بیماری PVC و آریتمی تاکی کاردی بطنی یا وی تک (V-Tack) از بیماری‌های رایج قلب به‌حساب می‌آیند. از آن جا که هر دو آریتمی قلبی، از کانون‌های بطنی سرچشمه می‌گیرند، در نتیجه ممکن است تشخیص آن‌ها از یکدیگر قدری دشوار باشد.
البته بیماری‌های PVC و آریتمی تاکی کاردی بطنی، تفاوت‌هایی نیز با یکدیگر دارند که آن‌ها را از هم متمایز می‌سازد. در هر حال، در صورت مشاهده علائم مربوط به هر یک از این بیماری‌ها، لازم است یک پزشک متخصص قلب و عروق و آریتمی، از طریق بررسی نوار قلب تشخیص قطعی بدهد.
در این مقاله قصد داریم به بررسی تفاوت‌های دو بیماری PVC و آریتمی تاکی کاردی بطنی بپردازیم. خواهیم دید که این بیماری‌های قلبی، از نظر نحوه عملکرد و درمان با یکدیگر تفاوت‌های اساسی خواهند داشت.
عملکرد بیماری PVC و آریتمی تاکی کاردی بطنی چگونه است؟
بیماری PVC نوعی اختلال قلب و عروق است که طی آن برخی ضربان‌های زودرس در کانون‌های بطنی ایجاد می‌گردند. از این رو، به این ضربان‌ها، ضربان‌های زودرس بطنی نیز گفته می‌شود. معمولاً این ضربان‌ها بعد از مدتی به حالت طبیعی برگشته و تعداد تپش‌های قلبی شخص وضعیت طبیعی پیدا می‌کنند؛ بنابراین، pvc یک حالت پایدار همیشگی نیست.
اما در آریتمی تاکی کاردی بطنی، تمامی کنترل قلب از طریق ضربان‌های غیرطبیعی صورت می‌گیرد. این ضربان‌ها از بطن ناشی شده و بسیار سریع‌تر از حالت طبیعی اتفاق می‌افتند. از این رو، فرد همواره احساس تپش قلب شدید داشته و انقباض‌های قلبی او کاملاً غیرطبیعی خواهند بود.
از آن جا که تعداد ضربان‌های قلب در تاکی کاردی بطنی بسیار بیشتر از حالت استاندارد است، عضله قلب نمی‌تواند انقباض کامل انجام دهد. در نتیجه مشکل افت فشارخون و تنگی نفس در شخص شدت می‌گیرد. همین مسئله می‌تواند شرایط بیمار را بسیار وخیم سازد. بیماری pvc و آریتمی تاکی کاردی بطنی از این نظر کاملاً با یکدیگر متفاوت هستند.
به طور کلی می‌توان گفت که بیماری آریتمی PVC نسبت به آریتمی تاکی کاردی بطنی، خطرات بسیار کمتری دارد. به‌طوری که تاکی کاردی بطنی را می‌توان شکل بسیار شدیدتر و خطرناک‌تر از PVC دانست.
کنترل ضربان قلب در بیماری PVC و آریتمی تاکی کاردی بطنی چه تفاوتی با یکدیگر دارند؟
تصویر نوار قلب مربوط به بیماری PVC به‌گونه‌ای است که تعدادی از ضربان‌ها به صورت طبیعی است و به طور ناگهانی یکی از ضربان‌ها PVC را نشان می‌دهد. تعداد PVC می‌تواند متغیر باشد و در بدترین حالت به صورت یک در میان با ضربآن‌های طبیعی ظاهر می‌شوند.
اما بهتر است بدانید که حتی در بدترین حالت PVC نیز ضربان اصلی قلب با ضربآن‌های طبیعی آن کنترل می‌شود؛ یعنی ضربآن‌های زودرس غیرطبیعی تنها درصدی از ضربآن‌های قلب را تشکیل می‌دهند. این دقیقاً عکس اتفاقی است که در بیماری تاکی کاردی بطنی دیده می‌شود.
درواقع، در هنگام بروز تاکی کاردی بطنی، کنترل ضربآن‌های قلب با ضربآن‌های ناشی از آریتمی صورت می‌گیرد. به‌گونه‌ای که قلب به طور پیوسته و سریع می‌زند. بهتر است بدانید که تفاوت اصلی بیماری PVC و آریتمی تاکی کاردی بطنی نیز در همین مسئله گنجانده شده است.
تفاوت بیماری PVC و آریتمی تاکی کاردی بطنی از نظر منشأ در چیست؟
بیماری PVC و آریتمی تاکی کاردی بطنی هر دو منشأ بطنی دارند و از یک کانون در یکی از بطن‌ها سرچشمه می‌گیرند؛ اما نحوه عملکرد آن‌ها قدری با هم تفاوت دارد. در بیماری PVC، کانون بطنی به صورت تک تک عمل کرده و معمولاً بعد از تعدادی ضربان زودرس، ضربان قلب به حالت طبیعی بر می‌گردد؛ اما در آریتمی تاکی کاردی بطنی یا V-tack کانون به صورت پیوسته در حال ضربان است.
به‌طوری که کانون آریتمی به صورت پشت سر هم ضربآن‌های تند ایجاد می‌کند. از این رو، هیچ‌گونه انقباض طبیعی رخ نمی‌دهد؛ چون ضربان طبیعی در آریتمی تاکی کاردی بطنی رخ نمی‌دهد.
عدم انقباض کامل در تاکی کاردی بطنی باعث می‌شود تا فشارخون افت شدیدی پیدا کند و در نهایت منجر به سنکوپ یا حتی ایست قلبی گردد؛ بنابراین دو بیماری PVC و آریتمی تاکی کاردی بطنی از نظر پیوستگی ضربان‌ها و میزان خطر با یکدیگر کاملاً متفاوت هستند.
دو بیماری PVC و آریتمی تاکی کاردی بطنی در چه افرادی بروز می‌کنند؟
بیماری PVC و آریتمی تاکی کاردی بطنی از نظر موقعیت شکل گیری نیز با یکدیگر تفاوت دارند. درواقع، افرادی که در ساختمان قلبی خود مشکل دارند و عضله قلب آن‌ها طبیعی نیست، بیشتر در معرض ابتلا به آریتمی تاکی کاردی بطنی قرار دارند.
البته ممکن است افرادی هم با وجود ساختمان قلبی نرمال، باز هم به فرم آریتمی تاکی کاردی بطنی دچار شوند؛ اما درصد بسیاری از مبتلایان به این بیماری اختلال در تپش قلب، از نظر ساختمان عضله قلبی دچار مشکل هستند.
این در حالی است که در مورد مبتلایان به بیماری PVC، ساختمان قلبی اکثر افراد کاملاً سالم و طبیعی است. ابتلا به آریتمی در وضعیتی که عضله قلب طبیعی است را وضعیت ایدیوپاتیک می‌نامند. هر چند در بین مبتلایان به بیماری PVC نیز ممکن است عضله قلب برخی افراد غیرطبیعی باشد. توجه به این‌گونه موارد برای تشخیص انواع آریتمی قلبی و انتخاب روش درمان توسط متخصص قلب و عروق، اهمیت فراوانی دارد.
درمان بیماری PVC و آریتمی تاکی کاردی بطنی چه تفاوتی با یکدیگر دارند؟
بر اساس ساختمان قلب و میزان شدت هر یک از بیماری‌های PVC و تاکی کاردی بطنی، روش درمان آن‌ها می‌تواند متفاوت باشد. تفاوت عمده‌ای که در درمان بیماری‌های PVC و تاکی کاردی بطنی وجود دارد این است که رفع آریتمی تاکی کاردی به درمان‌های جدی‌تری نیاز دارد.
درواقع، در مورد آریتمی تاکی کاردی بطنی، پزشک متخصص قلب و عروق به محض تشخیص قطعی بیماری، ممکن است خیلی زود به سراغ نصب ICD و یا استفاده از روش رادیوفریکوئنسی ابلیشن (Radiofrequency Ablation) یا همان سوزاندن کانون‌های آریتمی برود؛ زیرا در صورت عدم درمان به موقع آریتمی تاکی کاردی بطنی ممکن است فرد دچار سنکوپ یا ایست قلبی شود.
این در حالی است که در مورد بیماری PVC معمولاً درمانی لازم نیست. البته در برخی موارد ممکن است پزشک متخصص استفاده از یک روش درمانی مناسب را ضروری بداند.
برای مثال، گاهی این امکان وجود دارد که PVC دارای چند منشأ بطنی باشد. به این نوع از PVC، مولتی فوکال یا چند کانونی گفته می‌شود. در چنین شرایطی معمولاً پزشک متخصص قلب و عروق با بررسی وضعیت ساختمانی قلب بیمار، تصمیم به انجام رادیوفریکوئنسی ابلیشن می‌گیرد؛ یعنی باید کانون‌هایی که منجر به ایجاد PVC شده‌اند را بسوزاند.
ناگفته نماند هر دو بیماری PVC و تاکی کاردی بطنی می‌توانند چند کانونی باشند. این وضعیت مخصوصاً در افرادی که باسابقه سکته قلبی هستند و یا ساختمان قلب غیر نرمال دارند، بسیار بیشتر به چشم می‌خورد؛ زیرا وجود نسج مرده در نواحی مختلف قلب منجر به ایجاد کانون‌های مختلف آریتمی می‌گردد؛ بنابراین، لازم است پزشک برای درمان این وضعیت، تمامی کانون‌ها یا حداکثر آن‌ها را از بین ببرد.
مسلم است که انجام عمل Radiofrequency Ablation برای درمان آریتمی‌های مولتی فوکال به زمان بیشتری نیاز داشته باشد؛ بنابراین، در چنین شرایطی معمولاً مدت زمان جراحی قدری طولانی‌تر از حالت عادی خواهد بود.
آیا آریتمی پی وی سی خطرناک تر است یا آریتمی تاکی کاردی بطنی؟
آریتمی‌های قلبی شامل انواع مختلفی هستند که هر کدام می‌توانند تأثیرات متفاوتی بر سلامتی افراد داشته باشند. دو نوع رایج از آریتمی‌ها عبارتند از PVC (Premature Ventricular Contractions) و تاکی‌کاردی بطنی (Ventricular Tachycardia). اما آیا یکی از این دو خطرناک‌تر از دیگری است؟ برای پاسخ به این سؤال باید به تفاوت‌ها و اثرات هر یک از این آریتمی‌ها بر سلامت قلب و سیستم گردش خون توجه کنیم.
آریتمی PVC (Premature Ventricular Contractions)
آریتمی PVC یا انقباضات زودرس بطنی زمانی رخ می‌دهد که بطن‌های قلب زودتر از زمان مقرر منقبض می‌شوند. این نوع آریتمی معمولاً در افراد سالم نیز دیده می‌شود و اغلب بدون علائم است. با این حال، در برخی موارد، افراد ممکن است تپش قلب یا احساس ضربان نامنظم را تجربه کنند. به طور کلی، PVC ها معمولاً خطرناک نیستند و نیازی به درمان ندارند، مگر اینکه مکرر و همراه با علائم شدید باشند یا در افراد با بیماری قلبی زمینه‌ای رخ دهند.
آریتمی تاکی‌کاردی بطنی (Ventricular Tachycardia)
تاکی‌کاردی بطنی یک نوع آریتمی جدی‌تر است که در آن بطن‌های قلب با سرعت بالا و نامنظم منقبض می‌شوند. این وضعیت می‌تواند به کاهش کارایی پمپاژ قلب و افت شدید فشار خون منجر شود. تاکی‌کاردی بطنی معمولاً در افراد با بیماری قلبی زمینه‌ای مانند کاردیومیوپاتی یا سکته قلبی رخ می‌دهد و می‌تواند به فیبریلاسیون بطنی و مرگ ناگهانی منجر شود. درمان فوری این نوع آریتمی ضروری است و ممکن است شامل داروها، دستگاه‌های دفیبریلاتور داخلی (ICD) یا حتی جراحی باشد.
مقایسه خطرات
در مقایسه با PVC، تاکی‌کاردی بطنی به مراتب خطرناک‌تر است. PVC ها معمولاً بی‌خطر هستند و بیشتر به عنوان یک آریتمی خوش‌خیم شناخته می‌شوند. در مقابل، تاکی‌کاردی بطنی می‌تواند تهدید جدی برای زندگی باشد و نیاز به مداخله فوری دارد. اگرچه هر دو نوع آریتمی می‌توانند نشانه‌ای از مشکلات قلبی باشند، اما شدت و نیاز به درمان در تاکی‌کاردی بطنی بسیار بیشتر است
در نتیجه، اگرچه هر دو نوع آریتمی نیازمند ارزیابی پزشکی هستند، اما تاکی‌کاردی بطنی به دلیل خطرات جدی‌تر و پتانسیل برای مرگ ناگهانی، به مراتب خطرناک‌تر از PVC است. هرگونه آریتمی باید توسط متخصص قلب مورد بررسی قرار گیرد تا بهترین راهکار درمانی تعیین شود.
مقایسه روش های درمان بیماری PVC با آریتمی تاکی کاردی بطنی
کلینیک آریتمی توانیر؛ بهترین کلینیک تخصصی قلب و عروق در تهران
قلب عضله حساسی است و باید برای درمان بیماری‌ها و اختلالات آریتمی ناشی از آن به یک پزشک متخصص قلب و عروق و آریتمی مجرب و معتبر مراجعه شود. دکتر محمود افتخارزاده و دکتر مهرداد میرمعصومی، دو تن از متخصصین شناخته شده در زمینه قلب و عروق هستند که در حال حاضر در کلینیک آریتمی توانیر در تهران فعالیت دارند.
کلینیک آریتمی توانیر با برخورداری از تجهیزات مختلف و استفاده از تکنسین‌های باتجربه در زمینه انجام معاینات قلبی، رفاه بیماران و مراجعین را فراهم نموده است. برای اطلاع از نحوه نوبت دهی و یا آگاهی از ساعات مراجعه می‌توانید به قسمت تماس با ما در همین وب‌سایت مراجعه نمایید.
