سندرم بروگادا چیست؟
سندرم بروگادا یک اختلال ژنتیکی است که می‌تواند منجر به ضربان نامنظم و خطرناک قلب شود. هنگامی که این اتفاق می‌افتد، بطن‌های پایینی قلب (بطن‌ها) به‌صورت تند و نامنظم می‌تپند. این امر مانع از گردش صحیح خون در بدن می‌شود. این می‌تواند خطرناک باشد و منجر به بیهوشی یا حتی مرگ، به‌ویژه در خواب یا استراحت شود. این بیماری به‌عنوان سندرم مرگ ناگهانی شبانه علت‌نامعلوم نامیده می‌شود زیرا افراد مبتلا به آن اغلب در خواب می‌میرند. سندرم بروگادا نادر است. حدود 5 نفر از هر 10،000 نفر در سراسر جهان را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد. علائم اغلب در بزرگسالی شروع می‌شوند. اما این اختلال می‌تواند در هر سنی از جمله نوزادی ایجاد شود. میانگین سنی مرگ مرتبط با این بیماری 40 سالگی است.
علائم بالینی و تشخیص سندرم بروگادا
بروگادا (Brew-GAH-dah) سندرم یک بیماری نادر اما بالقوه تهدیدکننده حیات ریتم قلبی (آریتمی) است که گاهی اوقات به ارث می‌رسد. افراد مبتلا به سندرم بروگادا در معرض خطر بیشتری برای ایجاد ریتم نامنظم قلبی در بطن‌های قلب هستند. درمان سندرم بروگادا شامل اقدامات پیشگیرانه مانند کاهش تب و اجتناب از داروهایی است که ممکن است موجب آریتمی شوند. برخی از افراد مبتلا به سندرم بروگادا به دستگاه پزشکی موسوم به دفیبریلاتور قابل کارگزاری در بدن نیاز دارند. سندرم بروگادا اغلب هیچ علامت قابل‌توجهی ایجاد نمی‌کند. بسیاری از افراد مبتلا به سندرم بروگادا نمی‌دانند که به این بیماری مبتلا هستند. نشانه‌ها و علائمی که ممکن است با سندرم بروگادا مرتبط باشد عبارت‌اند از:
- سرگیجه
- بیهوشی
- خس‌خس‌کردن و تنگی نفس، به‌ویژه در شب
- ضربان نامنظم یا تپش قلب
- ضربان بسیار سریع و آشفته قلب
- تشنج
برای تشخیص سندروم بروگادا از روش‌های زیر استفاده می‌شود:
- الکتروکاردیوگرام (EKG): این آزمایش فعالیت الکتریکی‌ای را که باعث ضربان قلب می‌شود، ثبت می‌کند. ازآنجایی‌که الگوی متداول سندرم بروگادا ممکن است در ابتدا ظاهر نشود، ارائه‌دهنده خدمات ممکن است بلافاصله آزمایش را دو بار دیگر تکرار کند. آنها بین آزمایش‌ها الکترودها را جابه‌جا می‌کنند تا بتوانند الگو را ثبت کنند. همچنین ممکن است EKG را قبل و بعد از صرف وعده‌غذایی سنگین انجام دهند.
- EKG با دارو: قبل از انجام EKG، ارائه‌دهنده ممکن است دارویی به شما بدهد که به الگوی بروگادا کمک می‌کند در صورت ابتلا به این شرایط، در نوار EKG نمایان شود. ارائه‌دهنده ممکن است این آزمایش را تست چالش دارویی بنامد.
- آزمایش ژنتیک: این آزمایش می‌تواند تأیید کند که شما دارای جهش ژنتیکی خاصی هستید که نشان‌دهنده سندرم بروگادا است. سایر اعضای خانواده نیز ممکن است بخواهند این آزمایش را برای جهش انجام دهند.
انواع داروهای پرخطر و ممنوعه
مصرف داروهای ممنوعه در بیماران سندرم بروگادا بسیار مضر است. دلیل اصلی این است که این بیماران از قبل یک وضعیت آریتموژنیک زمینه‌ای در قلب خود دارند، به این معنی که سیستم الکتریکی تنظیم‌کننده ضربان قلب آنها دچار نقص است. بر همین اساس، مصرف برخی داروها می‌تواند باعث تشدید اختلال ریتم و القای آریتمی‌های خطرناک و تهدیدکننده حیات در این بیماران شود.
شواهد و مستندات پزشکی نشان می‌دهد که داروهای خاصی احتمال بروز آریتمی و تغییرات مضر قلبی را در بیماران بروگادا افزایش می‌دهد. همین موضوع باعث تدوین دستورالعمل‌هایی برای منع مصرف و اجتناب از تجویز این داروها در این بیماران شده است. عدم رعایت این دستورالعمل‌ها می‌تواند منجر به بروز عوارض تهدیدکننده حیات مانند توقف ناگهانی قلب شود.
داروهای ضدآریتمی |
داروهای اعصاب و روان |
بیهوش کننده ها و مسکن ها |
| فلکائینابد | بوپروپیون | کتامین |
| پروپافنون | کاربامازپین | ادروفونیوم |
| آمیودارون | کلوتیاپین | دیمن هیدرینات |
| سیبنزولین | سیامازین | متوکلوپرامید |
| دیسوپیرامید | دوزولپین | ترفنادین/ فکسوفنادین |
| لیدوکائین | دوکسپین | ترامادول |
| پروپرانولول | فلوکستین | دیفن هیدرامین |
| وراپامیل | فلووکسامین | اینداپامید |
| ورناکالانت | ایمیپرامین | |
| لاموتریژین | ||
| ماپروتیلین | ||
| پاروکستین | ||
| پرفنازین | ||
| فنی‌توئین |
سایر موارد ممنوع برای بیماران بروگادا
رعایت موارد ممنوعه در سندرم بروگادا از اهمیت زیادی برخوردار است. همان‌طور که پیش‌تر اشاره شد، ازآنجایی‌که این عوارض موارد ممنوعه می‌توانند تهدیدکننده حیات باشند، پرهیز مطلق از مصرف این مواد و رعایت سایر توصیه‌های پزشکی امری حیاتی به شمار می‌رود. بی‌توجهی به این موضوع می‌تواند منجر به وخامت بیماری، بستری مکرر در بیمارستان و حتی مرگ زودرس گردد؛ بنابراین آگاهی و عمل به توصیه‌ها نقش مهمی در پیشگیری از عوارض جبران‌ناپذیر این بیماری دارد. علاوه بر داروها، موارد زیر برای بیماران مبتلا به سندرم بروگادا ممنوع است:
- الکل: مصرف الکل باید کاملاً قطع شود. الکل می‌تواند باعث القای آریتمی بطنی خطرناک و افزایش خطر مرگ ناگهانی شود.
- ورزش‌های سنگین: انجام ورزش‌های شدید و سنگین ممنوع است. این ورزش‌ها خطر بروز آریتمی و مرگ ناگهان را افزایش می‌دهند.
- سیگار: مصرف دخانیات و سیگار باید کاملاً قطع شود. سیگار خطر آریتمی و بیماری‌های قلبی را بالا می‌برد.
- استرس و اضطراب: استرس و اضطراب باید به حداقل برسد. کنترل استرس و یادگیری مدیریت آن توصیه می‌شود. استرس مزمن می‌تواند باعث تشدید علائم و خطر آریتمی شود.
سخن پایانی
سندرم بروگادا یک اختلال الکتریکی قلبی است که مصرف برخی داروها و مواد می‌تواند باعث تشدید آن و بروز عوارض خطرناک از جمله آریتمی بطنی و مرگ ناگهانی شود. ازاین‌رو رعایت نکات احتیاطی در مصرف داروها و دوری از موادی مانند الکل، محرک‌ها، دخانیات و ورزش‌های سنگین بسیار حائز اهمیت است. همچنین کنترل استرس نیز توصیه می‌شود. با رعایت این نکات، می‌توان از بروز عوارض جدی جلوگیری کرده و کیفیت زندگی بیماران مبتلا به سندرم بروگادا را بهبود بخشید.
منابع و مآخذ
