بیماری ولف پارکینسون وایت (WPW)

سندروم وُلف-پارکینسون–وایت (Wolff-Parkinson-White syndrome) با نام اختصاری WPW، یکی از ناهنجاری های هدایت الکتریکی از میان انواع بیماری های قلبی است. در بیماری ولف پارکینسون وایت، جریان هدایت الکتریکی قلب دچار اختلال شده و این اختلال، بر روی مسیر فرعی و غیرطبیعی قلب به وجود می آید.

شیوع کلی WPW بین 1 تا 3 در هر 1000 نفر (0.1 تا 0.3 درصد) برآورد شده است. شناسایی بیماران واقعاً بدون علامت با الگوی WPW دشوار است، زیرا این افراد بنا به تعریف کسانی هستند که هیچ علامت بالینی ندارند. یک تخمین کلی توسط کارشناسان نشان می دهد که حدود 65 درصد از نوجوانان و 40 درصد از افراد بالای 30 سال با الگوی WPW در ECG در حال استراحت، بدون علامت هستند. ^{Wolff-Parkinson-White Syndrome – StatPearls – NCBI Bookshelf (nih.gov)}

ولف پارکینسون وایت، به عنوان یکی از بیماری های التهابی قلب شناخته می شود و در آن، اتصالی خطرناک بین دهلیز و بطن به وجود می آید. با توجه به اینکه سندروم ولف-پارکینسون-وایت ممکن است از سنین جوانی بروز کند، شناخت سایر بیماری‌های قلبی در این گروه سنی اهمیت ویژه‌ای دارد؛ چراکه برخی بیماری‌های قلبی، می‌توانند بدون علامت باقی بمانند و در طول زمان باعث بروز عوارض جدی شوند. جهت مطالعه بیشتر میتوانید مقاله بیماری‌های قلبی در جوانان را مطالعه نمائید.

بیماری ولف پارکینسون وایت (WPW) چیست؟

در دوران جنینی، هنگامی که قلب تشکیل می‌شود، دهلیزها و بطن‌ها از نظر الکتریکی از همدیگر جدا هستند و به وسیله دریچه میترال و رینگ یا حلقه دریچه میترال و همچنین دریچه تریکوسپید و حلقه تریکوسپید، عضلات بطن و دهلیز جدا می‌شوند. بنابراین، جریان الکتریکی از دهلیز به بطن، فقط از مسیر گره دهلیزی-بطنی منتقل می‌شود.

امواج الکتریکی از طریق گره دهلیزی-بطنی از دهلیز به بطن منتقل می‌شوند و سپس در مسیرهای خاص در بطن، گسترش پیدا می‌کنند. در بیماری ولف پارکینسون وایت، فرد به صورت مادرزادی، یک مسیر جریان الکتریکی اضافی از دهلیز به بطن دارد. به طور کلی بیماری WPW را می توان به عنوان یکی از 10 بیماری قلبی رایج در دنیا معرفی کرد.

علائم و نشانه‌های سندرم ولف پارکینسون وایت

در صورتی که فرد در حالت طبیعی و استراحت دچار تپش قلب شدید شود، ممکن است مبتلا به سندرم ولف پارکینسون وایت باشد. علائم این سندرم، ممکن است در دوران کودکی یا جوانی به صورت ناگهانی مشاهده شوند؛ بنابراین، اگر فردی در حالت استراحت دچار تپش ناگهانی شود، مبتلا به آریتمی است و لازم است سریعا به پزشک مراجعه کرده و علت آن را پیگیری کند.

معمولا پس از اینکه آریتمی و تپش قلب قطع می‌شود، حال فرد بهتر می‌شود. در صورتی که تپش قلب بسیار شدید باشد، ممکن است باعث تنگی نفس، سرگیجه و در برخی موارد، باعث سنکوپ شود.

تشخیص بیماری ولف پارکینسون وایت

در بیماری ولف پارکینسون وایت، یک مسیر جریان الکتریکی اضافی از دهلیز به بطن وجود دارد؛ بنابراین هنگامی که از بیمار نوار قلب گرفته می‌شود، تغییراتی تحت عنوان WPW pattern یا Pre-excitation قابل مشاهده است. Pre-excitation به معنای تحریک زودرس یک ناحیه از قلب، توسط آن مسیر الکتریکی اضافی است.

تشخیص آریتمی های قلبی در بیماری ولف پارکینسون وایت (WPW)

عوارض ناشی از سندرم ولف پارکینسون وایت

این مسیر الکتریکی اضافی، می‌تواند منجر به ایجاد آریتمی‌های مختلفی شود. از جمله مشکلات و عوارضی که سندرم WPW ممکن است ایجاد کند، عبارتند از:

1. این مسیر الکتریکی اضافی، می‌تواند همراه با گره دهلیزی-بطنی یک حلقه ایجاد کند؛ در نتیجه، جریان الکتریکی می‌تواند در این حلقه گردش کند. این جریان الکتریکی به سرعت از گره دهلیزی-بطنی وارد بطن می‌شود و سپس به سرعت از یک راه فرعی مجدد به دهلیز باز می‌گردد.
   این گردش جریان الکتریکی، زمانی که با سرعت ادامه پیدا کند ضربان قلب فرد را به شدت بالا می‌برد؛ به صورتی که ضربان قلب فردی که در حالت طبیعی 60 یا 70 ضربان در دقیقه است، ناگهان به 150 یا 160 ضربان در دقیقه می‌رسد.
2. عارضه دیگری که این سندرم ممکن است ایجاد کند، برعکس مسیر قبلی است. بدین صورت که جریان الکتریکی در ابتدا وارد مسیر اضافی می‌شود، سپس وارد بطن شده و از طریق گره دهلیزی-بطنی دوباره وارد دهلیز شود و جریان در این حلقه، در جهت عکس ادامه پیدا می‌کند.
   در این وضعیت نیز، ضربان قلب ممکن است به بالای 150 و در شرایطی به 220 ضربان در دقیقه افزایش پیدا کند. بنابراین، این سندرم می‌تواند منجر به آریتمی و تاکی کاردی با ضربان بسیار تند و به صورت ناگهانی شود.
3. در بیمارانی که مبتلا به سندرم WPW هستند، خطر ابتلا به فیبریلاسیون دهلیزی وجود دارد. در فیبریلاسیون دهلیزی جریان الکتریکی می‌تواند از راه فرعی، به صورت نامنظم و با سرعت بسیار بالا، وارد بطن شده و ممکن است باعث تپش قلب نامنظم شود.
   در مواردی که جریان الکتریکی به سرعت وارد بطن می‌شود، ممکن است آریتمی‌های خطرناک بطنی و حتی ایست قلبی و مرگ ناگهانی رخ دهد. اگرچه ایست قلبی و مرگ ناگهانی در سندرم WPW پدیده نادری است، اما به دلیل خطرناک بودن آن، اهمیت بسیار بالایی دارد و لازم است برای پیشگیری از آن، اقدامات درمانی لازم انجام شود.

 آیا ولف پارکینسون خطرناک است؟

طبیعتاً شنیدن اینکه مشکلی در قلبتان وجود دارد ممکن است ترسناک باشد، اما خوشبختانه سندرم ولف-پارکینسون-وایت در اغلب موارد یک وضعیت جدی نیست. بسیاری از افراد مبتلا به WPW، هیچ علامتی ندارند یا فقط گاهی دچار تپش قلب‌های گذرا و خفیف می‌شوند. با درمان مناسب، این بیماری به‌طور کامل قابل درمان است. حتی در برخی افراد، شرایط به‌مرور زمان بدون نیاز به درمان فروکش می‌کند.

با این حال، در موارد نادری ممکن است خطرناک شود؛ به‌ویژه اگر با نوعی از آریتمی به نام “فیبریلاسیون دهلیزی” همراه باشد. ولی حتی در این شرایط، درمان‌های موجود می‌توانند خطر را به‌طور کامل برطرف کنند. ^{Wolff-Parkinson-White syndrome – NHS (www.nhs.uk)}

علائم هشداردهنده در سندرم ولف-پارکینسون-وایت که نیاز به مراجعه فوری دارند

سندرم ولف-پارکینسون-وایت (WPW) ممکن است در ابتدا بدون علامت باشد، اما بروز برخی نشانه‌ها می‌تواند هشداری جدی باشد و نیازمند مراجعه فوری به پزشک یا اورژانس قلبی باشد. یکی از مهم‌ترین علائم هشداردهنده، بروز ضربان قلب بسیار سریع و نامنظم است که باعث احساس تپش شدید یا نامنظم قلب (آریتمی) می‌شود. این وضعیت ممکن است با سرگیجه، ضعف شدید، تعریق زیاد، تنگی نفس یا حتی درد قفسه سینه همراه باشد.

اگر فرد دچار بی‌هوشی ناگهانی یا حالت غش کند، این نیز نشانه‌ای بسیار خطرناک است که فوراً باید تحت بررسی و درمان قرار گیرد. همچنین، احساس درد شدید در قفسه سینه، فشار شدید یا سنگینی در ناحیه سینه، یا تنگی نفس شدید به‌خصوص اگر با سابقه WPW همراه باشد، از دیگر علائم خطر محسوب می‌شود.

این علائم نشان‌دهنده اختلالات جدی در ریتم قلب و احتمال بروز عوارض تهدیدکننده حیات هستند. بنابراین، در مواجهه با هر یک از این موارد، تأخیر در مراجعه به پزشک می‌تواند پیامدهای جبران‌ناپذیری داشته باشد. بهترین راهکار، مراجعه سریع به متخصص قلب و انجام بررسی‌های لازم جهت پیشگیری از عوارض ناخواسته است.

درمان سندرم ولف پارکینسون وایت

 رادیوفرکوئنسی ابلیشن (RFA)، روشی بسیار موفق برای درمان سندرم ولف پارکینسون وایت است. لازم به تاکید است، که بیماری WPW عوارض بسیار خطرناکی به دنبال دارد؛ از این رو، حتی اگر فرد هیچ علامتی نداشته باشد، درمان به موقع بیماری می‌تواند در پیشگیری از ایجاد عوارض جدی‌تر، بسیار موثر باشد. بنابراین، در صورت تشخیص این بیماری، لازم است سریعا به پزشک مراجعه کنید.