بررسی انواع آریتمی‌ قلبی خطرناک

انواع آریتمی قلبی خطرناک، شامل انقباضات زودرس دهلیزی و بطنی، فیبریلاسیون دهلیزی یا بطنی، تاکی کاردی مسیر جانبی، تاکی کاردی فوق بطنی پاروکسیسمال و تاکی کاردی بازگشتی به گره می باشند. احتمالا شما انواع آریتمی قلبی را، با تاکی کاردی بطنی یا اختلال در عملکرد گره سینوسی دهلیزی بشناسید؛ با این حال، آریتمی های قلبی انواع مختلفی دارند که هر یک به تنهایی، می توانند به عنوان یک بیماری قلبی و عروقی خطرناک شناخته شوند.

در صورتیکه ضربان قلب افراد بزرگسال، بیشتر از 100 ضربه در دقیقه باشد تاکی کاردی نامیده می شود؛ همچنین، ضربان قلب آهسته که کمتر از 60 ضربه در دقیقه تعریف می شود نیز، برادی کاردی نامیده می شود.

به لحاظ آماری، میانگین افراد مبتلا به انواع آریتمی های قلبی حدود 1 نفر از هر 18 نفر است؛ همچنین، به گزارش ژورنال AHA در اسفند ماه سال 1400، شیوع آریتمی‌ها بین 1.5 تا 5 درصد در جمعیت عمومی می باشد که فیبریلاسیون دهلیزی، شایع‌ترین نوع آنها است. هدف از این مقاله، بررسی این موضوع است که آیا آریتمی قلبی خطرناک است یا خیر؛ همچنینن، باید دید که در چه صورتی، باید به فکر درمان آریتمی خود باشیم.

ضربان قلب پایین در آریتمی های خطرناک

همانطور که گفته شد، ضربان قلب طبیعی افراد معمولی در بازه ای مشخص، و بین 60 تا 100 تپش در دقیقه قرار می گیرید؛ خارج شدن از این بازه، ممکن است نشانه ای از وجود بیماری باشد و باید آن را جدی گرفت. البته برای افراد ورزشکار، تعداد ضربان می تواند پایین‌تر از 60 تپش در دقیقه باشد که کاملا طبیعی است و اتفاقا، نشانه سلامت آن‌ها به حساب می‌آید‌.

برای افراد عادی، اگر تعداد ضربان قلب در هر دقیقه از 60 پایین‌تر باشد، گفته می شود ضربان قلب فرد پائین است؛ ضربان قلب پایین، حالتی از آریتمی قلبی شناخته شده و به آن برادی کاردی (Bradycardia) می گویند.

ضربان قلب سریع در انواع آریتمی خطرناک

مشخص کردن ضربان سریع، کاملا به وضعیت سلامت جسمی و سن افراد بستگی دارد و می تواند برای افراد مختلف متفاوت باشد؛ مانند آنچه درباره ضربان پایین قلب ورزشکاران اشاره شد.

به طور معمول، در یک فرد بزرگسال معمولی، اگر تعداد تپش‌های قلب بیش از 100 ضربان در دقیقه باشد، ضربان قلب فرد سریع شناخته می شود. در اصطلاح پزشکی، به این حالت تاکی کاردی (Tachycardia) می گویند و نوعی آریتمی محسوب می‌شود .

ضربان قلب خطرناک چند است؟

شرایط مختلف، می تواند باعث تغییر ضربان قلب فرد شود؛ برای مثال، استرس، شوک عصبی و یا انجام فعالیت های ورزشی می‌تواند ضربان لحظه ای قلب را تغییر دهد. در صورتی که فرد حتی در حالت عادی و بدون هیچ یک از شرایط یاد شده، ضربان قلبی بالای 100 و یا پایین‌تر از 60 تپش در دقیقه داشته باشد؛ می توان ادعا کرد که ضربان قلب او، وضعیتی غیر عادی و احتمالا خطرناک دارد و شخص مبتلا به آریتمی قلبی است.
حال باید دید که برای این گونه افراد، آیا آریتمی قلبی خطرناک است و تا چه حد باید آن را جدی بگیرند. یک متخصص قلب و عروق خوب و ماهر، می تواند فرد را بطور حرفه ای و استاندارد معاینه و راهنمایی نماید.

ضربان قلب غیر نرمال چگونه است؟

تعداد تپش های قلب یک انسان، می تواند به هر دلیلی تغییراتی داشته باشد؛ حتی برای یک شخص سالم هم می توان انتظار داشت که در برخی موارد، دچار آریتمی شود. ضربان قلب غیر نرمال، گاهی می تواند نشان دهنده بیماری فرد باشد؛ ازجمله دلایل ضربان قلب غیر نرمال، میتوان به موارد زیر اشاره کرد:

• آثار حمله قلبی
• تغییر ضربان ناشی از جراحی قلب
• کم کاری و پرکاری تیروئید
• مصرف داروهای خاص که تپش قلب را کاهش یا افزایش می‌دهند
• عدم برقراری تعادل در الکترولیت‌های خون مانند سدیم و پتاسیم
• کاهش جریان خون، منقبض و سفت شدن بافت قلب و آسیب دیدن ساختار قلب
• ایجاد اختلال در سیگنال های الکرییکی مربوط به ضربان قلب
• بروز احساسات نظیر استرس و هیجان
• مصرف برخی مواد محرک مانند الکل، تنباکو و کافئین و یا انجام فعالیت‌های ورزشی

همچنین، در تپش قلب دوران بارداری آمار نسبتا بالایی از غیرطبیعی بودن ضربان قلب، اعلام شده است؛ که این موارد، نشان دهنده بروز بیماری های قلبی مزمن و مخفی، در مادر یا جنین هستند.

انواع مختلف آریتمی های قلبی خطرناک کدام اند؟

تاکی کاردی و برادی کاردی، دو گروه کلی از آریتمی های قلبی به حساب می آیند؛ اما، باید دید که زیرمجموعه های این گروه ها چه ویژگی‌هایی دارند و در چه حالتی به عنوان بیماری شناخته می‌شوند. از طرفی، لازم است بررسی کنیم که در هر یک از این موارد، آیا آریتمی قلبی خطرناک است؟ و تا چه حد باید درمان را دنبال کرد؟ در ادامه به انواع مختلف آریتمی قلبی اشاره خواهیم کرد:

1. انقباضات زودرس دهلیزی
2. فیبریلاسیون دهلیزی (AFib)
3. فلاتر دهلیزی
4. تاکی کاردی فوق بطنی پاروکسیسمال (PSVT)
5. تاکی کاردی های مسیر جانبی
6. تاکی کاردی بازگشتی گره (AVNRT)
7. انقباضات زودرس بطن (PVC)
8. تاکی کاردی بطنی (V-tach)
9. فیبریلاسیون بطنی (V-fib)
10. سندرم QT طولانی
11. اختلال در عملکرد گره سینوسی
12. بلاک قلبی

موارد بالا، با بروز ضربان بیش از اندازه بالای قلب ایجاد می‌شوند؛ اما، گاهی قلب در اثر مصرف برخی داروها و یا بروز بیماری های قلبی، دچار برادی کاردی می‌شود که به صورت بیماری‌های زیر بروز می کند.

مهم ترین علائم آریتمی چیست؟

آریتمی می تواند به صورت علامت‌دار و یا بی علامت باشد؛ باید توجه داشت که بی علامت یا با علامت بودن آریتمی، دلیلی بر خطرناکی آن نبوده و برای بررسی این‌که آیا آریتمی قلبی خطرناک است یا خیر، فرد باید تحت معاینات دقیق پزشک قرار گیرد. یک پزشک متخصص مجرب، می‌تواند با اندازه گیری ضربان و تجویزو بکارگیری برخی ابزار تخصصی‌تر مانند نوار قلب، وضعیت سلامت قلب شما را از نظر ابتلا به آریتمی های خطرناک قلبی بررسی نماید.

با این حال، با مشاهده بعضی  از علائم اولیه، لازم است که به پزشک مراجعه کرده و در صورت نیاز درمان را پیگیری نمایید. برخی از نشانه‌های آریتمی های خطرناک قلبی عبارت‌اند از:

• احساس تپش قلب
• تنگی نفس
• غش کردن
• احساس گرفتگی و درد در قفسه سینه
• احساس ضربات محکم به سینه
• احساس خستگی و ضعف، سرگیجه، سبک بودن سر، تاری دید
• اضطراب
• تعریق غیر طبیعی

تشخیص آریتمی خطرناک قلب چگونه است؟

برخی ابزار ها و تست هایی که به کمک آن ها، می توان وجود آریتمی قلبی خطرناک و نوع آن را تشخیص داد عبارت اند از:

1. نوار قلب
2. مانیتور هولتر (Holter Monitor)
3. مانیتور ایونت (Event Monitor)
4. واقعه نگر قابل کاشت
5. تست استرس
6. اکوکاردیوگرافی
7. کاتتریزاسیون قلبی
8. مطالعه الکتروفیزیولوژی
9. آزمایش میز چرخان

پزشک با بررسی از طریق این ابزارها، می‌تواند مشخص کند که آیا آریتمی قلبی خطرناک است یا خیر و اینکه درمان فرد، باید به چه شکلی انجام شود.

راه های درمان آریتمی های قلبی خطرناک

بعد از معاینه بیمار و مشخص شدن اینکه آیا آریتمی قلبی خطرناک است یا خیر، در صورت لزوم باید برنامه ریزی برای درمان انجام شود. روش‌های درمانی جهت رفع یا کنترل آریتمی، در برادی کاردی و تاکی کاردی متفاوت هستند؛ تشخیص بهترین راه درمانی برای آریتمی، به عهده پزشک متخصص است. برخی از مهم ترین روش های درمان آریتمی قلبی خطرناک عبارت اند از:

1. دارو
2. ابلیشن قلب
3. جراحی کاردیوورژن قلب
4. ضربان ساز
5. دستگاه ICD

جراحی قلب در آریتمی های خطرناک

ممکن است روش های درمانی یاد شده، برای درمان آریتمی پاسخگو نباشند؛ در چنین مواقعی، پزشک متخصص تصمیم بر جراحی قلب بیمار می گیرد. عمل جراحی قلب به خاطر آریتمی، با روش‌های مختلفی انجام می‌شود. مهم‌ترین روش‌های جراحی قلب، در آریتمی های قلبی خطرناک عبارت اند از: اول جراحی به روش مارپیچی؛ که تحت عنوان روش ماز (Maze) هم شناخته می‌شود؛ و دومانجام جراحی بای پس عروق کرونر.

کلینیک آریتمی توانیر، یکی از مراکز معتبر تشخیص و درمان آریتمی های قلبی خطرناک در پایتخت به شمار می رود؛ جهت دریافت نوبت از کلینیک آریتمی توانیر تهران، با شماره های موجود در بخش تماس با ما و یا از طریق لینک های ارتباطی اقدام نمایید.