آریتمی قلبی (Cardiac Arrhythmia) یا نامنظمی ضربان قلب، یکی از مشکلات رایجی است که به صورت دائمی یا موقت، برای افراد مختلف به وجود می آید. میزان پایداری این حالت در شخص، به عامل به وجود آورنده آن بستگی دارد که می تواند ژنتیکی یا محیطی باشد. آریتمی دهلیزی یکی از انواع مهم آریتمی های قلبی به حساب می آید که به حفره های فوقانی قلب یعنی دهلیزها مربوط می شود.
برای افرادی که به نارسایی ها و اختلالات قلبی، تنگی عروق کرونر و مشکلات دریچه ای قلب دچار هستند، آریتمی های دهلیزی شدت بیماری را بیشتر خواهد کرد. بنابراین بهتر است در صورت مشاهده نشانه های مربوط به آن، در اسرع وقت برای تشخیص و درمان آریتمی دهلیزی اقدام نمود تا از مشکلات بعدی جلوگیری شود.
آریتمی دهلیزی چیست و چگونه شکل می گیرد؟
گره سینوسی (Sinoatrial node) مجموعه ای از سلول های تجمع یافته در دهلیز راست قلب هستند که برای شروع هر ضربان، سیگنال های الکتریکی را به دهلیز راست فرستاده و منجر به انقباض آن خواهند شد. گاهی ممکن است به دلایل مختلف در ارسال این سیگنال های الکتریکی اختلال ایجاد شده و سرعت آن ها زیاد یا کم بشود که در نهایت منجر به بروز آریتمی می گردد.
در واقع، با سریع تر شدن تولید پالس های الکتریکی که منشا ضربان قلب هستند، احساس تپش قلب در فرد ایجاد می شود. از طرفی، این نوع بی نظمی ضربان قلب، در اثر تسریع پالس ها در دهلیز ایجاد می گردد. به همین دلیل، به این نوع آریتمی قلبی، آریتمی دهلیزی می گویند. برای درمان آریتمی دهلیزی، لازم است به یک پزشک متخصص قلب مراجعه کنید تا معاینات و تشخیص اولیه صورت گرفته و در نهایت مسیر درمانی مشخص گردد.
انواع آریتمی دهلیزی کدام اند؟
وقتی آریتمی قلبی شکل می گیرد بسته به اینکه مشکل به دهلیزهای قلب مرتبط باشد یا به بطن ها، نوع آریتمی و در نتیجه رفتار قلب متفاوت خواهد بود. در ادامه انواع آریتمی قلبی از نوع آریتمی قلبی دهلیزی و روش های تشخیص آریتمی های قلبی را معرفی می کنیم.
آریتمی دهلیزی؛ تاکی کاردی فوق بطنی حمله ای (PSVT دوره ای)
در تاکی کاردی فوق بطنی پاروکسیسمال یا PSVT، وجود یک مسیر غیر طبیعی باعث می شود تا ارسال سیگنال ها از سمت گره سینوسی سریع تر شده و در نتیجه ضربان قلب شدت بگیرد. لازم است بدانید که در این نوع آریتمی قلبی دهلیزی، بازه زمانی که شخص دچار آریتمی می شود می تواند از چند دقیقه تا چند ساعت متغیر باشد. همچنین، پاروکسیسمال به معنای آن است که این حالت به صورت مقطعی و به ندرت رخ می دهد.
این نوع آریتمی قلبی، خطر جانی برای فرد ندارد مگر آن که با برخی نارسایی های قلبی زمینه ای همراه شود که در آن صورت ممکن است فرد به آنژین یا احتقان قلب دچار گردد.
افرادی که به PSVT مبتلا می شوند، گاهی تا 250 ضربان در دقیقه را تجربه می کنند که در مقایسه با تعداد طبیعی ضربان (60 تا 100 بار در دقیقه) بسیار سریع است. کنترل و درمان آریتمی دهلیزی PSVT با مراجعه به پزشک و با استفاده از برخی داروها قابل انجام است.
آریتمی دهلیزی؛ فیبریلاسیون دهلیزی (AF)
آریتمی قلبی فیبریلاسیون دهلیزی (Artial Fibrillation)، یکی از شایع ترین انواع آریتمی های قلبی به شمار می آید که در افراد سالخورده بیشتر دیده می شود. این نوع آریتمی در حضور نارسایی های قلبی، فشار خون بالا، مشکلات دریچه ای قلب، دیابت و تنگی عروق قلبی به وجود می آید و عواملی چون پرکاری و یا کم کاری تیروئید احتمال ابتلا به آن را تشدید می کند.
در آریتمی قلبی دهلیزی AF سرعت پالس های الکتریکی به شدت افزایش پیدا کرده و فرد احساس تپش قلب دارد. در واقع، سرعت ضربان قلب به قدری زیاد می شود که دهلیزها فرصت انقباض کامل پیدا نکرده و خون در دهلیزها باقی می ماند؛ بنابراین، احتمال لخته شدن خون و در نهایت حمله مغزی وجود دارد.
برای تشخیص فیبریلاسیون دهلیزی، به محض احساس تنگی نفس شدید، باید به یک پزشک متخصص قلب و عروق معتبر و مجرب مراجعه کرده و بر اساس معایناتی که او تجویز می کند، از ابتلا به این بیماری اطمینان یابید. برای درمان آریتمی دهلیزی AF، معمولا پزشک با تجویز داروهای ضد انعقاد خون از تشکیل لخته جلوگیری می کند.
از مهم ترین نشانه های ابتلا به آریتمی قلبی دهلیزی AF در افرادی که مشکلات دریچه ای و نارسایی قلبی دارند می توان به سرگیجه و تنگی نفس اشاره کرد که معمولا منجر به حالت آنژین می گردد. بروز فیبریلاسیون دهلیزی در افرادی که به سندرم ولف پارکینسون وایت (WPW) مبتلا هستند نیز می تواند بسیار خطرناک بوده و حتی مرگ فرد را در پی داشته باشد.
آریتمی دهلیزی؛ فلوتر دهلیزی
آریتمی قلبی با نوع فلوتر دهلیزی مربوط به زمانی است که دهلیزها دچار تپش بسیار سریع شوند. سرعت بالای انقباض دهلیزها در این حالت باعث می شود تا بطن ها هم با سرعت غیرعادی تپش داشته باشند و در نهایت ریتم ضربان قلب به طور غیرعادی بالا باشد.
آریتمی دهلیزی فلوتر، باعث می شود تا قلب نتواند به خوبی خون را به تمام نقاط بدن برساند و بنابراین، در رسیدن اکسیژن به ارگان های مختلف بدن اختلال ایجاد می گردد. از سوی دیگر اگر این اختلال ادامه یافته و درمان نشود، عوارضی چون آسیب به عضله قلب، لخته شدن خون و خطر سکته مغزی را در پی خواهد داشت.
تفاوت مهمی که در بین فیبریلاسیون دهلیزی و فلوتر دهلیزی دیده می شود در هماهنگی و یا سرعت ضربان است. در فلوتر دهلیزی هماهنگی موجود بین دهلیزهای قلبی به خوبی ایجاد می شود؛ اما در فیبریلاسیون دهلیزی انقباضات این حفره ها کاملا نامنظم هستند.
آریتمی دهلیزی؛ تاکی کاردی دهلیزی
وقتی در یکی از دهلیزهای قلب (راست یا چپ) نوعی ضربان ساز سریع شکل بگیرد، باید منتظر بروز نوعی آریتمی قلبی دهلیزی باشیم. در این نوع آریتمی قلبی دهلیزی، ضربان ساز ایجاد شده پالس های الکتریکی اضافی به قلب می فرستد و می تواند تعداد ضربان قلب را از حالت طبیعی به بیش از 180 ضربان در دقیقه برساند.
تاکی کاردی دهلیزی، در حضور نارسایی های زمینه ای مانند تنگی سرخرگ و یا بیماری های مرتبط با دریچه های قلب، شدت بیماری های قلبی را افزایش می دهد. با این حال، این حالت از آریتمی دهلیزی حتی ممکن است در افراد سالم و یا کودکان نیز به وجود آید.از این جهت همزمان با عوامل ژنتیکی، ریسک فاکتور های آریتمی قلبی نظیر تیروئید می توانند بر شدید شدن انواع آریتمی های دهلیزی موثر باشند.
کشنده ترین آریتمی دهلیزی کدام است؟
کشنده‌ترین آریتمی دهلیزی، فیبریلاسیون بطنی (VF) است، که می‌تواند به سرعت به مرگ ناگهانی قلبی منجر شود اگر به موقع درمان نشود. فیبریلاسیون بطنی یک نوع آریتمی بسیار خطرناک است که در آن دهلیزهای قلب به صورت نامنظم و بسیار سریع منقبض می‌شوند. این انقباضات ناکارآمد باعث می‌شوند که قلب نتواند خون را به طور مؤثر به سایر قسمت‌های بدن پمپ کند. این وضعیت اورژانسی پزشکی نیازمند مداخله فوری است و اگر به سرعت درمان نشود، می‌تواند در عرض چند دقیقه به مرگ منجر شود.
دلایل مختلفی می‌توانند منجر به فیبریلاسیون بطنی شوند، از جمله بیماری‌های قلبی عروقی، سکته قلبی، و عدم تعادل الکترولیت‌ها. افراد با سابقه بیماری‌های قلبی، فشار خون بالا، و دیابت بیشتر در معرض خطر این آریتمی خطرناک قرار دارند. علائم فیبریلاسیون بطنی ممکن است شامل از دست دادن ناگهانی هوشیاری، فقدان نبض، و توقف تنفس باشد. به همین دلیل، تشخیص سریع و اقدامات فوری، مانند استفاده از دستگاه دفیبریلاتور (AED) برای بازگرداندن ریتم طبیعی قلب، حیاتی است.
پیشگیری از فیبریلاسیون بطنی شامل مدیریت صحیح عوامل خطر مانند کنترل فشار خون، کاهش سطح کلسترول، و پیروی از یک سبک زندگی سالم می‌شود. همچنین، در برخی موارد، داروها و دستگاه‌های قلبی مانند دفیبریلاتورهای کاشتنی (ICDs) می‌توانند به پیشگیری از وقوع این آریتمی کمک کنند.
در این مقاله، به بررسی دقیق فیبریلاسیون بطنی به عنوان کشنده‌ترین آریتمی دهلیزی پرداخته و اطلاعات جامعی در مورد علل، علائم، تشخیص، و راه‌های پیشگیری و درمان آن ارائه می‌دهیم. هدف این است که با افزایش آگاهی عمومی، افراد بتوانند اقدامات لازم را برای حفظ سلامت قلب و جلوگیری از این وضعیت بحرانی انجام دهند.
راه های درمان انواع آریتمی دهلیزی
معمولا درمان آریتمی های دهلیزی با کمک داروها صورت می گیرد. به طور معمول زشک برای کم کردن علائم درد در بیماران مبتلا به یکی از انواع آریتمی دهلیزی، دارو های مخصوص را تجویز می کند. با این حال در برخی موارد لازم است تا پزشک با انجام برخی مداخلات درمانی مانند نصب پیس میکر یا باطری قلب، درمان انواع آریتمی قلب را در نظر بگیرد.
درمان انواع آریتمی دهلیزی در کلینیک آریتمی توانیر
تشخیص تاکی کاردی دهلیزی باید با معاینات اولیه توسط یک پزشک متخصص قلب و عروق معتبر انجام گیرد. ممکن است بعد از انجام آزمایش های اولیه، پزشک با تجویز داروهای ضد آریتمی به درمان آریتمی دهلیزی اقدام نماید. البته برای اینکه کانون ضربان سازی که کارکرد قلب را دچار اختلال کرده است رفع گردد، بهترین کار سوزاندن کانون آریتمی قلبی دهلیزی از طریق امواج رادیویی است که Radio Frequency Abbilation نام دارد.
منابع:
4 دیدگاه دربارهٔ «انواع آریتمی های دهلیزی را بشناسید»
سلام من دچار مشکل آریتمی فیبریلاسیون دهلیزی هستم و دکتر گفتن باید دارو ضد لخته رو تا اخر عمر بخورم ولی اینجا شما گفتین اگر ابلیشن کنم دیگه دارو نمیخواد بخورم درست متوجه شدم یا نه بعد ابلیشن هم باید باز دارو مصرف بشه؟
سلام اگر پژشک این مسله رو تشخیص دادن بله باید مصرف بشه
سلام وقت بخیر. آیا اریتمی دهلیزی نوع at pac درمان قطعی نداره؟؟و دارو همیشگیه؟ اخه رفتم دکتر میگفت موقتیه ولی مدت طولانی باید بخوری.
سلام. اگر تعداد زیاد باشه می‌شه کانون آریتمی رو پیدا کرد. و می‌شه با امواج رادیویی و یا ابلیشن RF آن را درمان کرد.