مانند هر عمل جراحی دیگری، کاشت ضربان‌ساز قلبی نیز میتواند عوارضی داشته باشد؛ اما قبل از اینکه نگران شوید، بیایید نگاهی دقیق‌تر به عوارض پیس میکر بیندازیم. شایع‌ترین عوارض کاشت ضربان‌ساز قلب شامل عفونت محل جراحی، جابه‌جایی لیدها، خونریزی یا هماتوم، واکنش بدن به دستگاه، و در موارد نادر اختلال در عملکرد پیس میکر است.
ضربان‌ساز قلبی یک دستگاه الکترونیکی کوچک است، که زیر پوست قفسه سینه کار گذاشته می‌شود. این دستگاه حیاتی با ارسال پالس‌های الکتریکی به قلب، ضربان قلب را تنظیم می‌کند و به افرادی که دچار آریتمی یا ضربان نامنظم قلب هستند، کمک می‌کند تا زندگی عادی و فعالی داشته باشند. در واقع، برای بسیاری از بیماران، کاشت ضربان‌ساز نه تنها کیفیت زندگی را بهبود می‌بخشد، بلکه میتواند نجات‌دهنده زندگی باشد.
در این مقاله، ما به بررسی دقیق عوارض کاشت ضربان‌ساز قلب، نحوه مدیریت عوارض پیس میکر، و اقدامات پیشگیرانه‌ای که می‌توان انجام داد، خواهیم پرداخت. همچنین، به شما خواهیم گفت که چگونه می‌توانید با رعایت یک رژیم غذایی مناسب، روند بهبودی خود را تسریع کنید و از سلامت قلب خود محافظت نمایید.
عوارض کاشت ضربان‌ساز قلب
ضربان‌ساز قلب یا پیس‌میکر یک دستگاه پزشکی حیاتی است، که برای تنظیم ضربان قلب در افرادی که دچار آریتمی یا ضربان نامنظم قلب هستند، استفاده می‌شود. این دستگاه که گاهی آن را با باطری قلب نیز میشناسند با ارسال پالس‌های الکتریکی به قلب، به حفظ ریتم طبیعی و منظم ضربان قلب کمک می‌کند.
اهمیت پیس‌میکر در این است، که میتواند کیفیت زندگی بیماران را به طور قابل توجهی بهبود بخشد و در بسیاری موارد، زندگی آنها را نجات دهد. با این حال، مانند هر عمل جراحی دیگری، کاشت ضربان‌ساز قلب نیز میتواند خطرات احتمالی را به همراه داشته باشد. در ادامه، به بررسی عوارض کاشت ضربان‌ساز قلب میپردازیم.
عوارض اولیه (کوتاه‌مدت)
برخی از عوارض کاشت ضربان‌ساز قلب، معمولاً در روزها یا هفته‌های اول پس از جراحی بروز میکنند و شامل:
- درد و تورم در محل جراحی؛ معمولاً در روزهای اول دیده می‌شود و با داروهای ضد درد و مراقبت مناسب بهبود می‌یابد.
- عفونت محل جراحی؛ ممکن است ناحیه اطراف میکر عفونی شود که در موارد شدید نیاز به درمان آنتی‌بیوتیکی یا حتی تعویض دستگاه دارد.
- خونریزی یا هماتوم؛ به‌ویژه در افرادی که داروهای ضدانعقاد مصرف میکنند، ممکن است در محل کاشت خونریزی یا کبودی ایجاد شود.
- پنوموتوراکس (وجود هوا در فضای جنب)؛ اگر در حین عمل، به طور ناخواسته ریه سوراخ شود، هوای نشت کرده در فضای پلور (خارج از ریه اما داخل قفسه سینه) محبوس می‌شود؛ این میتواند باعث مشکلات تنفسی شود و در موارد شدید ممکن است منجر به کلاپس ریه شود. Pacemaker – Mayo Clinic
عفونت پیس میکر، بسیار نادر است و از نظر آماری تقریبا نزدیک به صفر است؛ ولی ممکن است به ندرت این اتفاق بیفتد. عفونت میتواند پس از کاشت باتری قلبی باشد و یا سالها بعد از کاشت بدلیل وجود عفونت در خون، این عفونت بر روی لید ها بشیند و منجر به عفونت باتری قلبی بشود. معمولا پزشکان قبل از عمل، آنتی بیوتیک هایی تجویز میکنند تا احتمال عفونت پایین باشد. در برخی پیس میکر های دائمی احتمال عفونت بیشتر است.
عوارض دیررس (بلندمدت)
برخی از عوارض پیس میکر ممکن است هفته‌ها، ماه‌ها یا حتی سالها پس از کاشت پیس میکر بروز کنند:
- جابجایی لیدها (سیم‌های الکترودی)؛ ممکن است لیدها از محل صحیح خود خارج شوند و باعث عملکرد نادرست پیس میکر شوند که نیاز به تنظیم یا جراحی مجدد دارد.
- اختلال در عملکرد دستگاه؛ شامل مشکلاتی مانند تخلیه سریع باتری، ارسال پالس‌های نامنظم، یا عدم هماهنگی با ریتم قلب که ممکن است نیاز به تعویض یا تنظیم دستگاه داشته باشد.
- واکنش بدن به دستگاه (پس‌زدگی یا فیبروز)؛ در برخی موارد، بدن ممکن است نسبت به وجود جسم خارجی واکنش نشان دهد و باعث ایجاد بافت اسکار یا التهاب شود.
- تداخل الکترومغناطیسی؛ برخی از دستگاه‌های الکترونیکی، مانند تجهیزات MRI یا خطوط برق فشار قوی، ممکن است عملکرد میکر را تحت تأثیر قرار دهند.
- عوارض عروقی؛ در برخی بیماران، لخته‌های خونی یا انسداد عروق در محل عبور لیدها ممکن است ایجاد شود که نیاز به درمان دارویی دارد.
اگر فردی پس از کاشت پیس میکر دچار علائمی مانند سرگیجه، تپش قلب نامنظم، درد شدید یا علائم عفونت شود، باید سریعاً با پزشک خود مشورت کند.
دیگر عوارض کاشت ضربان‌ساز قلب
کاشت باتری قلبی یا ضربان‌ساز، عملی حساس و پیچیده است که باید توسط متخصصین حرفه‌ای و با تجربه انجام شود. انتخاب یک تیم پزشکی ماهر و کارآزموده در این زمینه بسیار حائز اهمیت است، زیرا میتواند خطر بروز عوارض را به طور قابل توجهی کاهش دهد. با وجود اینکه اکثر عمل‌های کاشت ضربان‌ساز با موفقیت انجام می‌شوند، اما از عوارض نادر اما مهم کاشت ضربان ساز عبارت‌اند از:
- فیبریلاسیون دهلیزی؛ نوعی آریتمی قلبی که میتواند پس از عمل ایجاد شود.
- نارسایی قلبی؛ در برخی موارد، ممکن است عملکرد قلب پس از کاشت ضربان‌ساز دچار اختلال شود.
- مرگ؛ اگرچه بسیار نادر است، اما در موارد بسیار استثنایی ممکن است رخ دهد.
لازم به ذکر است که نیاز به مداخله جراحی مجدد پس از کاشت ضربان‌ساز، بر اساس گزارش‌هایی از دانمارک و ایالات متحده، در برخی موارد ضروری بوده است.
با وجود عوارض کاشت ضربان‌ساز قلب، باید توجه داشت که اکثر بیماران پس از کاشت ضربان‌ساز، بهبودی قابل توجهی در کیفیت زندگی خود تجربه میکنند و خطرات ذکر شده در مقایسه با مزایای این عمل، نسبتاً کم هستند.
موارد احتیاط در پیشگیری از عوارض کاشت ضربان‌ساز قلب
- اگر باردار هستید یا احتمال می‌دهید که باردار باشید، باید به ارائه دهنده خدمات بهداشتی خود اطلاع دهید.
- اگر در حال شیردهی هستید، باید به ارائه دهنده خدمات بهداشتی خود اطلاع دهید.
- بیمارانی که به داروها یا لاتکس آلرژی یا حساسیت دارند، باید پزشک خود را مطلع کنند.
- برای برخی از بیماران، دراز کشیدن بی‌حرکت روی تخت عمل برای مدت طولانی ممکن است باعث ناراحتی یا درد شود.
- بسته به شرایط پزشکی خاص شما، ممکن است خطرات دیگری نیز وجود داشته باشد. حتماً قبل از عمل، هر گونه نگرانی را با پزشک خود در میان بگذارید.
این اطلاعات به بیماران کمک می‌کند تا درک بهتری از خطرات احتمالی مرتبط با کاشت ضربان‌ساز قلب داشته باشند. با این حال، مهم است به خاطر داشته باشیم که مزایای این عمل در اکثر موارد بسیار بیشتر از خطرات آن است.
کاهش عوارض پیس میکر با ضربان ساز های بدون لید و سیم رابط
ضربان‌سازهای بدون لید و سیم رابط، نسل جدیدی از دستگاه‌های تنظیم‌کننده ضربان قلب هستند، که تحولی در درمان اختلالات ریتم قلبی ایجاد کرده‌اند. این دستگاه‌های پیشرفته، برخلاف ضربان‌سازهای سنتی، تنها از یک قطعه واحد تشکیل شده‌اند که مستقیماً درون قلب کار گذاشته می‌شود.
در روش جدید، پزشک متخصص پیس میکر بی سیم را از طریق یک رگ خونی به درون قلب هدایت می‌کند. این فرآیند نیاز به جراحی برای قرار دادن باتری زیر پوست و کشیدن سیم‌های رابط به سمت قلب را برطرف کرده است. ضربان‌ساز بدون لید، با ارسال سیگنال‌های الکتریکی دقیق، ریتم طبیعی قلب را حفظ می‌کند و عملکرد منظم آن را تضمین می‌نماید.
یکی از مهم‌ترین مزایای این فناوری جدید، کاهش چشمگیر عوارض جانبی ضربان‌سازهای معمولی است. در این ضربان‌سازها، به دلیل عدم وجود سیم رابط و قطعات جداگانه، عوارضی مانند عفونت، پارگی ریه، پارگی رگ، شکستگی و جابجایی لید را شاهد نیستیم. این ویژگی، ایمنی و کارایی درمان را به طور قابل توجهی افزایش داده و کیفیت زندگی بیماران را بهبود بخشیده است.
رژیم غذایی پس از کاشت ضربان ساز قلب
پس از کاشت ضربان ساز قلب، حتی تغییرات کوچک در رژیم غذایی میتواند تأثیر بزرگی بر سلامت قلب شما داشته باشد. در اینجا به نکات مهمی در مورد رژیم غذایی مناسب، جهت کاهش عوارض کاشت ضربان‌ساز قلب اشاره می‌کنیم.
- افزایش مصرف غلات کامل: غذاهایی که حاوی غلات کامل هستند را بیشتر در رژیم غذایی خود بگنجانید. این مواد غذایی سرشار از فیبر و مواد مغذی هستند، که برای سلامت قلب مفیدند.
- تنوع در مصرف میوه‌ها و سبزیجات: سعی کنید انواع مختلفی از میوه‌ها و سبزیجات را در رژیم غذایی خود بگنجانید. این مواد غذایی منابع غنی از ویتامین‌ها، مواد معدنی و آنتی‌اکسیدان‌ها هستند که برای سلامت کلی بدن و قلب ضروری هستند.
- کاهش مصرف قند و نمک: مصرف بیش از حد قند و نمک (سدیم)، میتواند برای سلامت قلب مضر باشد. سعی کنید مصرف این مواد را محدود کنید.
- محدود کردن غذاهای پرچرب: مصرف غذاهایی مانند گوشت قرمز، پنیر و شیرینی‌جات را که معمولاً حاوی چربی‌های اشباع شده هستند، محدود کنید.
- کاهش چربی‌های مضر: میزان چربی‌های اشباع شده و ترانس را در رژیم غذایی خود کاهش دهید. این چربی‌ها، معمولاً در دمای اتاق جامد هستند، مانند کره و روغن جامد.
- جایگزینی چربی‌های مفید: به جای چربی‌های مضر، از چربی‌های تک غیراشباع و چند غیراشباع استفاده کنید. این نوع چربی‌ها، معمولاً در دمای اتاق مایع هستند، مانند روغن زیتون و روغن ماهی.
به یاد داشته باشید که قبل از انجام هرگونه تغییر در رژیم غذایی خود، با پزشک مشورت کنید. پزشک شما میتواند با توجه به شرایط خاص شما، بهترین برنامه غذایی را توصیه کند. همچنین، ممکن است لازم باشد برخی از داروهای خود را با غذا مصرف کنید یا از مصرف برخی مواد غذایی خاص اجتناب کنید.
رعایت این نکات غذایی نه تنها به بهبود عملکرد ضربان ساز قلب کمک می‌کند و ریسک عوارض کاشت ضربان‌ساز قلب را کاهش میدهد، بلکه میتواند کیفیت زندگی شما را نیز بهبود بخشد و خطر بروز مشکلات قلبی در آینده را کاهش دهد.
کاشت ضربان ساز قلب در کلینیک آریتمی تهران با کمترین عوارض
کلینیک آریتمی تهران، با بیش از دو دهه تجربه درخشان، به عنوان بهترین مرکز در زمینه کاشت ضربان ساز قلب (پیس‌میکر) در تهران شناخته می‌شود. این مرکز تخصصی، با بهره‌گیری از پیشرفته‌ترین تجهیزات و فناوری‌های روز دنیا، خدمات برتر و جامعی را در حوزه تشخیص و درمان آریتمی‌های قلبی ارائه میدهد.
تیم متخصص کلینیک، با حضور دکتر محمود افتخارزاده و دکتر مهرداد میرمعصومی، از برجسته‌ترین متخصصان قلب و عروق کشور، با استفاده از روش‌های تشخیصی نوین و پیشرفته، دقیق‌ترین ارزیابی‌ها را از وضعیت قلبی بیماران به عمل می‌آورند.
این متخصصان حرفه‌ای، پس از بررسی‌های جامع و در صورت تشخیص نیاز به کاشت ضربان ساز، بهترین و مناسب‌ترین نوع دستگاه را برای هر بیمار انتخاب و کاشت میکنند؛ و با انجام پایش های بعد از عمل، ریسک بروز عوارض پیس میکر را به حداقل می رسانند.
در صورتی که نیاز به مشاوره، کاشت، یا بررسی جهت عوارض کاشت ضربان‌ساز قلب دارید، کلینیک آریتمی تهران بهترین انتخاب برای شماست. برای کسب اطلاعات بیشتر، مشاوره تخصصی و یا رزرو نوبت، می‌توانید از طریق راه‌های ارتباطی ذکر شده در وب‌سایت کلینیک اقدام نمایید. تیم متخصص ما آماده است تا با ارائه بهترین خدمات، سلامت قلب شما را تضمین کند.
