نارسایی قلبی چیست؟

نارسایی قلبی یا همان نارسایی احتقانی قلبی به دلیل ناتوانی عضله قلب در پمپاژ خون اتفاق می افتد. برخی تغییر شرایط به معنای بزرگ شدن کل قلب یا افزایش حجم حفرات موجود در قلب است که آن ها را نیز می توان به عنوان اصلی ترین علل نارسایی قلبی نام برد.

نارسایی قلبی در د و دسته ی نارسایی قلبی چپ و نارسایی قلبی راست تقسیم بندی می شود. به طور کلی انواع نارسایی قلبی به دو حالت نارسایی قلبی با کاهش کسر جهشی و بدون کاهش کسر جهشی هستند که در برخی موارد می توانند به نارسایی قلبی بدخیم تبدیل شوند. برای بررسی دقیق اینکه نارسایی قلبی در دسته های کسر جهشی غیر نرمال یا طبیعی قرار دارد باید از مشاوره پزشک متخصص قلب و عروق در این زمینه استفاده کنید.

از اصلی ترین دلایل نارسایی قلبی می توان به بیماری های عروق کرونر، فشار خون بالا، نارسایی دریچه قلب و کاردیومیوتراپی اشاره کرد. در ادامه از زبان دکتر محمود افتخار زاده، متخصص قلب و عروق و آریتمی، درباره دلایل نارسایی قلبی، خطرات و روش های درمان آن خواهید شنید.

نارسایی قلبی به چه معناست؟

نارسایی قلبی با نام نارسایی احتقانی قلب نیز شناخته می‌شود. این بیماری مربوط به ناتوانی عضله قلب در پمپاژ خون مورد نیاز بدن می‌باشد. وظیفه‌ی اصلی قلب، خون رسانی به سراسر بدن است و وقتی قلب نارسا می‌شود، قادر به انجام این وظیفه نخواهد بود.

البته در مواردی از بیماران، قلب برای انجام وظیفه خون‌رسانی به کل بدن، ناچار به تغییر  شرایط خود می‌شود. این تغییر شرایط به معنا بزرگ شدن کل قلب، یا افزایش حجم حفرات موجود در قلب است. البته به یاد داشته باشید که بیماری نارسایی قلب را باید با مشکلات مربوط به عروق کرونر جدا کرد.

افزایش فشار در دهلیزها موجب چه خواهد شد؟

با بالا رفتن فشار در دهلیز چپ، این فشار به سیاهرگ‌ها و عروق ریه منتقل می‌شود و باعث بالا رفتن فشار در سیاهرگ‌های ریه و مویرگ‌های ریوی خواهد شد. افزایش فشار به مویرگ‌های ریوی باعث می‌گردد که جدار مویرگ‌های باز شود و پلاسمای داخل خون از داخل خون خارج شود.

نارسایی قلب چپ چیست؟

زمانی که فشار در داخل سیاهرگ‌های ریوی بالا می‌رود، این فشار به سطح مویرگی منتقل می‌شود و در نتیجه این فشار مایعاتی که داخل پلاسما و خون وجود دارد، از داخل پلاسما خارج خواهد شد و وارد نسج ریه می‌شود.

نسج ریه مکانی اشباع از کیسه‌های هوا است. این کیسه‌ها باید همیشه پر از هوا باشد تا تبادل گازی ریه  انسان‌ها با هوای بیرون انجام گیرد. اما با فشار آمدن به مویرگ و خروج آب از جدار مویرگ‌های ریه، این کیسه‌ها پر از آب خواهند شد.

آب وارد شده بر انجام تبادل گازی ریه تاثیر می‌گذارد. در نتیجه این مسئله، در بسیاری از بیماران، تنگی نفس ایجاد خواهد شد. به این مراحل نارسایی قلب چپ می‌گویند.

همچنین در وبلاگ کلینیک آریتمی توانیر بخوانید:

• داروهای درمان نارسایی قلبی
• آریتمی قلبی چیست و چگونه درمان می‌شود؟

نارسایی قلب راست چیست؟

در نتیجه نارسایی قلبی راست، آب و مایعات داخل پلاسما به کبد منتقل می‌شود و باعث تورم و درد در کبد خواهد شد. حتی در مواردی نیز ممکن است آب در داخل کبد تجمع یابد.

از عوارض دیگر نارسایی قلب راست، ممکن است ورم پاها ایجاد شود. در واقع قلب برای اینکه بتواند پمپاژ کافی انجام دهد، فشار را بالا برده و در حاصل این مسئله، نارسایی ایجاد می‌گردد. به این مشکل، نارسایی قلب راست می‌گویند.

انواع نارسایی قلبی

دو نوع اصلی نارسایی قلبی داریم:

1) نارسایی قلبی با کاهش کسر جهشی

2) نارسایی قلبی بدون کاهش کسر جهشی (قلب در این مورد خوب منقبض می‌شود اما فشار در داخل دهلیزها، در حفرات بطنی و انتهای دیاسول، بالا است.)

نارسایی قلبی با کاهش کسر جهشی

نارسایی قلبی با کاهش کسر جهشی، یکی از بیماری‌های شایع قلبی در جوامع امروزی است. در این مقاله، به بررسی علت‌های ایجاد این بیماری و راه های درمان آن خواهیم پرداخت.

نارسایی قلبی با کاهش کسر جهشی چیست؟

قلب در هر انقباض باید حدود 60 درصد از حجم خون داخل خود را تخلیه کند. به عنوان مثال اگر 100 سی ‌سی خون در داخل قلب وجود داشته باشد، با هر انقباض باید حدود 60 سی ‌سی از آن را تخلیه کند.

اگر میزان خروج خون از قلب به زیر 50 درصد برسد، کاهش کسر جهشی رخ می‌دهد و نارسایی قلبی ناشی از این اختلال را نارسایی قلبی با کاهش کسر جهشی می ‌نامیم. این اختلال قلبی یکی از مهم‌ترین بیماری‌های قلب است و درمان آن بسیار حیاتی است.

علت نارسایی قلبی با کاهش کسر جهشی چیست؟

نارسایی قلبی با کاهش کسر جهشی به علت بیماری در عضله قلب رخ می ‌دهد. این بیماری عضله قلبی می‌تواند به دلایل زیر ایجاد شود:

1- بیماری اولیه عضله قلب که اصطلاحا کاردیومیوپاتی خوانده می‌شود.

2- اختلال در نقاط دیگر قلب، مانند بیماری‌‌های مربوط به دریچه‌ قلب یا عروق کرونر، که در نهایت عضله قلب را تحت تاثیر قرار می‌دهد.

برای مثال، فردی که یک نارسایی مزمن در دریچه آئورت یا دریچه میترال دارد، در دراز مدت ممکن است دچار کاهش کسر جهشی، بیماری عضله قلب، فیبروز، نسج مرده و اسکار در عضله قلب شود. همچنین، در افرادی که مبتلا به بیماری مزمن عروق کرونر هستند، پیش‌ بینی می‌شود که در طول زمان، کسر جهشی قلب کاهش یابد.

علاوه بر این، به طور حاد و بر اثر سکته قلبی، کسر جهشی قلب کاهش پیدا می‌کند و سلول‌‌های میوکارد (سلول‌های عضله قلب که انقباض را به عهده دارند) با سلول‌های دیگری که نمی‌توانند عمل انقباض را انجام دهند، جایگزین شوند که به این سلول‌ها، نسج کلاژن یا نسج اسکار گفته می‌شود و در نهایت باعث می‌شوند عملکرد قلب دچار اختلال شود.

مشکلات ناشی از نارسایی قلبی با کاهش کسر جهشی چیست؟

وجود این بیماری می ‌تواند مشکلات مختلفی در روند خونرسانی بدن ایجاد کند. این مشکلات ممکن است شامل موارد زیر باشد:

1) با کاهش کسر جهشی، قلب برای خونرسانی به ارگان‌‌های حیاتی بدن مانند مغز و عضلات، بزرگ می‌شود تا خون بیشتری را بتواند پمپ کند. این بزرگ شدن حجم قلب، مسائل و مشکلات دیگری را به دنبال خواهد داشت.

2) قلب برای جبران کاهش خونرسانی، تعداد ضربانات را بالا می‌برد که این مسئله باعث می‌شود با کوچک‌ترین فعالیتی، ضربان قلب به شدت بالا برود و فرد دچار تنگی نفس شود.

3) قلب جهت جبران اثر کاهش کسر جهشی، فشار در حفرات قلبی را بالا می‌برد. این مسئله باعث فشار به وریدها و سیاهرگ‌های ریوی می‌شود که در نهایت، باعث تجمع آب در ریه و ایجاد ادم ریوی خواهد شد.

چرا درمان نارسایی قلبی با کاهش کسر جهشی اهمیت زیادی دارد؟

مشکلات مربوط به ضربان قلب، فشار در حفرات قلب، تجمع آب در اندام‌‌ها و افزایش حجم قلب را می‌توان تا حد زیادی با درمان‌های دارویی کنترل کرد.

اما این بیماری جنبه قابل توجهی دیگری نیز دارد. کاهش کسر جهشی به مرور زمان، باعث به وجود آمدن نسج مرده در قلب می‌شود که این مسئله زمینه ساز آریتمی‌های قلبی خواهد بود. به همین علت، حدود 50 درصد از بیمارانی که به علت بیماری‌های مختلف کاهش کسر جهشی دارند، دچار مرگ ناگهانی می‌شوند. از این رو، تشخیص و درمان به موقع این نارسایی قلبی اهمیت بسیار بالایی دارد.

دستگاه ICD برای درمان کاهش کسر جهشی

اگر کسر جهشی قلب از یک حدی پایین‌تر باشد، پزشک ممکن است استفاده از دستگاه دفیبریلاتور یا ICD را توصیه کند. این دستگاه در کاهش ریسک مرگ ناگهانی بسیار موثر است.

درمان دارویی بیماران نارسایی قلب با کاهش کسر جهشی

درمان دارویی بیماران با  نارسایی قلب با کاهش کسر جهشی از طریق روش چهارگانه دارویی انجام می‌شود. در این روش، چهار رده دارویی مختلف وجود دارد که بدون توجه به علائم، لازم است مصرف شود. علاوه بر این، برای کنترل علائم نیز پزشک با توجه به علامت‌های هر بیمار، داروهای مناسب را تجویز خواهد کرد؛ به عنوان مثال، برای کاهش آب بدن و برطرف کردن ادم، داروهای مدر تجویز می‌شود.

درمان چهارگانه دارویی در کنار درمان علامتی باعث خواهد شد که علائم بیماری کمتر شود و همچنین روند پیشرفت بیماری عضله قلب کندتر شود و در نتیجه طول عمر بیشتری را برای فرد به همراه داشته باشد.

نارسایی قلبی با کسر جهشی نرمال

نارسایی قلبی با کسر جهشی نرمال، برخلاف تصورات گذشته، یک بیماری شایع محسوب می‌شود و تشخیص و درمان موثر آن، اهمیت بسیار حیاتی برای بیماران دارد. در بیمارانی که مبتلا به این نوع از نارسایی قلبی هستند، عضله قلبی قدرت خارج کردن خون کافی از قلب را دارد.

کسر جهشی نرمال یعنی در هر انقباض، بیش از 50 درصد خونی که در حفرات قلب وجود دارد، از قلب خارج شود. اما این خروج طبیعی خون به معنای سالم بودن قلب نیست، بلکه به دلایلی مانند اختلال در میوکارد قلب و بیماری اولیه عضله قلبی، فشار در حفرات قلبی افزایش پیدا کرده و این موضوع باعث تنگی نفس، درد شکم، ایجاد لخته خون و سایر عوارض خطرناک می‌شود. در ادامه مقاله، علائم، عوارض و روش‌های درمان این بیماری را بررسی خواهیم کرد.

علائم نارسایی قلبی با کسر جهشی طبیعی

همانطور که اشاره شد، کسر جهشی طبیعی بالای 50 درصد در بیماران مبتلا به این نوع نارسایی به معنای طبیعی بودن عملکرد قلب نیست. در این بیماران، فشار داخل حفرات قلب بالا است و این فشار بالا به ریه‌ها، کبد و احشا شکمی برگشت می‌کند و باعث تجمع مایع در بافت‌های مختلف می‌شود. علائمی که معمولا در این بیماران مشاهده می‌شود، می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

1. ادم ریوی که در موارد خفیف‌تر، فرد هنگام فعالیت دچار تنگی نفس می‌شود. اما در موارد شدیدتر، فرد در هنگام استراحت نیز دچار تنگی نفس و کمبود اکسیژن می‌شود.
2. تجمع مایع در شکم و پاها که به صورت ورم شکم و ورم پا قابل مشاهده است.
3. احساس درد شکمی که به دلیل تجمع مایع در کبد، به خصوص در موارد حاد، ایجاد می‌شود. زمانی که خون و مایع بیشتری در کبد جمع می‌شود، جدار خارجی کبد تحت فشار قرار می‌گیرد و باعث ایجاد درد و ناراحتی در سمت راست شکم می‌شود.

عوارض نارسایی قلبی با کسر جهشی نرمال چیست؟

در ابتدا تصور می‌شد که این اختلال، یک نارسایی قلبی خوش خیم است و با درمان دارویی می‌توان علائم آن را برطرف کرد. اما در دهه‌های اخیر، پزشکان متوجه شدند برخلاف تصور، این فرم از نارسایی قلبی می‌تواند عوارض بسیار خطرناکی برای بیمار ایجاد کند.

امروزه مطالعات گسترده‌ای بر روی این بیماری نشان می‌دهد، عدم تشخیص به موقع و درمان آن می‌تواند باعث افزایش مرگ و میر، کاهش طول عمر و ایجاد آریتمی های قلبی در دهلیز و بطن می‌شود. یکی از شایع‌ترین آریتمی‌های قلبی در این بیماران، فیبریلاسیون دهلیزی است که این خود باعث تشدید نارسایی قلبی و تشکیل شدن لخته می‌شود و در نهایت، می‌تواند منجر به سکته مغزی شود.

در نتیجه، نارسایی قلبی با کسر جهشی نرمال برخلاف تصوراتی که در گذشته وجود داشت، یک بیماری خوش خیم نیست و لازم است این بیماران تحت مراقبت و درمان قرار بگیرند.

تشخیص نارسایی قلبی با کسر جهشی نرمال

با توجه به اینکه این بیماری به تازگی مورد توجه پزشکان قرار گرفته و هنوز مطالعات کافی بر روی آن انجام نگرفته، تشخیص آن کمی دشوار است. یکی از روش‌های تشخیص نارسایی قلبی با کسر جهشی نرمال، اندازه گیری ماده‌ای خاص در خون است که در هنگام نارسایی افزایش پیدا می کند. در افرادی که کسر جهشی نرمال است اما با توجه به علائم، پزشک به نارسایی قلبی مشکوک می‌شود، اندازه گیری این ماده می‌تواند به تشخیص این بیماری کمک کند.

درمان نارسایی قلبی با کسر جهشی نرمال

در درمان علامتی این بیماری، استفاده از داروهای دیورتیک یا مدر می‌تواند علائم بیمار را کنترل کند، اما این درمان کافی نیست. برخلاف اطلاعات گسترده‌ای که در مورد داروهای موثر در درمان نارسایی قلبی با کاهش کسر جهشی و تاثیرات اثبات شده آنها وجود دارد، مطالعات در مورد درمان دارویی نارسایی قلبی با کسر جهشی نرمال همچنان ادامه دارد.

با این حال، چند داروی موثر برای درمان و جلوگیری از پیشرفت این بیماری پیشنهاد شده است. پژوهشگران معتقدند که حداقل دو رده دارویی مهم می‌تواند در این فرم از نارسایی، پیشرفت بیماری را کندتر کرده و طول عمر بیمار را افزایش دهد. در مقالات بعدی، در مورد درمان نارسایی‌های قلبی، بیشتر صحبت خواهیم کرد.

کلینیک آریتمی توانیر؛ معتبرترین کلینیک قلب تهران

کلینیک قلب آریتمی توانیر، یکی از شناخته‌شده‌ترین کلینیک‌های حال حاضر تهران به‌حساب می‌آید. دکتر محمود افتخار زاده و دکتر مهرداد میر معصومی نیز دو تن از متخصصین قلب و عروق شناخته‌شده در تهران هستند که سرپرستی این کلینیک را بر عهده دارند. جهت کسب اطلاعات بیشتر و رزرو نوبت با شماره 888881891 یا 88793628 تماس حاصل فرمایید. مشاره و رزرو نوبت از طریق واتساب به شماره 09127166410 است.