غش کردن و علت‌های قلبی و مغزی

غش کردن می‌تواند علت‌های مختلفی داشته باشد و همیشه به دلیل مشکلات عصبی رخ نمی‌دهد. اگرچه که این عارضه، مشکل نسبتا شایعی محسوب می‌شود؛ با این حال، نباید از آن به سادگی عبور کرد و لازم است علت آن پیگیری و در صورت نیاز درمان شود. در ادامه این مقاله، در مورد علت‌های مختلف غش کردن بیش‌تر صحبت خواهیم کرد.

غش کردن به چه معنا است؟

غش یا سنکوپ(syncope)، به معنای از دست دادن موقت هوشیاری است. تخمین زده می‌شود، که از هر سه نفر یک نفر در مقطعی از زندگی خود غش می‌کند. فردی که غش می‌کند معمولا در عرض چند دقیقه به هوش می‌آید، به سرعت بهبود می‌یابد و به حالت عادی باز می‌گردد. اما گاهی اوقات، غش کردن می‌تواند نشانه یک وضعیت پزشکی جدی و یا حتی بیماری قلبی باشد، بنابراین پیگیری و تشخیص دلیل این اتفاق، بسیار مهم است.

 علائم غش کردن

برخی از نشانه‌هایی که فرد در هنگام غش کردن تجربه می‌کند، شامل موارد زیر است:

1. احساس ضعف که می‌تواند شامل سرگیجه، سبکی سر و حالت تهوع باشد.
2. سیاه و تیره شدن میدان دید فرد.
3. از دست دادن کنترل عضلات، که به دلیل از دست دادن هوشیاری اتفاق می‌افتد.

علت‌ های غش

غش کردن زمانی اتفاق می‌افتد که فشار خون فرد، به طور ناگهانی افت می‌کند و در نتیجه، جریان خون به مغز کاهش می‌یابد.

برخی از عواملی که می‌توانند بر کاهش ناگهانی فشار خون تاثیر بگذارند، عبارتند از:

1. آريتمی‌های قلبی (arrhythmia) و بلوك‌های قلبی
2. ضايعات دريچه‌ای يا بيماری‌های عضله قلب
3. سنكوپ‌های رفلكسی به علت تحريك عصب واگ
4. افت فشار بدنبال خونریزی
5. افت فشار به دلايل دارويی
6. سندرم‌هاي ژنتيكي خاص مثل QT طولانی
7. و علل ديگر

غش کردن به دلیل تحریک عصب واگ

یکی از رایج‌‌ترین انواع غش کردن، ناشی از نوعی سیگنال متقاطع بین مغز و عصب واگ (عصب بزرگی که از مغز به قلب و احشای شکمی می‌‌رود) می‌باشد. وقتی این عصب بیش از حد تحریک شود، مثلا  ایستادن طولانی مدت، دیدن خون، ناراحتی عاطفی، تروما و یا درد ممکن است فرد غش کند. در چنین مواردی، معمولا علت غش کردن تحریک بیش از حد عصب واگ می باشد.

غش کردن به دلیل تحریک سینوس کاروتید

برخی از افراد، به دلیل تحریک سینوس کاروتید در رگ‌های ناحیه گردن با چرخاندن ناگهانی سر خود یا تنگ بودن یقه لباسشان، غش می‌کنند. زور زدن برای اجابت مزاج یا حتی ادرار کردن نیز، گاهی اوقات می‌تواند باعث غش کردن شود.

افت قند و غش کردن

غش همچنین، می‌تواند در افرادی که هیپوگلیسمی (hypoglycemia) یا قند خون پایین دارند، اتفاق بیفتد؛ این مورد، در بین افراد دیابتی به دلیل نوسان سطح انسولین بسیار شایع است. کم آبی بدن نیز، به ویژه در افراد مسن، می‌تواند باعث غش شود.

داروهایی که موجب غش کردن می‌شوند

برخی از داروها مانند دیورتیک‌ها، داروهای قلبی، داروهای روان‌ پزشکی، آنتی هیستامین‌‌ها، مواد مخدر و الکل نیز می‌‌توانند باعث غش کردن شوند.

در این بین، داروهای دسته آلفا بلاکر ها، نیترات ها، لوودوپا و داروهای ضد افسردگی بیشترین ریسک غش کردن را ایجاد می کنند. و در وهله بعدی داروهای بلوک کننده کانال کلسیمی، بتا بلاکر ها، دیورتیک (ادرار آور) ها، بنزودیازپین ها و موارد مخدر قرار میگیرند. Drug-Related Orthostatic Hypotension: Beyond Anti-Hypertensive Medications – PMC (nih.gov)

چه زمانی غش کردن به معنای بیماری قلبی است؟

اگرچه این وضعیت کمتر شایع است، اما برخی از مشکلات جدی قلبی می‌توانند باعث غش شوند. به گفته متخصصین قلب و عروق، شایع‌ترین دلایل مربوط به قلب برای غش کردن، مشکلات سیستم الکتریکی قلب است که شامل ضربان قلب بسیار آهسته (برادی کاردی) یا ضربان بسیار سریع قلب (تاکی کاردی) می شود. ^{Cardiovascular Syncope (Fainting): What You Need to Know | Children’s Hospital of Philadelphia (chop.edu)}

سایر علل کمتر شایع مربوط به غش شامل بزرگ شدن قلب، ضعیف شدن قلب، پارگی در آئورت یا آسیب به عضله قلب در اثر حمله قلبی است.

غش همچنین، ممکن است نشانه‌ای از اختلال در دریچه قلبی باشد. قلب، دارای چهار دریچه است که همه آنها باید به درستی باز و بسته شوند، تا خون به آرامی در قلب شما جریان داشته باشد. اگر مشکلی در دریچه قلبی وجود داشته باشد، اندام‌های مختلف بدن از جمله مغز، ممکن است خون اکسیژن ‌دار کافی دریافت نکنند و فرد غش کند.

تنگ شدن آئورت، به عنوان رگ اصلی قلب، به دلیل سفت شدن دریچه آئورت، شایع‌ترین علت غش به دلیل مشکل در دریچه قلبی فرد است. این وضعیت، معمولا با افزایش سن رخ می‌دهد.

هنگام غش کردن چه باید کرد؟

گاهی غش کردن، به دلیل موارد خوش خیمی چون فعالیت بیش از حد در گرما و یا احساس ناراحتی به دلیل خون گیری، رخ می‌دهد. در صورتی که پزشک علت غش کردن را خوش خیم نداند، لازم است سریعا به متخصص قلب مراجعه کنید تا علت‌های مربوط به قلب بررسی شود.

در کشور ما و به اشتباه، با تکرار غش برای پیگیری به متخصص مغز و اعصاب مراجعه می کنند؛ در حالی که، نباید غش کردن و از حال رفتن را با بیماری صرع و تشنج اشتباه گرفت.

آیا غش کردن درمان می شود؟

مهم ترین عامل در درمان غش کردن، پیدا کردن علت اتفاق افتادن آن است. در بسیاری از موارد، غش کردن به علت افت فشار خون و مشکلات قلبی اتفاق می افتد که در صورت مراجعه سریع و به موقع برای درمان زیر نظر متخصص قلب و عروق، غش کردن درمان می شود. 

درمان مشکلات قلبی و غش کردن در کلینیک توانیر تهران

کلینیک آریتمی توانیر واقع در تهران، خیابان ولیعصر، خیابان عباسپور، پلاک 22 با جمعی از مجرب‌ترین اعضای کادر درمان و پزشکان متخصص، از جمله دکتر محمود افتخار زاده و دکتر مهرداد میر معصومی، به درمان مشکلات قلبی بیماران همچون غش کردن پرداخته و همواره در تلاش بوده تا سلامتی و تندرستی را برای بیماران به ارمغان آورد.

جهت کسب اطلاعات بیشتر و رزرو نوبت با شماره 888881891 یا 88793628 تماس حاصل فرمایید. همچنین مشاره و رزرو نوبت از طریق واتساب به شماره 09127166410 است.