی قلبی
باتوجهبه موارد بیان شده، ارتباط سیگار و قلب بسیار قابلتوجه است. نیکوتین و سایر مواد شیمیایی موجود در دود سیگار، باعث انقباض و آسیبدیدگی عروق خونی میشود. این امر جریان خون و اکسیژنرسانی به بدن را کاهش داده و باعث آسیب به دیواره رگها میشود. ارتباط سیگار و آریتمی قلبی باگذشت زمان تشدید میشود. و با توجه به آسیبهای جبرانناپذیر سیگار، ترک آن هر چه سریعتر توصیه میشود.