معرفی انواع بیماری های قلبی

انواع بیماری های قلبی – عروقی، بزرگ‌ترین تهدید سلامتی بشر در عصر حاضر محسوب می‌شوند. طبق آمارهای موجود، این دسته از بیماری‌ها مسئول بیش از 45 درصد از مرگ و میرها در ایران هستند. با توجه به نقش حیاتی قلب در تأمین اکسیژن و مواد مغذی مورد نیاز بدن، ابتلا به انواع بیماری های قلبی می‌تواند سلامت و بقای انسان را به شدت تهدید کند.

در این مقاله از کلینیک آریتمی توانیر، ضمن معرفی انواع رایج بیماری‌ های قلبی، به بررسی علائم، عوامل خطرساز، روش‌های تشخیص و درمان آن‌ها خواهیم پرداخت تا با آگاهی از عواملی که سلامت قلب را به خطر می‌اندازند و همچنین شناخت علائم هشداردهنده، بتوان از بروز و تشدید این بیماری‌ها جلوگیری کرده و در صورت ابتلا، به‌موقع اقدام به درمان نمود.

چگونه متوجه شویم بیماری قلبی داریم؟

انواع بیماری‌ های قلبی، از جمله شایع‌ترین بیماری‌هایی هستند که جان انسان‌ها را تهدید می‌کنند. ازاین‌رو، بررسی دقیق انواع نشانه‌ها و علائم بیماری قلبی در زنان و مردان از اهمیت بسزایی برخوردار است.

نشانه‌هایی مانند درد قفسه سینه، تنگی نفس، تپش قلب، دردهای موضعی، خستگی شدید و … می‌توانند هشداری برای بروز یک بیماری جدی قلبی باشند؛ بنابراین، توصیه می‌شود هرگز این نشانه‌ها را نادیده نگیرید و در صورت مشاهده، سریعاً به پزشک مراجعه کنید. ^{Heart disease – Diagnosis and treatment – Mayo Clinic}

در ادامه، به بررسی 7 مورد از علائم ابتلا به انواع بیماری های قلبی در جوانان و بزرگسالان میپردازدیم.

8 نشانه ابتلا به انواع بیماری های قلبی

درد یا فشار قفسه سینه (آنژین)

درد یا احساس فشار در قفسه سینه، ممکن است اولین چیزی باشد که وقتی به مشکلات قلبی فکر می‌کنید، به ذهنتان می‌رسند؛ و شما درست فکر می‌کنید. این علائم، می‌توانند هشداری برای انواع بیماری های قلبی عروقی باشند و نباید نادیده گرفته شوند.

درد یا فشاری که به طور مرتب بعد از چند دقیقه آمده و می‌رود، اغلب به عنوان آنژین شناخته می‌شود، و به دلیل کاهش جریان خون به قلب ایجاد می‌شود. آنژین نسبتاً رایج است، اما برای هر فردی متفاوت احساس می‌شود. به عنوان مثال: برخی افراد ناراحتی خود را با سوزش سر دل یا سوءهاضمه مقایسه می‌کنند، درحالی‌که دیگران ممکن است احساس فشار، خواب‌رفتگی، بی‌حسی یا صرفاً احساس غیرمعمولی داشته باشند.

علائم انواع بیماری های قلبی در مردان ممکن است با زنان متفاوت باشد؛ عنوان مثال، در آنژِین صدری زنان اغلب درد تیز قفسه سینه را گزارش می‌دهند، درحالی‌که مردان می‌گویند احساس فشار قفسه سینه می‌کنند.

ناراحتی ممکن است در قفسه سینه شروع یا خاتمه نیابد. درد، فشار، خواب‌رفتگی یا بی‌حسی در کمر، گردن، فک، بازو و سایر نواحی اطراف نیز امکان‌پذیر است.

درد یا فشار قفسه سینه یا بالاتنه، ممکن است تنها چیزی نباشد که احساس می‌کنید. ممکن است احساس سرگیجه یا تنگی نفس هم بکنید، که در ادامه بیشتر درباره آن صحبت خواهیم کرد.

تنگی نفس مکرر با فعالیت یا بدون فعالیت

تنگی نفس نشانه ای از بیماری قلبی است، که ممکن است به راحتی نادیده گرفته شود. اول اینکه، تنگی نفس ممکن است بدون سایر علائم مانند درد قفسه سینه، به ویژه در زنان رخ دهد. علاوه بر این، تنگی نفس ممکن است برای هر فردی متفاوت باشد و در شرایط مختلف اتفاق بیفتد، بنابراین ممکن است توصیف آن برایتان دشوار باشد. به عنوان مثال، تنگی نفس می‌تواند به شکل‌های زیر باشد:

• سرفه‌ای که برطرف نمی‌شود
• احساس دائمی تنگی نفس در فعالیت‌های معمولی
• سخت بودن نفس‌کشیدن چه در حال استراحت و چه هنگام انجام فعالیت
• تنگی در قفسه‌ سینه
• تنگی نفس هنگام خوابیدن که با بلندشدن بهتر می‌شود.

ضربان قلب نامنظم

از دیگر نشانه های ابتلا به انواع بیماری های قلبی، تپش قلب نامنظم یا آریتمی است.در حالت طبیعی، قلب با یک ریتم منظم می تپد. اما در آریتمی، این ریتم به هم می خورد. گاهی ضربان قلب سریع می شود، گاهی کند، و گاهی یک یا چند ضربان از دست می رود. ^{10 signs you might have heart and circulatory disease – BHF}

آریتمی ها اکثرا دردناک نیستند، اما احساس عجیبی دارند. شاید احساس کنید، قلبتان می لرزد یا ریتم ضربان قلب شما سریع تر یا کند تر شده است. یا ضربان قلبتان سنگین به نظر برسد. علت آریتمی، می تواند مشکلاتی در ساختار الکتریکی قلب باشد. همچنین برخی بیماری ها مثل فشار خون بالا، بیماری عروق قلبی، آمیلوئیدوز قلبی و نارسایی قلبی می توانند منجر به آریتمی شوند.

خستگی زودرس

خستگی زودرس و غیرعادی، یکی از نشانه‌های مهم ابتلا به بیماری‌های قلبی است، که نباید نادیده گرفته شود. زمانی‌که قلب به درستی عمل نکند، پمپاژ خون به بافت‌ها و اندام‌های بدن مختل شده و فرد خیلی زودتر از حد معمول، دچار خستگی و ضعف می‌شود.

حتی انجام کارهای روزمره نیز، می‌تواند باعث خستگی شدید شو؛ درحالی‌که فرد اصلاً فعالیت بدنی سنگینی انجام نداده است. پس هرگاه بدون دلیل خاصی احساس خستگی مفرط داشتید، حتماً به پزشک مراجعه نمایید تا علت آن بررسی و درمان شود.

مشکلات گوارشی(درد معده، سوزش سر دل)

بیماری‌های گوارشی، میتوانند از نشانه‌های اولیه و مهم انواع بیماری های قلبی به شمار روند. علائمی مانند تهوع، سوءهاضمه، سوزش سردل و دردهای شکمی، از جمله علائمی هستند که تعدادی از بیماران حین بروز یک مشکل قلبی تجربه می‌کنند. حتی برخی افراد، ممکن است دچار استفراغ نیز بشوند.

طبق آمارها، زنان بیش از مردان به این دسته از علائم گوارشی مبتلا می‌شوند. البته ناراحتی معده می‌تواند دلایل بسیار متنوعی داشته باشد، که ارتباطی با قلب ندارند. اما همیشه باید توجه داشت که ممکن است این دردها، نشان‌دهنده‌ی حمله قلبی در حال وقوع باشند.

همچنین، ممکن مشکل گوارشی نداشته باشید و درد و ناراحتی قلب را با آن اشتباه بگیرید؛ چرا که قلب، مری و معده در کنار یکدیگر قرار گرفته‌اند و تشخیص درد ناشی از بیماری قلبی و سوءهاضمه گاهی دشوار است.

سرگیجه یا سبکی سر

سرگیجه و سبکی سر، می‌تواند به دلایل مختلفی رخ دهد. اما وقتی که به طور مرتب اتفاق می‌افتد، می‌تواند نشانه‌ای از یک بیماری زمینه‌ای از جمله بیماری قلبی باشد.

به طور ساده، وقتی قلب شما خون را به طور مؤثر پمپ نمی‌کند، فشار خون می‌تواند افت کند. و وقتی این اتفاق می‌افتد، ممکن است احساس سرگیجه یا سبکی سر کنید. بهترین کار این است که هرچه زودتر درباره علائمتان، سابقه پزشکی و علل احتمالی با پزشکتان صحبت کنید.

تورم مچ پا یا اطراف آن

تورم پا و مچ پا، از نشانه‌های مهم بیماری قلبی و نارسایی آن در پمپاژ خون است، که نباید نادیده گرفته شود. هنگامی که قلب قادر به پمپاژ مؤثر خون نیست، خون در سیاهرگ های میماند و باعث ایجاد تورم در نواحی مختلف بدن، از جمله پا و مچ پا می‌شود. علاوه بر این، نارسایی قلبی باعث اختلال در دفع مایعات اضافی از بدن توسط کلیه‌ها شده و در نتیجه، منجربه تجمع مایع و ایجاد تورم در نواحی مختلف از جمله شکم می‌گردد.

درد در برخی اندام ها (بازو، پا، فک و کمر)

در حمله قلبی ناشی از برخی انواع بیماری های قلبی، ممکن است احساس درد و فشار در بازو به ویژه بازوی چپ و یا گردن، فک و کمر احساس شود؛ چرا که عصب‌های مربوط به قلب، در این نواحی نیز قرار دارند و با ایجاد مشکلات قلبی، این اعصاب تحریک شده و شما درد را در ناحیه فک یا کمر حس میکنید.

همچنین احساس درد و گرفتگی شدید در عضلات ساق پا هنگام راه رفتن، می‌تواند ناشی از نارسایی قلبی، کم خونی و یا بیماری‌های عروق محیطی باشد که به عروق اندام‌های تحتانی بدن آسیب می‌رساند. ^{Don’t miss a beat: 7 symptoms of heart disease to watch for | HealthPartners Blog}

روش‌های تشخیص انواع بیماری های قلبی

آزمایش‌های مختلفی برای تشخیص بیماری‌ها و مشکلات قلبی استفاده می‌شود. علاوه بر آزمایش‌های خون و عکس قفسه سینه، آزمایش‌های تشخیص انواع بیماری های قلبی شامل موارد دیگری است که در ادامه بررسی خواهند شد.

الکتروکاردیوگرام (ECGیا EKG)

الکتروکاردیوگرام یک آزمایش استانداردT برای بررسی فعالیت الکتریکی قلب است. در این آزمایش، الکترودهایی به قفسه سینه، دست‌ها و پاها متصل می‌شود و فعالیت الکتریکی قلب طی چند ثانیه ثبت می‌گردد.

نمودار حاصل از الکتروکاردیوگرام، ضربان قلب، ریتم آن و هدایت الکتریکی در قلب را نشان می‌دهد. البته توجه داشته باشید، الکتروکاردیوگرام در بسیاری از بیماران قلبی میتواند کاملا طبیعی باشد و مشکل قلبی شما را نشان ندهد.

هولتر مانیتورینگ

هولتر مانیتور یک دستگاه الکتروکاردیوگرام قابل‌حمل است، که برای دو روز یا چندین روز استفاده میشود، تا فعالیت قلب را طی فعالیت‌های روزانه ثبت کند. این آزمایش، می‌تواند آریتمی‌های قلبی نامنظمی را که در معاینه ECG معمولی ثبت نمی‌شوند را تشخیص دهد.

اکوکاردیوگرام

اکوکاردیوگرام یک آزمایش استاندارد، برای ارزیابی ساختار و عملکرد قلب است. در این آزمایش، از امواج فراصوت برای تصویربرداری از قلب استفاده می‌شود. در این روش تشخیصی انواع بیماری های قلبی، یک دستگاه اولتراسوند (سونوگرافی) روی قفسه سینه قرار داده می‌شود و امواج فراصوت ارسال می‌گردد.

این امواج، پس از برخورد با بافت‌های قلب به دستگاه بازمی‌گردند؛ سپس تصاویری از ساختارهای مختلف قلب مانند دریچه‌ها، محل اتصال دهلیزها و بطن‌ها و ضخامت عضله قلب تشکیل می‌شود.

تست ورزش

تست ورزش یا آزمون استرس ورزشی، یک آزمایش پزشکی است که برای بررسی عملکرد قلب حین فعالیت بدنی انجام می‌شود. در این آزمایش، فرد روی دستگاه‌هایی مانند تردمیل یا دوچرخه ثابت، ورزش می‌کند تا ضربان قلب و فشارخون او افزایش پیدا کند. در همین حال، الکتروکاردیوگرام از قلب گرفته می‌شود.

هدف از این آزمایش، بررسی واکنش قلب به استرس ورزش و فعالیت بدنی است. برخی مشکلات قلبی وجود دارند، که در حالت عادی با الکتروکاردیوگرام معمولی نشان داده نمی‌شوند؛ اما در حین ورزش و فعالیت بیشتر، خود را نشان می‌دهند. با تست ورزش، می‌توان بیماری‌هایی مانند تنگی دریچه میترال یا عروق قلبی یا آریتمی قلبی را تشخیص داد. این آزمایش، برای افرادی که درد قفسه سینه دارند یا در معرض خطر بیماری‌های قلبی – عروقی هستند، توصیه می‌شود.

کاتتریسم قلبی

این آزمایش، یک روش تهاجمی برای نشان‌دادن انسداد رگ‌های قلبی است. در کاتتریسم قلبی یک لوله بلند، نازک و انعطاف‌پذیر (کاتتر) در یک رگ خونی، معمولاً در ناحیه کشاله ران یا مچ دست، قرار داده می‌شود و به قلب هدایت می‌شود.

همچنین ماده حاجب (رنگ)، از طریق کاتتر به شریان‌های قلب جریان می‌یابد. رنگ به شریان‌ها کمک می‌کند تا در تصاویر اشعه ایکس گرفته شده طی آزمایش، واضح‌تر نشان داده شوند.

سی‌تی‌اسکن قلب (CT Scan)

CT اسکن قلب یک روش تصویربرداری پیشرفته با اشعه ایکس است، که برای بررسی ساختار و کارکرد قلب در تشخیص انواع بیماری های قلبی به کار می‌رود.

در این روش، بیمار درون دستگاه CT اسکن دراز می‌کشد و هنگامی که صفحه‌ دورانی دستگاه به دور بدن می‌چرخد، اشعه ایکس از زوایای مختلف به قلب ارسال می‌شود. سپس با استفاده از رایانه، تصاویر مقطعی از قلب تشکیل می‌شود. CT اسکن قلب برای بررسی آناتومی و ساختار قلب، شریان‌های کرونر، دریچه‌ها و عضله قلبی به کار می‌رود.

تصویربرداری ام‌آرآی (MRI) قلب

MRI قلب یک روش تصویربرداری پیشرفته برای بررسی ساختار و عملکرد قلب است، که از میدان‌های مغناطیسی قوی و امواج رادیویی استفاده می‌کند. در MRI قلب، بیمار درون یک دستگاه بزرگ که دارای یک میدان مغناطیسی قوی است، قرار می‌گیرد. سپس امواج رادیویی به بدن فرستاده می‌شود و سیگنال‌هایی که از بافت‌های قلب برمی‌گردد، توسط آنتن‌ها دریافت و تصاویر تشکیل می‌شود.

MRI قلب برای بررسی آناتومی دقیق قلب، عملکرد دریچه‌ها، جریان خون درون عروق کرونر، عضله قلبی و بافت‌های اطراف در شناسایی انواع بیماری های قلبی مختلف بکار می‌رود.

معرفی 6 نوع اصلی بیماری های قلبی

انواع بیماری های قلبی و عروقی، در چند دسته کلی طبقه‌بندی می‌شوند. هر یک از این بیماری‌ها می‌توانند در صورت عدم تشخیص و درمان به‌موقع، منجر به عوارض جدی و گاهی جبران‌ناپذیر شوند. ^{Heart Disease: Symptoms & Causes (clevelandclinic.org)}

در ادامه، دسته‌بندی اصلی این بیماری‌ها ارائه شده است:

• آریتمی‌های قلبی؛ اختلالات ریتم قلب که می‌توانند به صورت تاکی‌کاردی، برادی‌کاردی یا آریتمی‌های نامنظم مانند فیبریلاسیون دهلیزی ظاهر شوند. ^{Heart arrhythmia – Symptoms and causes – Mayo Clinic}
• نارسایی قلبی؛ عدم توانایی قلب در پمپاژ مؤثر خون به اندام‌های بدن، که می‌تواند ناشی از ضعف عضله قلب یا ناهنجاری‌های دریچه‌ای باشد.
• بیماری‌های دریچه‌ای قلب؛ شامل تنگی، نارسایی یا پرولاپس دریچه‌های قلبی که عملکرد جریان خون را مختل می‌کنند. ^{Percutaneous Mitral Valve Therapies: The Old, Current, and Future – American College of Cardiology (acc.org)}
• بیماری‌های پریکارد؛ التهاب یا تجمع مایع در پرده‌ی دور قلب (پریکاردیت و افیوژن پریکاردیال) که می‌تواند عملکرد قلب را تحت تأثیر قرار دهد.
• کاردیومیوپاتی (بیماری عضله قلب)؛ گروهی از بیماری‌های اولیه عضله قلب که منجر به ضعف عملکرد پمپاژی و اختلال در خون‌رسانی می‌شوند.
• بیماری‌های قلبی مادرزادی؛ ناهنجاری‌های ساختاری قلب که از زمان تولد وجود دارند و می‌توانند جریان خون را در سیستم قلبی-عروقی مختل کنند.

انواع بیماری های قلبی در کودکان

درمان انواع بیماری های قلبی در کلینیک آریتمی توانیر

کلینیک آریتمی توانیر، با بهره‌گیری از پزشکان برجسته و متخصص در زمینه بیماری‌های قلبی، امکان درمان انواع آریتمی‌ها و دیگر انواع بیماری های قلبی را برای بیماران فراهم می‌آورد.

در کلینیک آریتمی توانیر تهران با استفاده از آخرین دستاوردهای علم پزشکی در زمینه الکتروفیزیولوژی و آریتمی، روش‌های تشخیصی و درمانی همچون ابلایشن، کرایوابلیشن، پیس‌میکر درمانی، آنژیوپلاستی کرونری، پیوند قلب و عروق قلبی و انواع دارودرمانی‌های ضدآریتمی ارائه می‌شود.

کادر مجرب پزشکی کلینیک آریتمی توانیر با درنظرگرفتن شرایط خاص هر بیمار، بهترین روش درمانی را برای افراد مبتلا به آریتمی، تاکی‌کاردی و بلوک قلبی تجویز می‌کنند تا بیماران بتوانند با آرامش و اطمینان خاطر به زندگی عادی خود بازگردند.