سنکوپ در اطفال: علل، علائم و روش‌های تشخیص

یکی از اختلالات نگران‌کننده‌ای که در اطفال مشاهده می‌شود، این است که كودك به‌طور ناگهانی هوشیاری خود را از دست می‌دهد و به‌ اصطلاح سنکوپ در اطفال رخ می‌دهد. گاهی اوقات، از دست دادن هوشیاری می‌تواند با تشنج همراه باشد که نگران‌ کننده است.

البته باید بدانید که، غش کردن کودکان می‌تواند منشأ قلبی داشته باشد و با صرع یا همان تشنج در کودک، اشتباه گرفته شود؛ در واقع، كودكانی وجود دارند که سنكوپ می‌كنند و با درمان‌های ضد تشنج تحت نظر هستند اما، متأسفانه این حملات با داروهای ضد تشنج درمان نمی‌شوند، چراکه علت افت هوشیاری کودک تشنج نیست.

در این مقاله، به بررسی سنکوپ در کودکان و منشا و علائم آن می‌پردازیم؛ لطفا تا پایان این مقاله با ما همراه باشید.

سنكوپ ناشی از آریتمی با منشأ ژنتیكی چگونه در کودک رخ می‌دهد؟

‎نوعی از اختلال سنکوپ در اطفال با منشأ ژنتیکی، وجود دارد که ناگهاني و به‌ سرعت اتفاق می‌افتد؛ و حتی قبل از بروز سنكوپ، هیچ علامت هشداردهنده ای دیده نمی شود.

این مسئله، باعث می‌شود خطرات بيشتري کودک را تهدید کند؛ حتی ممکن است در طی پدیدار شدن این سنکوپ، کودک دچار  صدمات فیزیکی ناشی از افتادن، همانند ضربه به سر و انواع شکستگی‌های استخوانی گردد.

‎تفاوت دیگر این است که فرم‌های خوش‌خیم سنکوپ كودكان، معمولاً در حالت ایستاده و یا نشسته رخ می‌دهند؛ درحالی‌که فرم شدیدتر و وخیم‌تر سنکوپ کودکان با منشأ آريتمي ژنتیکی، حتی ممکن است در حالت درازكشيده يا در خواب هم ایجاد شود و در واقع، هیچ ربطی به حالت هوشیار و غیر هوشیار کودک ندارد.

در ادامه، میتوانید با مشاهده ویدئو زیر توضیحات دکتر محمود افتخارزاده متخصص قلب و عروق و فلوشیپ الکتروفیزیولوژی، آریتمی و پیس میکر و همچنین عضو انجمن پیس میکر و الکتروفیزیولوژی آمریکا را در ارتباط با بیماری سنکوپ در اطفال، مشاهد نمائید.

همچنین جهت کسب اطلاعات بیشتر در این حوزه، میتوانید پیج اینستاگرامی کلینیک آریتمی توانیر را دنبال نمایید.

بیماری‌های الكتریكی قلب كه باعث سنكوپ در کودکان می‌شوند کدام‌اند؟

يك دسته از بیماری‌های ژنتیکی كه بیماری‌های اولیه الکتریکی ناميده مي‌شوند، می‌توانند منجر به سنكوپ شوند؛ این بیماری‌های ژنتیکی دارای انواع مختلفی هستند که معروف‌ترین آن‌ها، سندروم‌ طولانی شدن ” کیو تی ” (QT Syndrome) است.‎

نوع ديگري از بیماری‌های الکتریکی اولیه، که باعث بروز سنکوپ در اطفال با منشأ ژنتیکی می‌شود و البته شيوع كمتري دارد سندرم كوتاه شدن كيو-تي (QT) است؛ اين بيماری و بيماری طولانی شدن كيو-تی، به‌راحتی با گرفتن نوار قلب و توجه و مهارت پزشك قابل‌ تشخیص است.

پزشكي كه كيو-تی را در نوار قلب اندازه مي‌گيرد، بايد با روش صحيح اندازه‌گیری و اصلاح اندازه كيو-تي آشنا باشد. مطالعات نشان داده است، كه بعضي از پزشكان اطفال و حتي متخصصين قلب ممكن است در اين زمينه تجربه كافی نداشته باشند؛ نکته قابل‌توجه این است، که تشخیص نهايی باید به‌طور دقیق و توسط پزشک متخصص آریتمی، صورت گیرد.

‎فرم دیگری از این بیماری‌های اولیه، در اطفال وجود دارند که سنکوپ‌های فعالیتی و یا سنکوپ‌های استرسی نام دارند. در این نوع از سنکوپ در اطفال با منشأ ژنتیکی، استرس باعث افزایش هورمون‌های اپی نفرین و نور اپی نفرین‌ شده و درنتیجه ی وجود اختلال ژنتیکی قلبی، آریتمی قلبی در کودک  ایجاد می‌شود.

بسیاری از این کودکان که دارای این نوع از بیماری اختلال سنکوپ در اطفال با منشأ ژنتیکی هستند، هنگام انجام فعالیت‌های ورزشی شدید هم دچار سنکوپ می‌شوند و به زمین می‌خورند. در این مواقع، اگر پزشك به اين بيماري كه به آن (CPVT) مي‌گويند شك كند، با انجام تست ورزش به تشخيص خواهد رسيد و در جریان تست ورزش، کودک دچار آریتمی مي‌شود.

سایر بیماری‌هایی كه می‌توانند باعث سنكوپ در اطفال شوند کدام‌اند؟

‎توجه داشته باشید که غیر از بیماری های الکتریکی قلب، که می‌توانند باعث ایجاد سنکوپ در اطفال شوند؛ بیماری‌های ژنتیکی دیگری، همچون ضخیم شدن عضله قلب وجود دارد که در از دست دادن هوشیاری در کودکان یا همان سنکوپ در کودکان نقش دارند.

در این بیماری قلبی، به‌طور غیرطبیعی ضخامتی در عضله قلب وجود دارد که در آن، سلول‌ها حالت طبیعی نداشته و حتی اتصالات آن‌ها هم با یکدیگر طبیعی نیست، درنتیجه در آن ناحیه از قلب، می‌تواند آریتمی ایجاد شود.

این عارضه قلبی، می‌تواند منجر به بروز سنکوپ در اطفال گردد؛ در این‌ مواقع، اکوکاردیوگرافی بسیار کمک‌کننده است و ضخامت ایجادشده را نشان می‌‌دهد.

ضمناً بعضي از بیماری‌های دريچه‌ای و بيماري های مادرزادی قلب، از جمله آنومالی‌های عروق كرونر، نيز مي‌توانند باعث سنكوپ قلبی شوند.

خطرات و عوارض سنکوپ در اطفال

سنکوپ یا غش کردن، در کودکان می‌تواند ترسناک و نگران‌کننده باشد. این وضعیت، که به طور ناگهانی باعث از دست دادن هوشیاری می‌شود؛ معمولاً به دلیل کاهش موقت جریان خون به مغز رخ می‌دهد. اگرچه بیشتر موارد سنکوپ در کودکان خوش‌خیم و بی‌خطر هستند، اما عوارض پس از سنکوپ نیاز به توجه ویژه دارند، تا از وقوع مشکلات جدی‌تر جلوگیری شود.

در ادامه، به بررسی برخی از اصلی ترین عوارض سنکوپ در کودکان خواهیم پرداخت.

آسیب‌های جسمی

یکی از عوارض شایع سنکوپ در اطفال، آسیب‌های جسمی است که هنگام افتادن ممکن است رخ دهد. ممکن است در هنگام غش کردن، سر کودک به سطوح سخت کوبیده شود یا دست و پایشان دچار شکستگی یا جراحت شود؛ این نوع آسیب‌ها، می‌توانند نیازمند درمان فوری پزشکی باشند و گاهی به مراقبت‌های طولانی‌مدت نیاز دارند.

ترس و اضطراب

سنکوپ، می‌تواند ترس و اضطراب زیادی در کودکان و والدین ایجاد کند. کودکانی که تجربه سنکوپ دارند، ممکن است از تکرار این واقعه بترسند و این ترس، می‌تواند بر زندگی روزمره و فعالیت‌های اجتماعی آن‌ها تأثیر منفی بگذارد. مشاوره روان‌شناسی می‌تواند به کودکان کمک کند تا با این ترس‌ها و اضطراب‌ها بهتر کنار بیایند.

مشکلات قلبی

در برخی موارد، سنکوپ می‌تواند نشانه‌ای از مشکلات قلبی جدی‌تر باشد؛ اگر سنکوپ ناشی از آریتمی‌های قلبی یا سایر ناهنجاری‌های قلبی باشد، کودک ممکن است نیاز به ارزیابی‌های بیشتر و درمان‌های تخصصی داشته باشد. مشکلات قلبی نیاز به نظارت و مدیریت دقیق دارند تا از عوارض جدی‌تر جلوگیری شود.

افت تحصیلی

تجربه سنکوپ و عوارض پس از آن، می‌تواند بر عملکرد تحصیلی کودکان تأثیر بگذارد. استرس و نگرانی ناشی از وقوع مجدد سنکوپ، ممکن است تمرکز و توجه کودک در مدرسه را کاهش دهد. همچنین، غیبت‌های مکرر برای مراجعه به پزشک و انجام تست‌های تشخیصی می‌تواند باعث افت تحصیلی شود.

تغییرات در فعالیت‌های روزانه

کودکانی که دچار سنکوپ می‌شوند، ممکن است نیاز به تغییراتی در فعالیت‌های روزانه خود داشته باشند؛ این تغییرات، می‌توانند شامل اجتناب از فعالیت‌های فیزیکی شدید یا ورزش‌های رقابتی باشند تا خطر وقوع مجدد سنکوپ کاهش یابد.

از دیگر عوارض سنکوپ در کودکان می توان به بی اختیاری ادرار، سرگیجه، عدم توانایی در کنترل اندام های حرکتی و خواب آلودگی اشاره کرد. عموما، عوارض سنکوپ در کودکان پس از گذشت زمان از بین خواهد رفت.

در نهایت، سنکوپ در کودکان اگرچه معمولاً بی‌خطر است، اما نیاز به ارزیابی دقیق و مدیریت مناسب دارد. والدین باید هرگونه سنکوپ را جدی بگیرند و کودک را برای بررسی‌های دقیق، به پزشک متخصص ارجاع دهند. با تشخیص درست و مدیریت مناسب، می‌توان از عوارض جدی‌تر سنکوپ جلوگیری کرد و به بهبود کیفیت زندگی کودکان کمک نمود.

سخن پایانی درباره تشنج و سنکوپ در اطفال

توجه داشته باشید که بسیاری از اطفال، جهت درمان بیماری صرع نزد پزشک ارجاع داده می‌شوند، اما با انجام بررسی‌های لازم و آزمایشات مختلف، پزشک متوجه می‌شود که بیماری آن‌ها ارتباطی به بیماری صرع ندارد و آن‌ها گرفتار بیماری‌های الکتریکی اولیه قلب و یا دارای سندروم‌هایی هستند که منجر به سنکوپ در اطفال با منشأ ژنتیکی می‌شود.

امیدواریم با مطالعه این مقاله، اطلاعات خوب و مفیدی در مورد بیماری‌های الکتریکی قلبی در اطفال به دست آورده باشید. شما عزیزان می‌توانید جهت اطمینان از سلامت قلب کودک خود، به کلینیک آریتمی توانیر در تهران مراجعه نمایید و اقدامات لازم جهت چکاب قلب را، با اطمینان خاطر در این مرکز پزشکی تخصصی، زیر نظر بهترین اساتید قلب و عروق به انجام رسانید.