عوارض خفیف بعد از ابلیشن قلبی از رایج ترین تجارب بیمارانی هستند که عمل ابلیشن انجام داده اند. وجود عارضه هایی از جمله درد در ناحیه قفسه سینه، تنگی نفس، ضربان قلب بالا و سنگینی دست و پا پس از انجام ابلیشن به عنوان عارضه های خفیفی شناخته می شوند که در بین بیشتر افراد وجود دارد. عمل ابلیشن قلبی یکی از کم عارضهترین و بیخطرترین و درعینحال مؤثرترین روشهای درمان آریتمی قلبی به شمار میرود که در اغلب موارد بیمار عوارض بعد از عمل ندارد و در عرض 12 ساعت پس از جراحی ابلیشن قلب مرخص میشود.
در طی عمل ابلیشن قلبی با استفاده از انرژیهایی مانند جریان الکتریکی یا سرما، بافتی که منشأ اختلال آریتمی قلبی هستند، از بین میرود. بااینحال مانند هر عمل جراحی تهاجمی، میتواند عوارضی را در پی داشته باشد که البته بسته به نوع روش و مهارت پزشک میتواند متفاوت باشد و با انتخاب تیم حرفهای و باتجربه میتوان از بروز عوارض ابلیشن قلبی جلوگیری کرد.
عوارض خفیف بعد از عمل ابلیشن
عمل ابلیشن قلبی عوارض خاصی را در پی ندارد و به عوارض عمومی بعد از هر عمل جراحی محدود میشود که در ادامه به برسی آنها میپردازیم:
- عفونت: عفونت در محل ورود کاتتر یا درون قلب میتواند رخ دهد و اگر کنترل نشود، میتواند خطرناک باشد. بعد از عمل جراحی محل ورود کاتر باید بهدقت برسی شود تا عفونت رخ ندهد.
- .خونریزی: خونریزی در محل ورود کاتتر یا داخل بافت قلبی بسیار خفیف است و جای نگرانی ندارد. اما در برخی موارد ممکن است نیاز به تزریق خون یا مداخلات جراحی داشته باشد.
- عوارض وابسته به بیهوشی: برخی از بیماران در موارد نادر پس از عمل ممکن است با عوارضی مانند استفراغ، سرگیجه و درد عضلانی روبهرو شوند. این عوارض عموماً به طور موقت و در مدت کوتاهی پس از عمل رخ میدهند و باتوجهبه نظارت پزشکی، بهبود مییابند. این عوارض جای نگرانی ندارد و برطرف میشود.
شرایط نگهداری بیمار پس از عمل ابلیشن قلب
ابلیشن قلبی معمولاً 3 تا 6 ساعت به طول میانجامد (اما میتواند بسته به نوع آریتمی که دارید، میتواند متفاوت باشد). پس از اتمام عمل ابلیشن قلبی، بیمار تحت نظارت دقیق پرسنل اتاق عمل و ICU قرار میگیرد تا از بروز عوارض بعد از جلوگیری شود. بسته به وضعیت شما، ممکن است همان روز مرخص شوید یا شب را در بیمارستان بمانید.
معمولاً بعد از عمل از بیمار نوار قلب گرفته میشود تا وضعیت الکتریکی قلب برسی شود. همچنین اندازهگیری فشارخون، ضربان قلب، درجه حرارت، اشباع اکسیژن وضعیت هوشیاری بیمار انجام میشود. پس از ثبات علائم حیاتی بیمار و عدم بروز عارضه ابلیشن، بیمار از بخش مراقبتهای ویژه مرخص میگردد. برخی افراد پس از روش احساس کمی درد میکنند. اما در حالت معمول این درد نباید بیش از یک هفته طول بکشد.
اکثر افراد میتوانند ظرف چند روز پس از ابلیشن قلبی به فعالیتهای روزانه خود بازگردند. بایدها و نبایدهای پس از عمل ابلیشن قلبی به شرح زیر است:
- استراحت کافی داشته باشید و از فعالیتهای سنگین جسمی در هفته اول پرهیز کنید.
- برای حدود یک هفته از بلندکردن اجسام سنگین پرهیز کنید.
- از حرکتدادن زیاد ناحیهای که کاتتر از آنجا وارد شده اجتناب کنید تا زخم بهتر التیام یابد.
- داروها را طبق دستور پزشک مصرف کنید تا از عفونت و تشکیل لخته خون جلوگیری شود.
- نواحی که کاتتر وارد شده را تمیز و خشک نگه دارید.
- علائمی مثل تب، قرمزی، ترشح یا درد شدید را به پزشک اطلاع دهید.
- از مصرف الکل و دخانیات خودداری کنید.
- حداقل برای یک هفته رانندگی نکنید.
- فعالیت جنسی را برای حداقل 1 هفته به تعویق بیندازید.
- ویزیتهای پیگیری را رعایت کنید تا پزشک بتواند روند بهبودی شما را ارزیابی کند.
راههای درمان عوارض ابلیشن قلب
عوارضی مانند عفونت، خونریزی، درد و ناراحتی در محل ورود کاتتر از عوارض خفیف ابلیشن قلب محسوب میشوند. خوشبختانه این عوارض عموماً خفیف بوده و تحت نظارت و مراقبتهای پزشکی به راحتی قابلکنترل و درمان هستند.
بیماران پس از عمل تحت نظارت مستقیم پزشک متخصص و پرستار قرار گرفته و علائم حیاتی آنها به طور مرتب چک میشود. همچنین در صورت بروز عفونت، آنتیبیوتیکهای مناسب تجویز میشود تا عفونت گسترش نیابد. بنابراین با مراقبتهای پزشکی مناسب، این عوارض قابلپیشگیری و درمان بوده و منجر به عواقب جدی نمیشوند. البته باید در نظر گرفت انتخاب تیم حرفه ای و باتجربه نقش بسیار مهمی در پیشگیری از این عوارض دارد.
آیا بعد از عمل ابلیشن قلب باید فعالیتهای روزمره خود را محدود کنیم؟
بله پس از ابلیشن قلبی توصیه میشود برای چند هفته اول فعالیتهای روزمره مانند بلندکردن اجسام سنگین، ورزشهای شدید و رانندگی طولانی را محدود کرد تا بدن بتواند به طور کامل بهبود یابد. معمولاً پس از 2 تا 4 هفته با مشورت پزشک میتوان بهتدریج به فعالیتهای عادی بازگشت. همچنین بهتر است برای 1 هفته پس از ابلیشن قلبی از رابطه جنسی پرهیز شود.
عوارض ابلیشن قلب در کودکان
ابلیشن قلبی (Cardiac Ablation) یک روش تهاجمی است که برای درمان آریتمیهای قلبی، از جمله برخی از موارد PVC (ضربانهای نابجای بطنی)، در کودکان و بزرگسالان استفاده میشود. در این روش، بخش کوچکی از بافت قلب که باعث ایجاد ضربانهای غیرطبیعی میشود، با استفاده از انرژی رادیوفرکانس یا سرما تخریب میشود. اگرچه ابلیشن به طور کلی به عنوان یک روش ایمن و موثر شناخته میشود، اما ممکن است با برخی عوارض همراه باشد، به خصوص در کودکان که سیستم قلبی عروقی آنها هنوز در حال رشد است. در ادامه به عوارض احتمالی ابلیشن قلب در کودکان اشاره میشود:
1. عوارض خونریزی و هماتوم
ابلیشن قلبی از طریق کاتتر که از طریق ورید یا شریان وارد بدن میشود، انجام میگیرد. این مسئله ممکن است منجر به خونریزی یا تشکیل هماتوم (تجمع خون در خارج از عروق) در محل ورود کاتتر شود. در بیشتر موارد، این عوارض جزئی هستند و بهخودیخود بهبود مییابند، اما ممکن است نیاز به مراقبت و پیگیری داشته باشند.
2. آسیب به ساختارهای قلب
در حین ابلیشن، احتمال آسیب به ساختارهای مهم قلب مانند دریچهها یا دیوارههای قلب وجود دارد. اگرچه این عوارض نادر هستند، اما میتوانند باعث ایجاد مشکلات جدی مانند نقص در عملکرد قلب شوند.
3. ایجاد آریتمیهای جدید
در برخی موارد، ابلیشن ممکن است به ایجاد آریتمیهای جدید منجر شود. این مسئله میتواند ناشی از ایجاد زخم یا تغییرات الکتریکی در بافت قلب باشد. برخی از این آریتمیها ممکن است نیاز به درمانهای اضافی داشته باشند.
4. عوارض عروقی
احتمال آسیب به عروق خونی بزرگ مانند شریان آئورت یا وریدهای اصلی در حین عبور کاتتر وجود دارد. این عوارض میتوانند منجر به مشکلات جدی مانند انسداد عروقی یا ایجاد لخته خون شوند.
5. انسداد مسیرهای الکتریکی طبیعی قلب
ابلیشن ممکن است به طور ناخواسته به مسیرهای الکتریکی طبیعی قلب آسیب برساند، که میتواند منجر به بلوک قلبی (Heart Block) شود. این عارضه ممکن است نیاز به تعبیه پیس میکر (ضربانساز مصنوعی قلب) داشته باشد.
6. عفونت
اگرچه عفونتها نادر هستند، اما هر روش تهاجمی از جمله ابلیشن میتواند با خطر عفونت همراه باشد. رعایت اصول بهداشتی و استفاده از آنتیبیوتیکها میتواند خطر عفونت را به حداقل برساند.
7. عوارض ناشی از بیهوشی
ابلیشن معمولاً تحت بیهوشی عمومی یا موضعی انجام میشود. کودکان ممکن است با عوارض مرتبط با بیهوشی مانند واکنشهای آلرژیک، مشکلات تنفسی، یا عوارض قلبی مواجه شوند.
8. عوارض نادر ولی جدی
در موارد بسیار نادر، عوارض جدیتری مانند سکته مغزی یا سوراخ شدن قلب (Perforation) ممکن است رخ دهد. این عوارض میتوانند به مراقبتهای ویژه و حتی مداخلات جراحی نیاز داشته باشند.
پیگیری و مدیریت عوارض
بعد از انجام ابلیشن، کودکان نیاز به پیگیری منظم توسط متخصص قلب دارند تا عملکرد قلب، ریتم قلب و علائم احتمالی عوارض بررسی شود. این پیگیریها معمولاً شامل نوار قلب (EKG)، اکوکاردیوگرافی و گاهی هولتر مانیتورینگ هستند.
ابلیشن قلبی یک روش موثر برای درمان برخی از انواع آریتمیها در کودکان است، اما مانند هر روش دیگری، با خطرات و عوارض احتمالی همراه است. تصمیمگیری برای انجام این روش باید با توجه به خطرات و مزایا و پس از مشورت دقیق با پزشک متخصص قلب اطفال انجام شود. همچنین، پیگیری دقیق پس از ابلیشن برای اطمینان از بهبودی کامل و مدیریت هرگونه عارضه ضروری است.
چه مدت بعد از ابلیشن میتوان داروهای ضدانعقاد را قطع کرد؟
مدتزمان لازم برای قطع مصرف داروهای ضدانعقاد پس از ابلیشن قلبی بستگی به نوع دارو و وضعیت بیمار دارد:
- آسپرین و کلوپیدوگرل معمولاً بلافاصله پس از ابلیشن قطع میشوند.
- وارفارین معمولاً بین 2 تا 4 هفته پس از ابلیشن تحت نظر پزشک قطع میگردد.
- داروهای ضد پلاکتی مثل کلوپیدوگرل، پراسوگرل و تیکاگرلور معمولاً 2 تا 6 هفته پس از ابلیشن قطع میشوند.
- در موارد خاص دوره مصرف داروها ممکن است طولانیتر (تا 3 ماه) یا کوتاهتر باشد.
زمان قطع داروها را تحتنظر پزشک و بر اساس آزمایشها انعقادی تعیین میشود تا از بروز عوارض خونریزی جلوگیری شود.
آیا جراحی ابلیشن قلب دردناک است؟
علیرغم تهاجمی بودن، روش ابلیشن قلبی برای بیماران دردناک نیست. زیرا بیماران طی ابلیشن تحت بیهوشی قرار میگیرند و پس از آن نیز تحت درمان با مسکن و ضدالتهاب هستند. تنها در موارد بروز عوارضی مثل خونریزی، احتمال درد وجود دارد که آن هم قابلکنترل با درمان است؛ بنابراین نگرانی خاصی از بابت درد در ابلیشن قلبی وجود ندارد.
ابلیشن قلبی برای چه کسانی توصیه نمیشود؟
گرچه ابلیشن قلبی یک روش درمانی مفید و کارآمد برای بیماران مبتلا به آریتمی قلبی است، اما در برخی گروههای خاص از بیماران، انجام این روش ممکن است با خطرات و عوارض بیشتری همراه باشد:
- سالمندان بالای 70 سال در معرض خطر بالاتر عوارض ابلیشن هستند، بنابراین نیاز به ارزیابی دقیقتر پزشک دارند.
- بیماران مبتلا به نارسایی شدید کلیه، کبد یا ریهها، زیرا دفع داروها و مواد مصرفی در آنها مختل میشود.
- افرادی که سابقه حمله قلبی یا سکته مغزی دارند، چرا که ابلیشن میتواند خطر عود آن را افزایش دهد.
آیا بعد از ابلیشن قلب رژیم غذایی خاصی را باید رعایت کرد؟
بعد از انجام ابلیشن قلبی، نیازی به رعایت رژیم غذایی خاصی نیست و میتوانید رژیم غذایی متعادل و سالم داشته باشید.
انجام عمل ابلیشن قلبی در کلینیک آریتمی توانیر
اگر به عمل ابلیشن قلبی نیاز دارید، میتوانید بدون هیچ نگرانی نسبت به عوارض آن به کلینیک آریتمی توانیر مراجعه کنید. این کلینیک با بهرهگیری از تیم با تجربه و بهکارگیری پیشرفتهترین تجهیزات پزشکی، ابلیشن قلبی را با کمترین عوارض و بالاترین نرخ موفقیت انجام میدهد. همچنین مراقبت های کامل بعد از عمل از بروز عوارضی مانند عفونت یا خونریزی جلوگیری میکند.
منابع و مآخذ
- https://revportcardiol.org/en-how-prevent-recognize-manage-complications-articulo-S2174204917303641
- https://www.mayoclinic.org/tests-procedures/cardiac-ablation/about/pac-20384993
- https://www.ahajournals.org/doi/10.1161/circep.113.000768
- https://www.bhf.org.uk/informationsupport/heart-matters-magazine/medical/catheter-ablation
- https://revportcardiol.org/en-how-prevent-recognize-manage-complications-articulo-S2174204917303641