انواع آریتمی قلبی را احتمالا با تاکی کاردی بطنی یا اختلال در عملکرد گره سینوسی دهلیزی بشناسید. با این حال آریتمی های قلبی انواع مختلفی دارند که هر یک به تنهایی می توانند به عنوان یک بیماری قلبی و عروقی خطرناک شناخته شوند. انقباضات زودرس دهلیزی و بطنی، فیبریلاسیون دهلیزی یا بطنی، تاکی کاردی مسیر جانبی، فوق بطنی پاروکسیسمال و بازگشتی گره را می توان از انواع آریتمی قلبی خطرناک معرفی کرد.
در صورتیکه ضربان قلب افراد بزرگسال بیشتر از 100 ضربه در دقیقه باشد تاکی کاردی نامیده می شود. ضربان قلب آهسته یعنی کمتر از 60 ضربه در دقیقه نیز برادی کاردی نامیده می شود.میانگین افراد مبتلا به انواع آریتمی های قلبی حدود 1 نفر از هر 18 نفر است که به طور کلی حدود 5 درصد از افراد جامعه های مختلف درگیر آریتمی قلب هستند.
هدف از این مقاله بررسی این موضوع است که آیا آریتمی قلبی خطرناک است یا خیر. همچنینن ، باید دید که در چه صورتی باید به
فکر درمان آریتمی خود باشیم .
ضربان قلب پایین در آریتمی های خطرناک
ضربان قلب طبیعی برای افراد معمولی، در بازه ای مشخص بین 60 تا 100 تپش در دقیقه قرار می گیرید. خارج شدن از این بازه ممکن است نشانه ای از وجود بیماری باشد و باید آن را جدی گرفت. البته برای افراد ورزشکار تعداد ضربان می تواند پایین‌تر از 60 تپش در دقیقه باشد که کاملا طبیعی است و اتفاقا نشانه سلامت آن‌ها به حساب می‌آید.
برای افراد عادی، اگر تعداد ضربان قلب در هر دقیقه از 60 پایین‌تر باشد، ضربان قلب او را پایین می گویند. ضربان قلب پایین را حالتی از آریتمی قلبی می‌دانند و آن را تحت عنوان برادی کاردی (Bradycardia) می‌شناسند .
ضربان قلب سریع در انواع آریتمی خطرناک
مشخص کردن ضربان سریع، کاملا به وضعیت سلامت جسمی و سن افراد بستگی دارد و می تواند برای افراد مختلف متفاوت باشد؛ مانند آنچه درباره ضربان پایین قلب ورزشکاران اشاره شد. اما به طور معمول، در یک فرد بزرگسال معمولی، اگر تعداد تپش‌های قلب بیش از 100 ضربان در دقیقه باشد، آن را ضربان قلب سریع می دانند. در اصطلاح پزشگ به این حالت تاکی کاردی (Tachycardia) می گویند که نوعی آریتمی محسوب می‌شود .
ضربان قلب خطرناک چند است؟
شرایط مختلف می تواند باعث تغییر ضربان قلب فرد شود. برای مثال استرس یا شوک عصبی و یا انجام فعالیت های ورزشی می‌تواند ضربان لحظه ای قلب را تغییر دهند. اما اگر فرد حتی در حالت عادی و بدون هیچ یک از شرایط یاد شده، ی ضبان قلبی بالای
100 و یا پایین‌تر از 60 تپش در دقیقه داشته باشد، می توان ادعا کرد که ضربان قلب او وضعیتی غیر عادی و احتمالا خطرناک دارد و شخص مبتلا به آریتمی است. حال باید دید که برای این گونه افراد آیا آریتمی قلبی خطرناک است و تا چه حد باید آن را جدی بگریند. یک متخصص قلب و عروق خوب و ماهر می تواند فرد را در این باره معاینه و راهنمایی نماید.
ضربان قلب غیر نرمال چگونه است؟
تعداد تپش های قلب یک انسان می تواند به هر دلیلی تغییراتی داشته باشد. حتی برای یک شخص سالم هم می توان انتظار داشت که در برخی موارد دچار آریتمی شود. با این حال، ضربان قلب غیر نرمال که گاهی می تواند نشان دهنده بیماری فرد باشد، ممکن است به یک از دلایل زیر ایجاد گردد.
● آثار حمله قلبی
● تغییر ضربان ناشی از جراحی قلب
● کم کاری و پرکاری تیروئید
● مصرف داروهای خاص که تپش قلب را کاهش یا افزایش می‌دهند
● عدم برقراری تعادل در الکترولیت‌های خون مانند سدیم و پتاسیم
● کاهش جریان خون، منقبض و سفت شدن بافت قلب و آسیب دیدن ساختار قلب
● ایجاد اختلال در سیگنال های الکرییکی مربوط به ضربان قلب
● بروز احساسات نظیر استرس و هیجان
● مصرف برخی مواد محرک مانند الکل، تنباکو و کافئن و یا انجام فعالیت‌های ورزشی
همچنین در مواردی مانند تپش قلب در دوران بارداری آمار بالایی از غیرنرمال بودن ضربان قلب اعلام شده که در برخی موارد نشان دهنده بروز بیماری های قلبی مزمن و مخفی در مادر یا جنین هستند.
انواع مختلف آریتمی های قلبی خطرناک کدام اند؟
تاکی کاردی و برادی کاردی دو گروه کلی از آریتمی های قلبی به حساب می آیند. اما باید دید که زیرمجموعه های این گروه ها چه ویژگی‌هایی دارند و در چه حالتی به عنوان بیمار شناخته می‌شوند. از طرفی لازم است بررسی کنیم که در هر یک از این موارد آیا آریتمی قلبی خطرناک است و تا چه حد باید درمان را دنبال کرد. در ادامه به انواع مختلف آریتمی قلبی اشاره می کنیم.
● انقباضات زودرس دهلیزی
● فیبریلاسیون دهلیزی (AFib)
● فلاتر دهلیزی
● تاکی کاردی فوق بطنی پاروکسیسمال (PSVT)
● تاکی کاردی های مسیر جانبی
● تاکی کاردی بازگشتی گره (AVNRT)
● انقباضات زودرس بطن (PVC)
● تاکی کاردی بطنی (V-tach)
● فیبریلاسیون بطنی (V-fib)
● سندرم QT طولانی
موارد بالا با بروز ضربان بیش از اندازه قلب ایجاد می‌شوند. اما گاهی قلب در اثر مصرف برخی داروها و یا بروز بیماری های قلبی، دچار برادی کاردی می‌شود که با بیماری‌های زیر بروز می کند:
● اختلال در عملکرد گره سینوسی
● بلاک قلبی
انقباضات زودرس دهلیزی و آریتمی های خطرناک
فیبریلاسیون دهلیزی (AFib) به عنوان یکی از آریتمی های خطرناک
فیبریلاسیون دهلیزی (AFib) یکی از شایع‌ترین انواع آریتمی قلبی است که با ضربان‌های نامنظم و اغلب سریع دهلیزهای قلب مشخص می‌شود. در این وضعیت، سیگنال‌های الکتریکی قلب به صورت نامنظم و سریع در دهلیزها ایجاد می‌شوند که منجر به تپش قلب نامنظم و ناکارآمدی در پمپاژ خون می‌گردد.
فیبریلاسیون دهلیزی می‌تواند به صورت موقت (پاروکسیسمال) یا مداوم (پرسایستنت) رخ دهد. علائم آن شامل تپش قلب، سرگیجه، تنگی نفس، ضعف و خستگی است. با این حال، برخی از بیماران ممکن است هیچ علامتی نداشته باشند و این بیماری تنها از طریق بررسی‌های پزشکی تشخیص داده شود.
AFib اگر درمان نشود، می‌تواند خطر ابتلا به سکته مغزی و نارسایی قلبی را افزایش دهد. این خطر به دلیل تجمع خون در دهلیزها و تشکیل لخته‌های خونی است که می‌تواند به سمت مغز حرکت کرده و موجب سکته شود.
روش‌های درمانی فیبریلاسیون دهلیزی شامل داروهای ضد آریتمی برای کنترل ضربان قلب، داروهای ضد انعقاد برای پیشگیری از تشکیل لخته‌های خونی، و روش‌های مداخله‌ای مانند ابلیشن کاتتر یا کاشت دستگاه‌های قلبی (مانند ضربان‌ساز یا دفیبریلاتور) می‌باشد. علاوه بر این، تغییرات در سبک زندگی و مدیریت عوامل خطر مانند فشار خون بالا، دیابت، و چاقی نیز به عنوان بخش مهمی از برنامه درمانی توصیه می‌شود.
مهم ترین علائم آریتمی چیست؟
آریتمی می تواند به صورت علامت‌دار و یا بی علامت باشد. نکته مهم این است که برای بررسی اینکه آیا آریتمی قلبی خطرناک است یا خیر، فرد باید تحت معاینات پزشک دقیق قرار گیرد. چون بی علامت یا با علامت بودن آریتمی دلیلی بر خطرناکی آن
نخواهد بود. یک پزشک متخصص مجرب می‌تواند با اندازه گیری ضربان و تجویز برخی ابزار تخصصی‌تر مانند نوار قلب، وضعیت سلامت قلب شما را بررسی نماید.
با این حال، با مشاهده بعضی از علائم اولیه، لازم است که به پزشک مراجعه کرده و در صورت نیاز درمان را پیگریی نمایید. برخی از نشانه‌های آریتمی عبارت‌اند از :
● احساس تپش قلب
●تنگی نفس
● غش کردن
● احساس گرفتگی و درد در قفسه سینه
● احساس ضربات محکم به سینه
● احساس خستگی و ضعف، سرگیجه، سبک بودن سر، تاری دید
● اضطراب
● تعریق غیر طبیعی
تشخیص آریتمی خطرناک قلب چگونه است؟
ابزاری که به کمک آن ها می توان وجود آریتمی و نوع آن را تشخیص داد عبارت اند از :
● نوار قلب
● مانیتور هولتر (Holter Monitor)
● مانیتور ایونت (Event Monitor)
● واقعه نگر قابل کاشت
● تست استرس
● اکوکاردیوگرافی
● کاتتریزاسیون قلبی
● مطالعه الکتروفیزیولوژی
● آزمایش میز چرخان
پزشک با بررسی از طریق این ابزارها می‌تواند مشخص کند که آیا آریتمی قلبی خطرناک است و اینکه درمان فرد باید به چه شکلی انجام شود.
راه های درمان آریتمی های قلبی خطرناک
بعد از معاینه بیمار و مشخص شدن اینکه آیا آریتمی قلبی خطرناک است یا خیر، باید برنامه ریزی برای درمان انجام شود. روش‌های درمانی برای رفع یا کنترل آریتمی، برای برادی کاردی و تاکی کاردی متفاوت هستند. تشخیص به ییین راه درمانی برای آریتمی، به عهده پزشک متخصص است. برخی از مهم ترین روش ها عبارت اند از :
● دارو
● ابلیشن قلب
● جراحی کاردیوورژن قلب
● ضربان ساز
● دستگاه ICD
جراحی قلب در آریتمی های خطرناک
ممکن است روش های درمانی یاد شده، برای درمان آریتمی پاسخگو نباشند. در چنین مواقعی، پزشک متخصص تصمیم بر جراحی قلب بیمار می گیرد. عمل جراحی قلب به خاطر آریتمی، با روش‌های مختلفی انجام می‌شود. مهمترین روش‌های جراحی قلب عبارت اند از:
● جراحی به روش مارپیچی که به روش ماز (Maze) هم شناخته می‌شود.
● انجام جراحی بای پس عروق کرونر
کلینیک آریتمی توانیر یکی از مراکز معتبر تشخیص و درمان بیماری‌های مربوط به قلب در تهران به شمار می رود. جهت دریافت نوبت از این کلینیک با شماره های موجود در سایت تماس و یا از طریق لینک های ارتباطی اقدام نمایید.
