تاثیر آریتمی قلبی بر استرس

آریتمی قلبی و استرس، رابطه تنگاتنگی با یکدیگر دارند؛ اکثر مواقعی که در معرض استرس بالا قرار دارید، ضربان و تپش قلب خود را به‌صورت واضح احساس می‌کنید. در حقیقت، آریتمی قلبی ناشی از اضطراب شدید پاسخ بدن در شرایط استرس‌زاست؛ اما تداوم آن، می‌تواند هم ازنظر روحی و هم ازنظر جسمی تأثیرگذار باشد.

موضوع دیگر این است که خود آریتمی و تپش قلب نامنظم، دلهره‌آور است و این دو فرآیند به‌خوبی یکدیگر را تقویت می‌کنند؛ یعنی استرس، به عنوان یکی از عوامل مهم در بروز و تشدید آریتمی قلبی شناخته می‌شود و از سوی دیگر، داشتن آریتمی می‌تواند به افزایش سطح استرس و اضطراب منجر شود. 

این چرخه معیوب، نه تنها سلامت قلبی بلکه کیفیت زندگی افراد را نیز تحت تأثیر قرار می‌دهد. شناخت و درک بهتر این رابطه، می‌تواند به پیشگیری و مدیریت موثرتر هر دو وضعیت کمک کند.

در این مقاله به بررسی تأثیرات متقابل آریتمی قلبی و استرس، علل، علائم و راهکارهای کاهش این مشکلات پرداخته خواهد شد.

ارتباط آریتمی قلبی و استرس

همانطور که می دانید، قلب اندامی بسیار حیاتی است که با پمپاژ خون به سراسر بدن، اکسیژن و مواد مغذی مورد نیاز را فراهم می‌کند. این پمپاژ و انفباضات قلب، توسط سیستم هدایت الکتریکی قلب کنترل می‌شود.

گاهی اوقات، این سیستم به دلیل بیماری‌های قلبی – عروقی، مواد شیمیایی موجود در خون، اختلالات مادرزادی و برخی دلایل ناشناخته به‌درستی کار نمی‌کند؛ در نتیجه، حالتی به نام آریتمی قلبی ایجاد می‌شود که در آن قلب بسیار تند، کند یا نامنظم می‌تپد. اختلال در عملکرد سیستم هدایت الکتریکی قلب، همچنین می تواند سبب ایجاد بیماری هایی نظیر بلوک قلبی نیز شود.

استرس، از جمله عواملی است که انقباضات قلب شما را مختل می‌کند؛ در مورد ارتباط آریتمی قلبی و استرس، تئوری‌های مختلفی وجود دارد. به نظر می‌رسد که اضطراب، پاسخ دفاعی یا گریز بدن را تحت تأثیر قرار می‌دهد؛ این حالت، برای آمادگی بدن در شرایط خطر ایجاد شده و برخی از تغییرات فیزیولوژیک را به همراه می‌آورد که در نهایت منجر به آریتمی می شود. ^{10 Strange Things Stress Can Do to Your Body (clevelandclinic.org)}

افزایش ضربان قلب ناشی از استرس، سبب شده تا ارگان‌های مختلف خون بیشتری دریافت کنند؛ به همین دلیل است که بسیاری از مردم هنگام ترس، عصبانیت یا اضطراب متوجه تپش قلب می‌شوند.

تکرار موقعیت‌های مشابه، می‌تواند سلامت قلب را به خطر بیندازد؛ به‌طور مثال، تحقیقات نشان داده افرادی که به اختلال اضطراب فراگیر مبتلا هستند، بیشتر در معرض بیماری‌های قلبی عروقی قرار می‌گیرند.

آریتمی قلبی و استرس؛ چه اتفاقی در بدن می‌افتد؟

هورمون کورتیزول در پاسخ به استرس ترشح می‌شود؛ افزایش ترشح این هورمون در طی استرس و تنش، مهم‌ترین تأثیری است که استرس شدید در بدن به‌جای می‌گذارد. تحقیقات نشان داده است که سطوح بالای کورتیزول ناشی از استرس طولانی مدت می‌تواند کلسترول خون، تری گلیسیرید، قند و فشارخون را افزایش دهد.

این هورمون، بر نحوه تنفس شما نیز مؤثر خواهد بود؛ اگر به بیماری‌های تنفسی مانند آسم یا آمفیزم مبتلا باشید، استرس می‌تواند نفس کشیدن را سخت‌تر کند. آریتمی قلبی و استرس، به‌ راحتی سیستم هورمون‌های بدن را مختل می‌کنند.

در ادامه، به بررسی علائم ایجاد شده در این شرایط خواهیم پرداخت که در صورت مشاهده این علائم، باید سریعاً به پزشک متخصص مراجعه کرد.

علائم ناشی از آریتمی قلبی و استرس

با افزایش استرس، بدن پاسخ‌های فیزیولوژیک و طبیعی کوتاه مدتی از خود نشان می‌دهد و پس از گذشت زمان و حفظ آرامش، بدن به وضعیت نرمال می‌گردد. اگر درگیر اضطراب طولانی مدت و حاد باشید، علاوه بر علائم اولیه، نشانه‌های دیگری نیز مشاهده می‌شود که می‌تواند زمینه‌ساز بیماری‌های مختلفی باشد.

در جدول زیر به مهم‌ترین نشانه ها و علائم کوتاه مدت و بلند مدت استرس در بدن اشاره می‌کنیم:

آیا می‌توان آریتمی قلبی و استرس را کنترل کرد؟

هیچ راهی برای اجتناب از اضطراب در زندگی روزمره وجود ندارد؛ اما با استفاده از روش‌های مختلف و تا حدودی، می‌توان نشانه‌های ناشی از استرس و آریتمی قلبی را کنترل کرد. توجه داشته باشید که اگر استرس‌های روزمره را مدیریت نکنیم، سلامت جسمی و روحی ما در معرض خطر قرار می‌گیرید.

چند استراتژی متداول وجود دارد که به مدیریت اضطراب در طول زمان کمک می‌کند و تعداد ضربان قلب را به یک محدوده طبیعی می‌رساند که در ادامه این مقاله، به بررسی آن‌ها می‌پردازیم.

روش‌های مدیریت آریتمی قلبی و استرس

شیوه‌های درمان انواع آریتمی قلبی و کاهش استرس بسیار گسترده است؛ بخش اعظمی از اضطراب روزانه، با تغییر سبک زندگی برطرف می شود اما در موارد شدیدتر، به درمان‌های دارویی هم نیاز خواهیم داشت. از بهترین شیوه‌های مدیریت عوامل خطر آریتمی قلبی و استرس، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

ورزش کنید

ورزش، عملکرد قلب را بهبود می‌بخشد و ضربان قلب را در محدوده نرمال قرار می‌دهد. مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها، بیان می کند که حداقل 140 دقیقه ورزش هفتگی با شدت متوسط، سلامت قلب بزرگسالان را حفظ می‌کند. جالب است بدانید تاثیر سیگار بر آریتمی قلبی و افزایش استرس در هر دو مولفه تایید شده است. از این بابت از مصرف دخانیات اجتناب کنید.

سبک غذایی خود را تغییر دهید

هر ماده غذایی که میل می‌کنید، به‌طور مستقیم بر قلب شما تأثیر می‌گذارد؛ به‌طور مثال، مصرف بیش از حد سدیم کلراید (نمک)، سلامت قلب را تهدید می‌کند. کافئین نیز، از جمله مواردی است که ضربان قلب را افزایش می‌دهد. بهتر است از مصرف بیش از حد قهوه و سایر نوشیدنی‌های حاوی کافئین، خودداری کنید؛ چرا که تاثیر کافئین بر آریتمی قلبی، به صورت علمی کاملا تایید شده است.

سالم غذا خوردن به معنای پرهیز از همه خوراکی‌ها نیست، بلکه منظور رسیدن به یک تعادل غذایی مناسب است.

آب بنوشید

کم آبی بیش از حد بدن، ضربان قلب را افزایش می‌دهد؛ ممکن است این حالت را، در ایام ماه رمضان نیز تجربه کرده باشید. کم آبی، می‌تواند علائم دیگری مانند سرگیجه و خشکی عضلات را ایجاد کند. توچه داشته باشید که نوشیدن 6 لیوان آب در روز برای بزرگ‌سالان ضروری به شمار می‌آید.

تنفس عمیق را تمرین کنید

استرس و اضطراب بر نحوه تنفس شما تأثیر می‌گذارد؛ چند نفس عمیق می‌تواند به کاهش تنفس و ضربان قلب کمک کرده، ماهیچه‌های شما را شل کند و ذهن را به آرامش برساند.

درمان دارویی آریتمی قلبی و استرس

در مواردی که استرس به یک معضل دائمی تبدیل شده و بیمار دائماً در معرض آریتمی قرار می‌گیرد، درمان‌های دارویی پیشنهاد می‌شود. استفاده از این داروها، به‌دقت بسیار بالایی نیاز داشته و تنها با دستور پزشک متخصص، مجاز به مصرف آن هستید. از پرکاربردترین داروهای ضد آریتمی می‌توان به وراپامیل، پروپرانولول و متورال اشاره کرد.

بهترین راه درمان استرس و آریتمی قلب

 بهترین روش درمان آریتمی قلبی، استفاده از روش های درمانی روحی برای غلبه بر استرس است. در مواردی که فرد دچار حملات اضطرابی شدید باشد، پیشنهاد می شود تا با کمک تراپیست، درمان خود را برای کنترل استرس انجام دهد؛ در این مسیر، گاهی دارو های آرامبخش نیز با توصیه ی روانپزشک نیز تجویز می شود.

مراجعه به پزشک متخصص، اولین قدم درمان آریتمی قلبی و استرس

آریتمی قلبی، از جمله بیماری‌هایی است که می‌تواند تمامی ارگان‌های بدن را درگیر کند؛ به همین دلیل، تشخیص و درمان به‌موقع آن از اهمیت بالایی برخوردار است. کلینیک آریتمی توانیر واقع در خیابان ولیعصر، خیابان عباسپور تهران در کنار جمعی از پزشکان متخصص، در تلاش است تا سلامتی و زندگی سالم را به شما بیماران عزیز هدیه کند.

در صورتی که هر یک از علائم ذکر شده را مشاهده کردید، سریعاً به پزشک متخصص مراجعه کنید. جهت کسب اطلاعات بیشتر و رزرو نوبت با شماره 888881891 یا 88793628 تماس حاصل فرمایید.

منابع:

• https://health.clevelandclinic.org/7-strange-things-stress-can-body/
• https://www.urmc.rochester.edu/encyclopedia/content.aspx?ContentTypeID=1&ContentID=2171