حمله قلبی (Heart Attack) و حمله پانیک (Panic Attack) دو شرایط پزشکی هستند که ممکن است علائم و نشانه‌های مشابهی داشته باشند، اما علت و عوارض آنها به طور کامل متفاوت است. حمله قلبی یک وضعیت اورژانسی است که ناشی از انسداد عروق قلبی است و می‌تواند منجر به آسیب جدی به عضله قلبی و حتی مرگ باشد؛ در مقابل، حمله پانیک یک وضعیت اضطرابی است که به طور ناگهانی احساس نگرانی شدید، ترس بیش از حد، تنگی نفس، تپش قلب و عرق سرد را به همراه دارد.
با توجه به شباهت علائم، تشخیص درست تفاوت حمله پانیک و حمله قلبی بسیار مهم است. در این مقاله از کلینیک آریتمی تهران – توانیر، ما به بررسی اشتراکات علائم و نشانه‌های هر دو حمله، عوامل خطر، علل و روش‌های تشخیصی می‌پردازیم. همچنین، تفاوت درمان و مراقبت برای هر دو حالت حمله پنیک و قلبی را با در نظر گرفتن آریتمی قلبی بررسی خواهیم کرد. با اطلاعات دقیق و شناخت صحیح این دو حالت، افراد می‌توانند در صورت بروز علائم، به سرعت و به درستی واکنش نشان دهند و به موقع به درمان مناسب دست یابند.
شناخت حمله پانیک و حمله قلبی
برای بررسی تفاوت حمله پانیک و حمله قلبی ابتدا نیاز است با هر کدام از این دو وضعیت آشنا شویم:
- حمله پنیک یک احساس ناگهانی از اضطراب است که می‌تواند باعث علائم شدید جسمی و روحی شود. هنگامی که فرد دچار حمله پانیک می‌شود، اغلب احساس نگرانی و ترس شدیدی می‌کند که با ضربان قلب، عرق کردن کف دست و سایر علائم فیزیکی همراه است. در حالی که حملات پانیک می‌توانند ترسناک و ناراحت‌کننده باشند، اما در واقع آن‌چنان خطرناک نیستند.
- از طرف دیگر، حمله قلبی (انفارکتوس میوکارد) زمانی اتفاق می‌افتد که جریان خون به قلب مسدود می‌شود. این اتفاق معمولاً به دلیل لخته شدن خون رخ می‌دهد. بدون جریان خون مناسب، عضله قلب نمی‌تواند اکسیژن کافی دریافت کند که باعث مرگ سلول‌های آن می‌شود. اگر واکنش درست و به موقع به حمله قلبی داده نشود، می‌تواند منجر به آسیب شدید به قلب و شاید مرگ شود.
حمله پانیک و قلبی با چه علائمی همراه هستند؟
آَشنایی با علائم، در ادامه کمک شایانی به شناخت شباهت و تفاوت حمله پانیک و حمله قلبی خواهد کرد. در ادامه لیستی از نشانه‌های این دو را مرور می‌کنیم.
علائم حمله پانیک:
- لرزش بدن
- ضربان قلب افزایش‌یافته
- تنگی نفس و درد قفسه سینه
- احساس شدید نگرانی، اضطراب و ترس
- درد و علائمی که با گذشت زمان کاهش می‌یابند
- تعریق و حس سوزن سوزن شدن در کف دست‌ها
- شروع ناگهانی در هنگام استرس یا اضطراب شدید
- احساس عدم ارتباط با خود (مسخ شخصیت) یا دنیای اطراف (مسخ واقعیت)
علائم حمله قلبی:
- تعریق
- تنگی نفس
- تهوع و استفراغ
- احساس فشار در قفسه سینه
- احساس سبکی سر، سرگیجه و غش کردن
- شروع ناگهانی در هنگام یا پس از فعالیت بدنی
- درد و علائمی که با گذشت زمان بدتر می‌شوند
- دردی که به بازو، فک یا استخوان کتف منتشر می‌شود
علائم مشترک حمله قلبی و حمله پانیک
حملات پانیک زمانی اتفاق می‌افتد که هورمون‌های استرس واکنش جنگ یا گریز بدن شما را تحریک می‌کنند تا ضربان قلب شما را بالا ببرد. حمله قلبی زمانی اتفاق می‌افتد که قلب شما خون مورد نیاز خود را دریافت نکند. از آنجایی که هر دو بر قلب شما تأثیر می‌گذارند، حملات پانیک و حملات قلبی می‌توانند علائم مشترکی ایجاد کنند که عبارت‌اند از:
- تعریق
- حالت تهوع
- تنگی نفس
- سبکی سر یا سرگیجه
- درد یا فشار قفسه سینه
شدت علائم متفاوت است و آن‌قدر شبیه به هم هستند که تشخیص علت همیشه آسان نیست؛ به خصوص اگر قبلاً سابقه حمله پانیک یا حمله قلبی نداشته‌اید. با این حال، دانستن تفاوت حمله پانیک و حمله قلبی بسیار مهم است. حملات پانیک اگرچه ترسناک هستند، اما تهدیدکننده زندگی نیستند؛ حملات قلبی تهدیدکننده هستند، و برای جلوگیری از عوارض جدی یا مرگ نیاز به مراقبت پزشکی فوری دارند.
تفاوت حمله پانیک و حمله قلبی: 5 نکته کلیدی
حملات قلبی و حملات پانیک شباهت‌های زیادی دارند: هر دو به طور ناگهانی رخ می‌دهند و منجر به عوارضی مانند درد قفسه سینه، نگرانی، سرگیجه و حالت تهوع می‌شوند؛ اما تمرکز بر تفاوت‌ها می‌تواند به آگاه و ایمن نگه‌داشتن افراد کمک کند. از طرفی از آنجایی که هر دو بیماری به عنوان بیماری های ژنتیکی قلبی شناخته می شوند در صورتی که آشنایی کاملی با حملات پنیک و قلب نداشته باشید ممکن است با بیماری هایی نظیر سندروم بروگادا اشتباه شناخته شوند. پنج نکته کلیدی برای تشخیص تفاوت حمله پانیک و حمله قلبی وجود دارد:
-
محل درد
هم حملات قلبی و هم حملات پانیک شامل درد قفسه سینه هستند، اما محل درد کمی متفاوت خواهد بود. در حملات پانیک، درد قفسه سینه از مرکز قفسه سینه شروع می‌شود و در طول حمله همان جا باقی می‌ماند. در حملات قلبی، درد از مرکز قفسه سینه شروع شده و به سایر نواحی انتشار پیدا می‌کند. این نواحی می‌توانند شامل فک، گردن، شانه‌ها و بازوها باشند.
-
احساس درد قفسه سینه
نکته دیگر در تفاوت حمله پانیک و حمله قلبی، تفاوت درد قفسه سینه است. در حملات قلبی، درد شبیه فشار شدید در قفسه سینه خواهد بود و فرد اغلب آن را طوری توصیف می‌کند که گویی یک فیل روی سینه‌اش نشسته است. در حمله پانیک، درد ناگهانی و تیزتر خواهد بود.
-
مدت زمان درد و تداوم آن
شروع، مدت حمله و تداوم علائم به شناخت تفاوت حمله پانیک و حمله قلبی کمک می‌کند. حملات پانیک با موج قابل توجهی از ترس و ناراحتی شروع می‌شوند. علائم تنها پس از چند دقیقه به اوج خود می‌رسد و برای مدت نسبتاً کوتاهی ادامه می‌یابد. از سوی دیگر، حملات قلبی می‌توانند به آرامی شروع شوند و علائم قابل‌توجهی نداشته باشند؛ یا می‌توانند شدید باشند، فروکش کنند و در طی چند ساعت دوباره عود کنند. حملات پانیک برای ساعت‌ها دوام نخواهد داشت.
-
محرک‌ها
حملات پانیک به ظاهر می‌توانند بدون دلیل وجود بیایند یا توسط یک منبع ترس ایجاد شوند. گاهی اوقات، حملات ممکن است در شب رخ دهد. حملات پانیک شبانه معمولاً فقط در افرادی که حملات پانیک روزانه دارند اتفاق می‌افتد. حملات قلبی معمولاً از فعالیت بدنی یا فشار فیزیکی ناشی می‌شود. اگر علائم هنگام راه رفتن، کار در حیاط یا ورزش ظاهر شود، احتمال حمله قلبی بیشتر است.
-
نقش عوامل خطرزا
آخرین نکته از نکات پنج‌گانه تفاوت حمله پانیک و حمله قلبی به بررسی نقش عوامل خطرزا مربوط می‌شود. در حالی که هر کسی ممکن است دچار حمله پانیک یا حمله قلبی شود، عواملی وجود دارد که تعیین احتمال هر یک را آسان‌تر می‌کند. حملات قلبی افرادی را هدف قرار می‌دهد که عوامل خطر متعددی مانند سیگار کشیدن، اضافه وزن و فشار خون بالا دارند. افراد مبتلا به حملات پانیک ممکن است اختلالات اضطرابی، سابقه خانوادگی اضطراب و تجارب استرس‌زا داشته باشند.
اقدامات لازم در هنگام مواجهه با حملات پنیک و حملات قلبی
در صورتی که شما یا کسی دیگری دچار حمله پانیک یا حمله قلبی شده‌اید، اقدامات زیر را می‌توانید انجام دهید:
- در صورت حمله پانیک، تلاش کنید آرامش خود را حفظ کنید و تنفس عمیق و آرام انجام دهید. از تکنیک تنفس عمیق و تمرکز بر روی تنفس استفاده کنید.
- در صورت بروز حمله قلبی، به هیچ وجه فرصت را از دست ندهید و فوراً به اورژانس پزشکی مراجعه کنید.
- در هر دو حالت، قرار دادن شخص در یک موقعیت راحت و آرامش‌بخش و کمک به او برای استراحت کمک می‌کند.
- در صورت بروز حمله قلبی، قرار دادن شخص در حالت نشسته یا خوابیده با سر و پای بالا می‌تواند به جریان خون به قلب کمک کند.
- در صورت بروز حمله قلبی، اگر شخصی دارای داروهای قلبی است، به او کمک کنید تا داروهای خود را مصرف کند.
- در هر دو حالت، از مصرف قهوه، نیکوتین و الکل خودداری کنید و سعی کنید استرس را کاهش دهید.
- در درمان حملات قلبی، آریتمی و مشکلات قلبی باید به کلینیک آریتمی و در درمان حملات پنیک به کلینک مغز، اعصاب و روان مراجعه نمایید
حمله قلبی بدتر است یا پانیک؟
شاید در ابتدا به نظر برسد که حمله های پانیک عوارض کمتری نسبت به حمله های قلبی دارند. در صورتیکه پانیک نیز همانند حمله های قلبی می تواند با شدت های مختلفی اتفاق بیفتد. از این جهت در مقایسه حماه پانیک و حمله قلبی باید گفت که بسته به شدت حملات، بیماری های زمینه ای بیمار و زمان تشخیص و اقدام به درمان می تواند متفاوت باشد. حمله های قلبی معمولا عوارض مستقیم بیشتری دارند در حالیکه در حمله های پانیک معمولا عوارض ثانویه بیشتر هستند و شدت آسیب به نورون های عصبی و مغز شدید تر گزارش شده است.
نحوه تشخیص حمله پانیک از حمله قلبی
سخن پایانی کلینیک آریتمی توانیر درباره مقایسه حمله قلبی و پانیک
با وجود علائم مشترک، تفاوت حمله پانیک و حمله قلبی در بعضی علائم می‌تواند به تشخیص آنها از هم کمک کند. همیشه برای هر گونه ناراحتی قفسه سینه به دنبال مراقبت‌های پزشکی باشید؛ زیرا این مورد، شایع‌ترین علامت حمله قلبی است که می‌تواند جدی و مرگ‌آفرین باشد. اگر هر کدام از علائم ناراحتی قلبی را تجربه می‌کنید، متخصصان کلینیک آریتمی تهران – توانیر می‌توانند به بهترین شکل به شما برای تشخیص مشکل قلبی‌تان و درمان آن کمک کنند.
منابع و مآخذ
